ดร.ธรณ์ เปิดเบื้องลึก ฝูงแร้ง บินว่อนเหนือชายแดนไทย-กัมพูชา

เป็นประเด็นที่ชาวเน็ตต่างแชร์ต่อๆกันบนโซเชียล หลังมีภาพที่อ้างว่าฝูงแร้งบินว่อนบริเวณชายแดนไทย-กัมพูชา หลังจากที่มีการปะทะกัน ทำให้มีทหารกัมพูชาเสียชีวิตหลายรายนั้น ล่าสุด ทางด้าน อ.ธรณ์ หรือ ผศ.ดร.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ ในบทบาทผู้เชี่ยวด้านนิเวศทางทะเล

ได้เปิดข้อมูลพร้อมจับผิดภาพด้วยว่า

"ภาพฝูงแร้งที่แชร์กัน ผมสงสัยว่าอาจไม่ใช่ ตอนนี้มีคำยืนยันจากผชช.ว่าไม่จริงครับจาก Smith Sutibut ที่ถ่ายภาพนกและสัตว์ป่ามานาน และเป็นคนที่ผมเชื่อครับวันนี้เห็นคนเอาภาพฝูงแร้งและอีกามาเชื่อมโยงกับเรื่องศพทหารกัมพูชาตามแนวชายแดน นี่คือการมั่วข้อมูลโดยแท้ ผมขอกล่าวเป็นข้อๆ ตามนี้ละกัน

1 เอาภาพฝูงแร้งสีน้ำตาลหิมาลัยที่ถ่ายจากเทือกหิมาลัยมามั่วนิ่มเป็นแร้งลงกินซากศพทหารที่ภูมะเขือ
2 จริงๆ แร้งประจำถิ่นในกัมพูชายังมีอยู่ 3 ชนิด คือ พญาแร้ง อีแร้งสีน้ำตาล และอีแร้งเทาหลังขาว แต่ประชากรไม่ได้เยอะมากนัก ถึงจะพบอยู่หลายจุด แต่รวมฝูงก็แค่หลักสิบ

3 ส่วนแร้งประจำถิ่นในเมืองไทย (ชนิดเดียวกับที่พบในกัมพูชา) ถือเป็นศูนย์ เพราะทั้ง 3 ชนิดสูญพันธุ์จากธรรมชาติเมืองไทยนานแล้ว

ที่ยังมีรายงานพบอยู่เป็นกลุ่มแร้งอพยพเข้ามาในช่วงฤดูหนาว ได้แก่ อีแร้งสีน้ำตาลหิมาลัย และอีแร้งดำหิมาลัย

4 ยังมีภาพฝูงนกขนาดใหญ่บนท้องฟ้าอ้างว่าถ่ายมาจากจังหวัดทางอีสานใต้ เกือบทั้งหมดคือนกปากห่าง ซึ่งมีลักษณะปีกกว้างปลายปีกแตกเป็นรูปมือคล้ายนกล่าเหยื่อ พฤติกรรมตอนบินวนเป็นวงเช่นเดียวกับเหยี่ยวและแร้ง

5 บางภาพเป็นฝูงนกยางควายรวมฝูงบินกลับมาตามแหล่งนอน และบางข่าวแตกช็อตเป็นฝูงอีกา ฝูงค้างคาว

6 ข่าวที่นำเสนอด้วย "ความไม่รู้" บวกกับมโนมั่วข่าวเพื่อเชื่อมโยงกับสถานการณ์ ก็คือ "เฟคนิวส์" คนที่พอมีความรู้ วิเคราะห์ด้วยเหตุและผลบนพื้นฐานของความจริงจะบอกได้ว่าเป็นข่าวปลอม แต่ปัญหาคือ ยังมีคนอีกจำนวนมากที่ไม่รู้ รู้ไม่เท่าทัน และหลายคนพร้อมจะเชื่อ ข่าวแบบนี้กระจายเร็วซะด้วย

ปล. ภาพพญาแร้งและอีแร้งสีน้ำตาลนี้ผมถ่ายจากภัตตาคารแร้งที่ Tmatboey Forest เมื่อสิบกว่าปีก่อน จุดนี้อยู่ห่างจากเขาพระวิหารเพียงไม่กี่สิบกิโลเมตร

อันนี้จาก Thai Raptor Research #จับแพะชนแกะ ภาพแร้งที่มีข่าวว่า พบที่ ภูมะเขือ? ชายแดนไทย-กัมพูชา ประเมินจากเงาร่าง และขนคลุมใต้ปีกสีขาว

เป็น #แร้งสีน้ำตาลหิมาลัย ตัวเต็มวัย จำนวนมากหลายสิบตัว แบบนี้ น่าจะบันทึกภาพจากทิเบต ซึ่งมีพิธีกรรม sky burial ฝังฟ้า บริจาคศพให้แร้งกิน ตามคติพุทธตันตระยาน

ในภาพไม่ใช่ แร้งเทาหลังขาว ซึ่งเป็นแร้งประจำถิ่นในอาเซียน/อุษาคเนย์ และมีขนคลุมใต้ปีกสีขาวเช่นกัน แต่ตัวเล็กกว่าแร้งหิมาลัย ( ความยาวปีก 2.9 เมตร vs 1.9-2.6 เมตร ในแร้งเทาฯ)

ในประเทศกัมพูชาจากการสำรวจประชากรแร้งอาเซียนรายปี ณ ร้านอาหารแร้ง 4 จุด ทั่วประเทศ พบแร้งเทาหลังขาว 71 ตัว ในปี 2022 โดยแร้งเทาฯ ส่วนใหญ่รวมตัวหนาแน่น 30-50 ตัว/ร้านอาหารแร้ง ที่ 2 จุด คือ

1. ร้านอาหารแร้งบึงตวล ในป่าอนุรักษ์พนมกุเลน-ขสป.กุเลนพรหมเทพ (ห่างจากชายแดนไทย-เขมร 50 กม.) พบแร้ง 3 ชนิด 30+ ตัว ในแผนที่ คือ วงกลม สีส้ม

2. ป่าอนุรักษ์เซียมปัง จังหวัดสตึงเตรง ใกล้ อช. วีระชัย ชายแดนลาว-เขมร พบแร้ง 50-70+ ตัว ในแผนที่ คือ วงกลมสีน้ำเงิน

ณ ร้านอาหารแร้ง เหล่านี้ในฤดูหนาว จะพบ แร้งสีน้ำตาลหิมาลัย แค่ 1-2 ตัวเท่านั้น
จึงเป็นไปได้ว่า ภาพนี้ไม่น่าจะถ่ายภาพที่ภูมะเขือ อย่างไรก็ตาม จากผลการศึกษา ระยะทางบินของ พญาแร้ง(แร้งอุษาคเนย์ อีกชนิด ที่มีพื้นที่บินหาซากกิน กว้างกว่า แร้งเทาหลังขาว ) โดย Wildlife Conservation Society Cambodiaด้วยสัญญาณดาวเทียม พบว่า พญาแร้ง มีรัศมีการบินจาก แหล่งอาศัยหลัก ไกล ในรัศมี 50 กม. ได้