เปิดข้อเท็จจริง! Disease X ไม่ใช่โรคใหม่

ในช่วงหลายวันที่ผ่านมามีกระแสข่าวเกือบกับไวรัสชนิดใหม่ที่มีชื่อว่า ดีซีสเอ็กซ์ (Disease X) ที่สามารถแพร่ระบาดได้รวดเร็วกว่าไวรัสโควิด-19 และ มีความรุนแรงเทียบเท่ากับอีโบลานั้น

ข่าวมาจากไหน
จากการตรวจสอบข้อเท็จจริงในเรื่องดังกล่าว พบว่ากระแสข่าวดังกล่าวอ้างอิงมาจากสกู๊ปบทความขนาดยาวล่าสุดของ ซีเอ็นเอ็น ในหัวข้อ Hunting for Disease X In the Congo rainforrest, the doctor who discovered Ebola warns of deadly viruses yet to come หรือแปลเป็นไทยว่า ตามล่า Disease X ป่าฝนคองโก แพทย์ผู้ค้นพบอีโบลา เตือนไวรัสร้ายแม้ยังมาไม่ถึงแต่จะเกิดขึ้นไม่ช้าก็เร็ว

บทความดังกล่าวเป็นบทความพูดถึงการทำงานของทีมนักวิจัยที่ทำหน้าที่เฝ้าระวังและค้นหาโรคอุบัติใหม่ที่อาจเกิดขึ้นเช่นเดียวกับเชื้ออีโบลา ที่มีจุดศูนย์กลางการแพร่ระบาดอยู่ในคองโก โดยเน้นไปที่ ศาสตราจารย์ ฌอง ฌาร์คส์ มูเยมเบ แทมฟูม ผู้มีส่วนร่วมในการค้นพบเชื้อไวรัสอีโบลาในปีค.ศ.1976 และอยู่ในแนวหน้าเพื่อค้นหาโรคอุบัติใหม่ในพื้นที่

เป็นแค่สมมติฐาน
บทความเริ่มต้นด้วยการเล่าบรรยากาศการสังเกตอาการป่วยของหญิงชาวคองโกรายหนึ่งที่รอผลตรวจว่าเป็นการติดเชื้ออีโบลาหรือไม่ โดยบทความอธิบายว่าในช่วงเวลานี้ คำถามที่จะเกิดขึ้นกับทีมงานทุกคนก็คือ หากหญิงคนนี้ไม่ได้ติดเชื้ออีโบลา? ถ้ากลายเป็นว่า หญิงคนนี้เป็นผู้ป่วย Disease X รายแรก โรคระบาดที่อาจแพร่ระบาดได้เร็วเหมือนกับโควิด-19 แต่มีอัตราการเสียชีวิตระดับ 50 ถึง 90 เปอร์เซ็นต์ แบบอีโบล่าล่ะ?

โดยบทความอธิบายเพิ่มเติมว่า องค์การอนามัยโลกระบุว่า Disease X นั้นยังคงเป็นแค่ สมมติฐาน ว่าจะเกิดการแพร่ระบาดที่นักวิทยาศาสตร์และผู้เชี่ยวชาญด้านสาธารณสุขหวั่นเกรงว่าการนำไปสู่โรคระบาดร้ายแรงทั่วโลกหากเกิดการระบาดขึ้นจริง และ X ย่อมาจากคำว่า unexpexted หรือ ไม่คาดฝัน

Disease X คืออะไร
Disease X เป็นชื่อที่องค์การอนามัยโลก ตั้งขึ้นในเดือนกุมภาพันธ์ปี 2018 เพื่อบรรจุในรายชื่อ blueprint priority diseases หรือรายชื่อโรคที่ต้องให้ความสำคัญในการทำวิจัยและพัฒนาเป็นลำดับแรก จำนวน 9 โรค หนึ่งในนั้นมีโควิด-19, อีโบลา, ซิกา รวมถึง Disease X โดยองค์การอนามัยโลก หมายเหตุ ความหมายของ Disease X เอาไว้ว่า เป็นตัวแทนขององค์ความรู้ที่คาดหมายเอาไว้ว่าอาจเกิดโรคระบาดครั้งใหญ่ขึ้นได้ในอนาคต ซึ่งจำเป็นต้องมีการวิจัยและพัฒนาที่รวดเร็วเพื่อเตรียมพร้อมรับมือกับ Disease X

ไวรัสชนิดใหม่มีแน่ไม่ช้าก็เร็ว

แน่นอนว่า สมมติฐานดังกล่าวมีพื้นฐานอยู่บนข้อเท็จจริงทางวิทยาศาสตร์โดยซีเอ็นเอ็น สัมภาษณ์ ศาสตราจารย์มูเยมเบ ที่ระบุว่าโลกจะต้องเจอกับเชื้อโรคชนิดใหม่แน่ๆ และนักวิทยาศาสตร์ในแอฟริกาก็เป็นเหมือนกับทหารองค์รักษ์ที่จะคอยเตือนชาวโลกถึงโรคอุบัติใหม่ที่จะเกิดขึ้นศาสตราจารย์มูเยมเบ 

ระบุว่าในอนาคต จะเกิดโรคที่ติดต่อจากสัตว์สูคนมากขึ้น เช่นเดียวกับ ไข้เหลือง โรคติดเชื้อจากสัตว์สูคนชนิดแรกของโลก ไข้หวัดเม็กซิโก พิษสุนัขบ้า รวมไปถึง อีโบลา และโควิด-19 ที่เป็นการแพร่ระบาดจากสัตว์สู่คนเช่นกัน

บทความระบุว่า การแพร่ระบาดจากสัตว์สู่คนเป็นผลมาจากการทำลายระบบนิเวศน์ และการค้าสัตว์ป่าเป็นต้น โดยเฉพาะเชื้อไวรรัสอีโบลา และโควิด-19 ที่แม้จะยังไม่พบการแพร่ระบาดของไวรัสสู่คนรายแรก แต่นักวิทยาศาสตร์เชื้อว่าการแพร่ระบาดเกิดขึ้นจากการขายเนื้อสัตว์ป่าเช่นเดียวกัน อย่างที่เกิดขึ้นกับตลาดในเมืองอู่ฮั่น ศูนย์กลางการแพร่ระบาดของเชื้อโควิด-19