ภาพสะท้อนชีวิตเด็กเกาหลีเหนือ

การเติบโตขึ้นมาในเกาหลีเหนือเป็นอย่างไร นี่คือคำถามที่ ทาริก ไซดี ช่างภาพชื่อดังจากอังกฤษพยายามค้นหาคำตอบ ตอนที่เขาได้มีโอกาสเดินทางไปเกาหลีเหนือเมื่อปลายปีที่แล้ว เพื่อเก็บภาพที่สะท้อนวิถีชีวิตของพ่อแม่และเด็ก ๆ ที่นั่น ผมออกตระเวนไปยัง 8 จังหวัด จากทั้งหมด 9 จังหวัดของเกาหลีเหนือ และระหว่างทางได้แวะเยือนโรงเรียน สถานเลี้ยงเด็ก และโรงเรียนสอนดนตรีหลายแห่ง มี "คนนอก" ไม่มากนักที่ได้มีโอกาสเยือนเกาหลีเหนือ ยิ่งการได้เข้าไปถ่ายรูปด้วยแล้ว ถือเป็นเรื่องที่ถูกจำกัดและควบคุมอย่างเข้มงวดจากทางการ นี่คือภาพที่ผู้ดูแลเกาหลีเหนืออนุญาตให้ผมถ่ายเก็บไว้ได้ ซึ่งมันเป็นภาพที่เผยให้เห็นว่าการเติบโตขึ้นในประเทศที่แทบจะถูกตัดขาดและโดดเดี่ยวจากโลกภายนอกนั้นเป็นเช่นไร หญิงเกาหลีเหนือ 2 คนแปรพักตร์หนีออกจากประเทศได้สำเร็จ แต่ตกเป็นเหยื่อค้ามนุษย์ในจีนต่ออีกหลายปี ไม่ลืมคุณไทย หนุ่มเกาหลีเหนือร่ำรวยในเกาหลีใต้ กลับมาขอบคุณและช่วยเพื่อนร่วมชาติ ชีวิตในเกาหลีเหนือเป็นอย่างไร?

การเดินทางครั้งนี้ได้นำผมไปยังเมืองตานตงของจีนที่ติดกับพรมแดนตอนเหนือของเกาหลีเหนือ เรื่อยลงไปถึงเขตอุตสาหกรรมแกซองบริเวณพรมแดนตอนใต้ที่ติดกับเกาหลีใต้ แล้วข้ามฟากจากกรุงเปียงยางทางตะวันตกไปยังเมืองวอนซันทางชายฝั่งตะวันออก จากนั้นก็วกกลับขึ้นเหนืออีกครั้งสู่เมืองชองจินและเมืองฮเวรยองใกล้พรมแดนจีน-รัสเซีย แม้ภาพที่ผ่านการคัดสรรเหล่านี้ไม่อาจจะกล่าวอ้างได้ว่าเป็นภาพที่บอกเล่าเรื่องราวได้ทั้งหมด แต่ผมก็สัมผัสได้ถึงวัฒนธรรมและสภาพสังคมที่นี่ รวมทั้งความใฝ่ฝันและความปรารถนาของเด็ก ๆ ที่ผมได้พบ

บางโรงเรียนพาเราไปชมสถาบันอันทันสมัยสำหรับเด็กเรียนดีและมีพรสวรรค์ที่สุด ที่เรียกว่า schoolchildren's palace แน่นอนว่าที่นี่คงจะมีสถานศึกษาในลักษณะอื่นอีก แต่เจ้าหน้าที่ไม่ได้พาพวกเราไปดู การให้ความสำคัญเรื่องกีฬา ดนตรี และวัฒนธรรม ก็เห็นได้ชัดเจนมากที่นี่ เด็กนักเรียนหลายคนพยายามชวนนักท่องเที่ยวให้ประลองความสามารถกับพวกเขาไม่ว่าจะเป็นการแข่งฟุตบอลหรือบาสเกตบอล แต่นอกเหนือไปจากการเที่ยวชมสถานที่ที่เจ้าหน้าที่เกาหลีเหนือนำชมแล้ว ก็ยังมีช่วงระหว่างการเดินทางที่ผมมีโอกาสได้เก็บภาพวิถีชีวิตของคนที่นี่ เช่น ภาพพ่ออุ้มลูกในรถไฟใต้ดิน แม่เล่นกับลูกน้อยที่สนามเด็กเล่น ซึ่งผมกดชัตเตอร์บันทึกภาพขณะอยู่บนรถบัสโดยที่พวกเขาไม่ทันรู้ตัว ภาพแบบนี้ช่วยให้เราได้เห็นประเด็นที่ชัดเจนทว่าสำคัญยิ่งว่า ไม่ว่าคนเราจะอยู่ภายใต้การปกครองแบบใด ความหมายของครอบครัวรวมทั้งเป้าหมายชีวิตและความใฝ่ฝันของเด็กนักเรียนเกาหลีเหนือนั้นไม่ต่างอะไรไปจากผู้คนในประเทศอื่น ๆ