พบ เต่ากระอาน สุดหายากที่ตะกั่วทุ่ง เผยคิดว่าสูญพันธุ๋ไปกว่า 20 ปีแล้ว

พบ เต่ากระอาน ซึ่งเป็นเต่าน้ำจืด น้ำกร่อยขนาดใหญ่ ที่คาดว่าสูญพันธุ์ไปจากธรรมชาติของประเทศไทยมากว่า 20 ปี ที่ อ.ตะกั่วทุ่ง จ.พังงา นำไปเก็บรักษาเป็นพ่อแม่พันธุ์ที่สถานีประมงน้ำจืด จ.สตูล เพื่อเพาะขยายพันธุ์ก่อนนำลูกพันธุ์ปล่อยคืนสู่ธรรมชาติต่อไป

นายชวลิต วิทยานนท์ ผู้เชี่ยวชาญสัตว์น้ำจืด องค์การกองทุนสัตว์ป่าโลกสำนักงาน ประเทศไทย กล่าวว่า เมื่อเร็ว ๆ นี้องค์การกองทุนสัตว์ป่าโลกประเทศไทยได้รับมอบ เต่ากระอาน ซึ่งเป็นเต่าน้ำจืด น้ำกร่อยขนาดใหญ่ ที่คาดว่าสูญพันธุ์ไปจากธรรมชาติของประเทศไทยมากว่า 20 ปีแล้ว โดยได้รับมอบจากนายสุวัช ศรีเพชรพูน ชาวบ้านในพื้นที่ อ.กระโสม อ.ตะกั่วทุ่ง จ.พังงา ซึ่งบอกว่าพบเต่าประหลาดขณะชาวบ้านออกหาปลาบริเวณคลองถ้ำเมื่อวันที่ 3 มกราคมที่ผ่านมา

อย่างไรก็ตาม เต่ากระอานถือเป็นเต่าที่ใกล้สูญพันธุ์อย่างวิกฤติมาก โดยประเทศไทยเคยพบเต่าชนิดนี้ครั้งสุดท้ายเมื่อ 20 ปีก่อน แถวทะเลน้อย จ.พัทลุง ขึ้นมาวางไข่ที่ อ.เขาชัยสน จ.พัทลุง ปีละกว่า 1,000 ตัว เมื่อ 50 ปีก่อนเคยมีการให้สัมปทานเก็บไข่เต่า แต่ปัจจุบันเต่าได้สูญพันธุ์จากบริเวณดังกล่าวแล้ว และหายากมากในภาคใต้ทั้งสองฝั่ง

การพบเต่าที่คิดว่าสูญพันธุ์ไปจากประเทศครั้งนี้ ถือเป็นเรื่องน่ายินดีมาก แสดงให้เห็นว่าสภาพถิ่นที่อยู่อาศัยทางธรรมชาติบริเวณพื้นที่ป่าต้นน้ำคลองถ้ำยังมีความอุดมสมบูรณ์ และควรจะมีการอนุรักษ์ไว้เป็นอย่างยิ่ง นับเป็นภารกิจหนึ่งที่สำคัญของ WWF ประเทศไทยในการพัฒนาโครงการอนุรักษ์พื้นที่ต้นน้ำคลองถ้ำและชนิดพันธุ์สัตว์เลื้อยคลาน สัตว์หายาก เช่น เต่ากระอาน กบทูด ต่อไปในอนาคต ดร.ชวลิต กล่าว และว่า เต่ากระอานตัวเมียที่พบมีความยาวและกว้างของกระดองขนาดใหญ่กว่า 50 เซนติเมตร น้ำหนัก 29 กิโลกรัม

คาดว่ากำลังจะขึ้นวางไข่บนชายหาดตามลำคลอง ชาวบ้านจับได้ขณะออกหาปลากลางดึก จึงประสานทีมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง WWF ประเทศไทยช่วยตรวจสอบและมอบให้กรมประมง นำเต่านี้ไปเก็บรักษาเป็นพ่อแม่พันธุ์ที่สถานีประมงน้ำจืด จ.สตูล เพื่อทำการเพาะขยายพันธุ์ก่อนที่จะนำลูกพันธุ์ปล่อยคืนสู่ธรรมชาติต่อไป และนับเป็นเต่าที่โชคดีที่สุดตัวหนึ่งที่ไม่ถูกนำไปบริโภคหรือจำหน่าย

นายชวลิต กล่าวด้วยว่า เต่ากระอาน (Batagur baska) เป็นเต่าน้ำจืด-น้ำกร่อยขนาดใหญ่ที่ใหญ่ที่สุดชนิดหนึ่งในเอเชีย มีรูปร่างกระดองเป็นรูปไข่ ตัวผู้ค่อนข้างเล็กกว่าตัวเมียขนาดใหญ่สุดมีความยาวกระดองประมาณ 60 เซนติเมตร หนักถึง 30 กิโลกรัม มีกระดองโค้งนูนและด้านหลังมนมากในตัวเมีย ตีนมีพังพืดกว้าง มีนิ้ว 4 นิ้วที่ตีนหน้า หัวเล็กมีปลายจะงอยปาก และจมูกเรียวเชิดขึ้นเล็กน้อย ตัวและกระดองมีสีเทาคล้ำอมน้ำตาล ด้านล่างสีจาง แต่ในฤดูผสมพันธุ์เพศผู้จะมีสีดำเข้มและม่านตามีสีขาวสดใส มีการกระจายพันธุ์ตั้งแต่บังกลาเทศ พม่า ไทยถึงเกาะสุมาตรา และลุ่มน้ำโขงตอนล่างตั้งแต่กัมพูชาถึงเวียดนาม

แต่ปัจจุบันประชากรลดลงมากจนถึงขึ้นใกล้สูญพันธุ์ในทุก ๆ ประเทศที่เคยพบ โดยเฉพาะในประเทศไทยอยู่ในสถานภาพใกล้สูญพันธุ์อย่างวิกฤติ ซึ่งสาเหตุการสูญพันธุ์ เนื่องจากการสูญเสียถิ่นอาศัยตามแหล่งน้ำ ชายหาด และการจับขึ้นมาเป็นอาหาร รวมถึงการเก็บไข่ที่มากเกินไป ในอดีตเต่ากระอานเคยมีในลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาตอนล่าง ซึ่งในปัจจุบันพบเพียงซากโบราณ (ฟอสซิล) จาก จ.พระนครศรีอยุธยาและปทุมธานี