พาสปอร์ตเล่มแดง สิทธิพิเศษในมือทักษิณ

คอลัมน์ เคียงข่าว

ทำไมหนังสือเดินทาง หรือ "พาสปอร์ต" ของ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี จึงมีเอกสิทธิทางการทูตเดินทางไปที่ไหนก็ได้ทั่วโลก จนนำมาซึ่งเสียงเรียกร้องให้กระทรวงการต่างประเทศยกเลิกอภิสิทธิ์ดังกล่าว เพื่อลดแรงกดดันทางการเมืองในประเทศ

ก่อนพูดถึงพาสปอร์ต "สีแดง" ในมือของ พ.ต.ท.ทักษิณ ขออธิบายก่อนว่า พาสปอร์ตของประเทศไทยมีทั้งหมด 3 ประเภท คือ 1.หนังสือเดินทางทูต (สีแดง) 2.หนังสือเดินทางราชการ (สีน้ำเงิน) 3.หนังสือเดินทางธรรมดา (สีน้ำตาล)

กล่าวเฉพาะพาสปอร์ตสีแดง ให้เอกสิทธิพิเศษคือสามารถถือเดินทางเข้าประเทศไหนก็ได้ในโลกโดยไม่ต้องขอวีซ่า แต่ก็ขึ้นอยู่กับบางประเทศที่ทำความตกลงกันไว้

ผู้ที่มีสิทธิขอหนังสือเดินทางประเภทนี้ ได้แก่ (1) พระบรมวงศ์ และพระราชนัดดาในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว (2) พระอนุวงศ์ชั้นพระองค์เจ้าและคู่สมรส (3) พระราชวงศ์ และบุคคลสำคัญที่ราชเลขาธิการขอไปเป็นกรณีพิเศษ (4) ประธานองคมนตรี และองคมนตรี (5) นายกรัฐมนตรี รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรี (6) ประธานและรองประธานสภาผู้แทนราษฎร ประธานและรองประธานวุฒิสภา (7) ประธานศาลฎีกา รองประธานศาลฎีกา และประธานศาลอุทธรณ์ (8) ประธานศาลรัฐธรรมนูญ และประธานศาลปกครองสูงสุด (9) อดีตนายกรัฐมนตรี และอดีตรัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศ (10) ผู้บัญชาการทหารสูงสุด และผู้บัญชาการทหารเหล่าทัพ

(11) ข้าราชการที่มีตำแหน่งทางการทูต ซึ่งเดินทางไปราชการในต่างประเทศ (12) ข้าราชการที่มีตำแหน่งทางการทูต ซึ่งปฏิบัติหน้าที่ประจำอยู่ ณ ส่วนราชการในต่างประเทศ คู่สมรส และบุตรที่ชอบด้วยกฎหมายซึ่งอยู่ในความดูแลของบิดามารดาในประเทศที่ประจำอยู่หรือทำการศึกษาอยู่ในประเทศอื่น แต่บุตรจะต้องอายุไม่เกิน 25 ปี (13) คู่สมรสที่ร่วมเดินทางไปกับบุคคลดังกล่าวในกลุ่มที่ 2-8 และ (14) บุคคลอื่นใดเพื่อประโยชน์แก่ทางราชการหรือภายใต้พันธกรณีระหว่างประเทศ หรือภายใต้สถานการณ์พิเศษที่มีความจำเป็น หรือเกี่ยวกับการเผยแพร่ชื่อเสียงเกียรติคุณของประเทศ หรืออดีตเอกอัครราชทูต หรือในกรณีที่เห็นสมควร ให้ปลัดกระทรวงการต่างประเทศหรือผู้ที่ปลัดกระทรวงการต่างประเทศมอบหมาย มีอำนาจใช้ดุลพินิจในการอนุมัติให้ออกหนังสือเดินทางทูตได้

สำหรับหนังสือเดินทางทูตจะมีอายุไม่เกิน 5 ปี (ไม่สามารถต่ออายุได้) เมื่อเสร็จภารกิจ หรือผู้ถือขาดคุณสมบัติที่จะถือหนังสือเดินทางทูต ให้ส่งหนังสือเดินทางทูตนั้นแก่กระทรวงการต่างประเทศ

ในกรณีมีเหตุจำเป็นอย่างยิ่งยวด ปลัดกระทรวงมีอำนาจสั่งเพิกถอนพาสปอร์ตของบุคคลนั้นๆ