เรื่องที่ตัดสินแล้วไม่ถูกนินทา ไม่มี

เรื่องราวของเปาบุ้นจิ้น เทพเจ้าแห่งความยุติธรรม ที่เรารู้จักกันในวันนี้ ส่วนใหญ่แต่งเติมเสริมต่อกันทั้งนั้นแหละครับ

ล.เสถียรสุต เขียนไว้ในหนังสือหลายชีวิตในพงศาวดารจีนว่า งิ้วแต้จิ๋วโบราณมักเอาไปเล่นเป็นตอนๆ ตัวแสดงเป็นเปาบุ้นจิ้น เขียนหน้าสีดำเข้ม ที่เข้าใจกันต่อมาว่าเป็นสีหน้าของผู้สัตย์ซื่อและเฉลียวฉลาด

ในขณะที่ตัวละครที่ทาหน้าสีเหลือง เป็นหน้าของตัวโกง

หน้าผากตัวแสดงเปาบุ้นจิ้น เขียนเป็นรูป "ไทจิ" เส้นตรงๆ สัญลักษณ์ปรัชญาจีนสมัยราชวงศ์จิว สมัยเริ่มสร้างประเทศจีน ตัวแสดงมักไม่กล้าเขียนเส้น "ไทจิ" ให้ตรงนัก กลัวกันว่า

ผีจะมาร้องขอความเป็นธรรม

ตัวจริงๆของเปาบุ้นจิ้น ล.เสถียรสุต ใช้ข้อมูลจากพงศาวดารฉบับหลวงของจีน...ในประวัติไม่มีคำว่า "บุ้น" เรียกกันแค่เปาจิ้น หรือเปาหลงถู คำว่าหลงถู เป็นตำแหน่งเรียกกันในวงราชการ

แต่ชาวบ้านมักเรียกว่าเปากง แปลว่าคุณปู่เปา

เปาจิ้น เกิดเมื่อ พ.ศ.1542 ในราชวงศ์ซ้อง สอบวุฒิชั้นบัณฑิตได้ในรัชกาลเทียนเวิ่ง เมื่อถึงรัชกาลยินจงเลื่อนเป็นอำมาตย์ฝ่ายตรวจราชการ ทำหน้าที่เป็นเจ้าเมืองไคฟง เมืองหลวงของราชวงศ์ซ้อง

ในสมัยนั้น การปกครองของจีนเสื่อมโทรมมาก ภายนอกเผ่าคีไตและทิเบตก็รุกราน ภายใน ลูกหลานข้าราชการผู้ใหญ่ และพวกพ้องขันที ก็ข่มเหงกดขี่ราษฎร

ฝ่ายปกครองก็มักลูบหน้าปะจมูกไม่กล้าจับ ถึงต้องจับก็ไม่กล้าลงโทษกลุ่มอิทธิพล

มีแต่เปาจิ้นคนเดียวที่ไม่เคยหวั่นเกรงผู้ใด ใครเกเรก่อกวน มีหลักฐานก็จับมาลงโทษ พวกกอบโกยโกงกินก็ถูกจับขึ้นศาลตัดสินแบบไม่ไว้หน้า

ใครจะถือหนังสือหรืออ้างผู้ใหญ่ เปาจิ้นไม่เคยผ่อนผัน ซ้ำยังลงโทษหนักกว่าคนธรรมดา

ความที่งานรักษาความยุติธรรมเป็นงานหนักและมีมาก เปาจิ้นไม่เคยยิ้ม ไม่เคยหัวเราะ

จักรพรรดิเคยรับสั่ง "เมื่อใดที่เปาจิ้นหัวเราะ เมื่อนั้น น้ำในแม่น้ำฮวงโหจะใส"

น้ำในแม่น้ำฮวงโหพัดพาเอาดินสีเหลืองมาตลอดเวลา จึงไม่เคยใส รับสั่งของจักรพรรดิมีความหมายว่า เป็นไปไม่ได้ที่เปาจิ้นจะหัวเราะ

ในสมัยที่การให้สินบนเป็นเรื่องธรรมดา มีคำกล่าวว่า สินบนไม่เข้าถึงท่านเปา

ช่วงชีวิตวัยปลาย เปาจิ้นทำหน้าที่ระดับรัฐมนตรี เป็นราชเลขาธิการถวายคำแนะนำจักรพรรดิ

เมื่อตายใน พ.ศ.1605 จักรพรรดิพระราชทานนามว่า" เฮ่าสก" เป็นเกียรติและเป็นการเชิดชูคุณงามความดีของผู้ตาย ซึ่งมีข้าราชการได้รับน้อยคนนัก

ประวัติความยุติธรรมของเปาจิ้นยิ่งใหญ่ปานนี้ แต่กระนั้นก็ยังมีเรื่องถูกนินทา

กล่าวกันว่า หลานชายคนเดียวถูกใส่ความคดีร้ายแรง มีผู้สร้างข่าว เปาจิ้นจะตัดสินช่วย เปาจิ้นจึงต้องตัดสินใจสั่งประหารชีวิตหลานชาย นัยว่าเพื่อรักษาภาพความยุติธรรมให้ตัวเอง

ธรรมเนียมจีนถือเรื่องทายาท ลูกและหลาน เป็นเรื่องใหญ่ คนจีนไม่ชอบเปาจิ้นเพราะเรื่องนี้ งิ้วตอนสั่งประหารชีวิตหลาน เป็นตอนเดียวที่ไม่มีคนดู

เพราะเรื่องนี้จึงมีคนแอบนินทา เปาจิ้นจะเป็นเทพเจ้าแห่งความยุติธรรมได้อย่างไร หากเขาเลือกให้ความยุติธรรมตัวเอง แต่ไม่ยุติธรรมกับหลานชายคนเดียวที่จะทำหน้าที่ทายาทสืบตระกูล

ขึ้นชื่อว่าความยุติธรรม ไม่ว่าในยุคไหนสมัยไหน ก็เหมือนกัน เรื่องที่ตัดสินแล้วไม่ถูกนินทา ยังไม่เคยมี.

กิเลน ประลองเชิง