ดร.แดนกับนโยบาย กรุงเทพฯเมืองโดนัท

รูปร่างหน้าตาของเมืองเปลี่ยนไปเสมอ กรุงเทพฯในปัจจุบันนี้ต่างจากเมื่อ 50 ปีที่แล้วแทบจะสิ้นเชิง คำถามก็คือ แล้วกรุงเทพฯในอนาคตที่พอจะคาดการณ์ได้ เช่นในปี 2020 หรืออีก 12 ปีจะมีหน้าตาเป็นเช่นไร และเราควรเตรียมการอย่างไรบ้างเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงที่กำลังจะมาถึง ผมคาดการณ์ว่า มีปัจจัยอย่างน้อยสองปัจจัยเปลี่ยนโฉมกรุงเทพในอีก 12 ปีข้างหน้า  ปัจจัยแรกคือแนวโน้มที่ท่าเรือคลองเตยจะย้ายไปรวมกับท่าเรือแหลมฉบัง  อีกปัจจัยหนึ่งคือการเคลื่อนย้ายทุนต่างชาติ World Future Society คาดการณ์ว่า เงินทุนในโลกกำลังเพิ่มขึ้นอย่างมหาศาล  กรุงเทพซึ่งเป็นเมืองหนึ่งที่น่าลงทุน อาจจะถูกทุนต่างชาติจะถาโถมเข้ามาเหมือนคลื่นสึนามิ

สองปัจจัยที่ผมกล่าวมานี้จะเปลี่ยนรูปร่างหน้าตาของกรุงเทพฯ ธุรกิจต่างชาติที่เข้ามาลงทุนจะเลือกเฉพาะบริเวณที่มีสาธารณูปโภคทุกอย่างรองรับอย่างดีที่สุดเพื่อให้เอื้อต่อการทำธุรกิจ 

ใจกลางเมืองจะอัดแน่นไปด้วยสำนักงานและคอนโดมิเนียมดังกล่าว ราคาที่ดินบริเวณเมืองชั้นในจะสูงขึ้นอีกมาก จนทำให้โครงการที่อยู่อาศัยไม่อาจตั้งอยู่ได้ ต้องย้ายออกไปบริเวณเมืองชั้นนอกมากขึ้นเรื่อย ๆ คาดการณ์ว่าในปี 2020 ปริมาณคนกรุงเทพ เกือบ 2 ใน 3 จะมีที่อยู่อาศัยหลักอยู่เขตเมืองชั้นนอก รูปร่างของกทม.ในปี 2020 จะกลายเป็น “เมืองโดนัทสอดไส้รูปร่างเบี้ยว ๆ” โดยไส้ตรงกลางจะเป็นเมืองชั้นในที่อัดแน่นขึ้นเรื่อย ๆ ด้วยธุรกิจและการค้า ส่วนตัวเนื้อโดนัทจะเป็นเมืองชั้นนอกที่รองรับที่อยู่อาศัยซึ่งถูกผลักออกมาจากกลางเมือง แต่จะมีรูปร่างของโดนัทเบี้ยวไปทิศตะวันออก ส่วนน้ำตาลที่อยู่รอบ ๆ โดนัท คือพื้นที่น้อยนิดตามขอบกรุงเทพที่ยังคงมีสีเขียวและเกษตรกรรมแบบประปราย

หากไม่มีการเตรียมการรองรับใด ๆ จากนี้ไปจนถึงปี 2020 การจราจรจะติดขัดมากขึ้นอย่างมาก เพราะประชาชนยังคงต้องเข้ามาทำงานในใจกลางเมืองซึ่งเป็นศูนย์รวมธุรกิจ 

ฉะนั้น กรุงเทพมหานครจำเป็นต้องมีการรองรับปัญหาการจราจรที่อาจจะถึงขั้นจลาจล โดยผมขอเสนอแนวทางการรับมือกับปัญหาที่จะเกิดขึ้น ดังนี้

- อผลักดันเร่งสร้างรถไฟฟ้าครอบคลุมพื้นที่ กทม. 10 สายครึ่ง โดยเพิ่มเส้นทางลาดพร้าว-บางกะปิ และครึ่งสายสนามกีฬาแห่งชาติ – สะพานพระปิ่นเกล้าฯ ซึ่งไม่อยู่ในแผนของรัฐบาล สนับสนุนให้สร้างรถไฟฟ้าใต้ดิน เพราะไม่ทำให้รถติดขณะสร้าง ไม่มีฝุ่น ไม่บดบังทัศนียภาพ

- ตั้ง “กองทุนเดินทางสาธารณะ” บุฟเฟต์รถไฟฟ้า รถเมล์ เรือด่วน โดยสารขนส่งมวลชนทุกประเภทได้ ไม่จำกัดเที่ยว

- เพิ่ม Park and Ride  รองรับผู้ใช้รถไฟฟ้าที่ต้องเดินทางเข้ามาในเมืองชั้นใน สถานีรถไฟฟ้าหมอชิต สถานีรถไฟฟ้าตากสิน สถานีรถไฟฟ้าบางนา สถานีรถไฟฟ้าอโศก และตามสถานีย่อยที่เหมาะสม

- สนับสนุนรถเมล์ติด GPS ผู้โดยสารโทรเช็คได้ รู้เวลารถเมล์ก่อนออกจากบ้าน  
จัดทำบัตรบางกอกการ์ด (Bangkok Card) สิทธิพิเศษสำหรับคนกรุงเทพฯ บัตรเดียวเดินทางได้ทั้งระบบ ทั้งรถไฟฟ้า รถเมล์ เรือ รถไฟ และใช้บริการต่าง ๆ ในราคาพิเศษ

- สร้าง Metro Port (Park & Work) สถานที่ทำงานชั่วคราว จอดรถแวะทำงานได้ ไม่ต้องเสียเวลาเข้าเมือง หยุดรถเข้าเมืองได้ 100,000 คัน

การที่นกอินทรีบินสูงทำให้เห็นภาพบนพื้นดินทั้งหมด ซึ่งจะทำให้โฉบลงมาจิกเหยื่อได้อย่างแม่นยำ ฉันใดก็ฉันนั้น การบริหารกรุงเทพมหานครจำเป็นต้องมีวิสัยทัศน์และมองเห็นปัญหาภาพรวมที่จะเกิดขึ้นในวันหน้า เพื่อจะสามารถวางแผนรับมือได้ทันท่วงทีตั้งแต่วันนี้