คนไทยกับคำสอนในหลวง / เปลวสีเงิน

เปลวสีเงิน
5 พฤษภาคม 2549 กองบรรณาธิการ

วันนี้-วันที่ ๕ พฤษภาคม เป็นวันฉัตรมงคล ที่สังเกตเห็นมาตลอดอย่างหนึ่งคือ คนไทยทุกคนปลาบปลื้มยินดี มีการถวายพระพรกันถ้วนทั่ว ทั้งการเปล่งด้วยวาจา และทั้งผ่านสื่อรูปแบบต่างๆ

นับตั้งแต่ผมจำความได้มาจนถึงทุกวันนี้ ก็เห็นการแสดงออกซึ่ง "ความจงรักภักดี" ของคนไทยต่อ "พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว" เหนียวแน่น-มั่นคง ไม่เคยเปลี่ยน

ปาก กับ ใจ ของคนไทย "ตรงกัน" โดยไม่มีข้อเคลือบแคลงใดๆ

แต่ "การกระทำ" ของคนไทยนี่ซีครับ ค่อนข้างจะ "เข้าใจได้ยาก"!?

โดยเฉพาะจาก "คณะบุคคล" ที่เรียกว่า "ข้าราชการ-นักการเมือง" ซึ่งเป็นตัวจักรขับเคลื่อนประเทศชาติ และประชาชนไปสู่คำว่า

อยู่-ดี-มี-สุข

"ข้าราชการ" ชื่อก็บอกชัดถึงสถานภาพอยู่แล้ว เป็นข้าในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ผู้มีหน้าที่ทำงานต่างพระเนตรพระกรรณ เพื่อยังชาติบ้านเมือง และประชาชนให้ร่มเย็นเป็นสุข

นั่นหมายความตรงตัวว่า ทั้งส่วนผู้ปฏิบัติตามนโยบายคือข้าราชการ และทั้งในส่วนผู้กำหนดนโยบายคือรัฐบาล

งานจะมากมายขนาดไหนก็ตาม นโยบายจะหลากหลายขนาดไหนก็ตาม

แต่ "แกน" คือหลักที่จะ ละเลย หรือ ละทิ้ง ไม่ยึดเป็นแนวทางในการทำงาน ในการกำหนดเป็นนโยบาย "ไม่ได้เด็ดขาด" คือ

คำสั่งสอน คำชี้แนะ ของพระเจ้าอยู่หัว

แต่ในทางปฏิบัติที่เห็นมาต่อเนื่อง คือ ทรงมีกระแสพระราชดำรัสอันเป็นแนวทางเพื่อปฏิบัติครั้งใด ฝ่ายราชการงานเมืองก็จะร้องพร้อมกันทุกครั้งว่า

"น้อมรับด้วยเกล้าฯ เพื่อปฏิบัติ"

แต่ใครเคยเห็นว่านำไปปฏิบัติกันบ้างมั้ย?

ทุกวันนี้ "ข้าราชการ-นักการเมือง" ใช้นโยบายอะไรเป็นหลักในการบริหารประเทศ?

ตอบกันได้ทันทีว่า นโยบาย "ประชานิยม + ทุนนิยม"

แต่ทุกท่านคงจำกันได้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีกระแสพระราชดำรัสทรงแนะนำว่า ประเทศไทย-คนไทย จะรอดได้ จะอยู่ดีกินดีกันได้ ต้องใช้แนวทาง "เศรษฐกิจพอเพียง"

พระองค์ทรงมองการณ์ไกล พระองค์ทรงใคร่ครวญ และทรงศึกษาถึง "ความสมบูรณ์ที่ธรรมชาติมอบให้" อันเป็นจุดแข็งของความเป็นแผ่นดินไทยที่ประเทศอื่นๆ เกือบทั้งโลกไม่สมดุลพร้อมเช่นแผ่นดินไทย ด้วยทรงย่ำไปทุกหัวระแหงของแผ่นดินด้วยพระองค์เองจนรู้ซึ้งเช่นนั้นแล้ว

จึงทรงตรัสบอกให้ปฏิบัติ

ตรัสบอกมา ๑๐-๒๐ ปีแล้ว แต่มี "คนไหน-ยุคไหน" เชื่อฟัง และนำไปปฏิบัติจริงจังอย่างที่ปากพูดว่า "น้อมใส่เกล้าฯ เพื่อปฏิบัติ" บ้าง?

วิกฤติเศรษฐกิจรอบ ๒ มาแล้ว และ ๒๕๕๐ ก็จะเผชิญกรรมกันชัดเจน

ผมจะนำบทสัมภาษณ์ "นายมาร์ติน วีลเลอร์" ชาวอังกฤษ ผู้มีปริญญาตรีเกียรตินิยมจากมหาวิทยาลัยลอนดอน แต่มาปักหลักเป็น "เกษตรกรไทย" มีลูก-มีเมียเป็นคนไทยอยู่ที่ขอนแก่นขณะนี้มาให้อ่านเพื่อได้คิดกัน ซึ่งหนังสือ "เราคิดอะไร" ฉบับเดือนกุมภาพันธ์ ๒๕๔๗ เขาตีพิมพ์ไว้ โดยจะเริ่มจากตอน

------------------------------------------------

๐ นิยามความรวยกับความจน

มันเป็นเรื่องแปลกนะที่ประเทศไทยคนยากจนมีหนี้สินเยอะ ที่อังกฤษมีแต่คนรวยที่มีหนี้สิน คนจนไม่มีหนี้ เพราะเขาไม่ให้คนจนยืมเงิน เนื่องจากกลัวจะไม่มีปัญญาใช้คืน จึงไม่มีสิทธิ์มีหนี้สิน แต่คนรวยยืมเงินได้ คำว่ารวยกับคำว่าจน มันคืออะไรกันแน่

ที่ขอนแก่นเขาว่าผมบ้าบ้าง ฝรั่งยากจนบ้าง ฝรั่งตกอับบ้าง ฝรั่งขี้นก ฝรั่งไม่มีเงิน แต่ผมบอกว่าไม่ใช่ ผมรวยนะ เขาถามว่ารวยได้ยังไง ผมบอกว่า

๑.ผมมีบ้าน ผมทำบ้านเล็กๆ เป็นกระท่อมน้อยๆ เอาหญ้ามามุงหลังคา ชาวบ้านเรียกว่าเถียงนา ไม่ใช่บ้านหรอก ผมบอกว่าใช่ มันบ้านของผม ไม่ใช่บ้านเจ้านาย ราคาหนึ่งหมื่นสองพันบาท อยู่ได้ครับ มันกันแดด-กันฝนได้ แค่นั้นผมก็รวยแล้ว

๒.มีที่ดินแค่ ๖ ไร่เท่านั้นเอง ที่นั่นเขาบอกว่ากระจอก มีนิดเดียว แต่สำหรับฝรั่งมันเยอะมาก จริงๆ ผมคิดว่ามันเป็นเรื่องสำคัญ เป็นพื้นฐานของชีวิต เราต้องมีที่อยู่อาศัยเป็นของเรา ไม่ใช่ของเจ้านาย เพราะว่าถ้ามันเป็นของเจ้านาย เราต้องไปหาเงินให้เขา ถ้าเราไม่มีเงินเขาก็ไล่เราออก เราไม่มีที่อยู่นะ เพราะฉะนั้น ต้องมีบ้านเป็นของตัวเองไว้ก่อน ซึ่งผมก็มีบ้าน คิดว่าลูกของผมจะต้องมีบ้านแน่ๆ ด้วย

เรื่องเกษตรผมทำไม่เก่ง แต่ที่ทำได้ง่าย คือปลูกต้นไม้ ไม้ประดู่ ไม้สะเดา ไม้ยาง ปลูกไว้ให้ลูกสร้างบ้าน ประเทศไทยอุดมสมบูรณ์ ต้นไม้โตเร็วมาก แค่ ๒๕-๓๐ ปี ตัดได้แล้ว ไม่เหมือนอังกฤษ ๒๐๐ ปีได้เท่านี้เอง เพราะอากาศเย็น เป็นเรื่องแปลกที่คนไทยจะบ่น โอ๊ย...มันร้อนๆ ผมว่ากลับเป็นเรื่องดี แสงแดดเยอะจะทำการเกษตรได้ตลอดเวลา ๑ ปี ทำได้ทุกวัน แต่คนไทยจะบ่นว่าร้อนๆ ไม่เอา..ไม่เอา..อยากเป็นคนผิวขาวดีกว่า แต่คนอังกฤษเขาถือคนผิวขาวเป็นคนจน เพราะว่าไม่มีปัญญาจะไปเมืองนอก ซึ่งกลับกันเลย แม้แต่พ่อของผมเขาก็ยังมีเครื่องอาบแดดเพื่อให้ผิวเป็นสีแทน ให้ดูเป็นแบบคนมีสตางค์ แต่คนไทยกลับอยากมีผิวขาว

๐ วิธีคิดไม่ธรรมดาของมาร์ติน วีลเลอร์

ผมมีลูก ๓ คน ชาย ๒ หญิง ๑ สิ่งสำคัญที่สุด ๒ เรื่องในชีวิตของเรา คือ ๑.ต้องมีบ้านเป็นของตัวเองให้ได้ จึงจะถือว่าชีวิตประสบความสำเร็จ ๒.ต้องมีงานทำทุกวัน ไม่ได้จำกัดว่าต้องเป็นงานอะไร แต่ขอให้มีงานทำทุกวัน ชีวิตจึงจะไม่สูญเปล่า วิธีเดียวที่รับประกันได้ว่าลูกมีงานทำ คือการมีที่ทำกินให้เขา และเราต้องช่วยให้เขาทำเป็น ผมคิดว่าคนชนบทจริงๆ ใครมีที่ดินทำกินแล้วจะไม่ตกงาน เว้นแต่คนขี้เกียจ ซึ่งบางคนมีที่ดินเยอะ แต่ไม่ยอมทำ ถ้าเราสั่งสอนให้ลูกรู้จักทำมาหากิน เขาก็ไม่ตกงาน

ผมถือว่างานที่อิสระและมีประโยชน์มากที่สุดคืองานเกษตร ซึ่งช่วยให้เรากินอิ่มทุกวัน คนอังกฤษกินไม่อิ่มเยอะมากนะ ผมไม่อยากให้ลูกของผมอดอาหาร อยากให้ลูกกินอิ่มในลักษณะที่ส่งเสริมสุขภาพด้วย กินอาหารที่ไม่มีสารพิษ กินอาหารแบบเรียงง่ายก็ได้ แต่อิ่มทุกวัน เมื่อมีบ้าน มีงาน มีอาหาร ลูกของผมก็จะรวยที่สุด...ฯลฯ

๐ จุดอ่อน-จุดแข็งของคนไทย

ผมคิดว่าคนไทยส่วนมากยังไม่เข้าใจระบบทุนนิยม เห็นฝรั่งที่ไหนก็คิดว่ารวยหมด คิดว่าการพัฒนาในระบบทุนนิยมจะทำให้ทุกคนมีเงิน ไม่เข้าใจว่าประเทศที่พัฒนาระบบทุนนิยมนานแล้ว เช่น อังกฤษ สหรัฐ มีปัญหาเยอะมาก แต่คนไทยก็คิดว่าเมืองนอกดีกว่า อันนี้จุดอ่อนครับ คือคนไทยสนใจเมืองนอก ไม่ได้สนใจประเทศไทย ผมเป็นฝรั่ง คุณเลยนั่งฟังผม ถ้าผมเป็นชาวบ้าน คุณจะไม่สนใจผม อันนี้เป็นจุดอ่อนนะ

แต่จุดแข็งคือ ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ แผ่นดินประเทศไทยอุดมสมบูรณ์มากๆ มีดินเยอะมาก น้ำเยอะมาก แสงแดดเยอะมาก ทำเกษตรอยู่รอดแน่ เป็นพลังแผ่นดิน ใครๆ ก็อยากได้ประเทศไทย ผมก็ได้ถึง ๖ ไร่

คนไทยโชคดีมากๆ ที่ได้ในหลวงเป็นผู้นำ พระองค์ท่านเป็นคนที่ทำงานหนักมากเพื่อช่วยให้คนคิดได้ ช่วยให้คนอยู่ได้ จะหากษัตริย์ในประเทศอื่นไม่ค่อยมีแบบนี้ ปัญหาคือคนไทยส่วนมากนับถือในหลวง แต่ไม่ยอมปฏิบัติตามคำสอนของในหลวง พระองค์ท่านบอกมา ๒๗ ปีถึงเศรษฐกิจพอเพียง แต่คนไทยก็ไม่รู้จักพอเพียง

เอาอย่างเดียว ถึงยกมือไหว้ในหลวง แต่เวลาดำรงชีวิตไม่ได้ทำตามในหลวง ก็ในหลวงบอกไว้แล้วว่าไม่จำเป็นที่จะต้องเป็นเสือ ขอให้มีอยู่มีกินไว้ก่อน

ถ้าทุกคนเริ่มคิดจริงๆ ถึงสิ่งที่ในหลวงพูด เราน่าจะช่วยให้ประเทศไทยอยู่ได้ เพราะความคิดของในหลวงเรื่องเศรษฐกิจพอเพียงต้องอาศัยพลังแผ่นดิน ทำได้เฉพาะประเทศไทยนะ เศรษฐกิจพอเพียง ที่อื่นทำไม่ได้หรอก เพราะเขาไม่มีที่ดิน ไม่มีทรัพยากรธรรมชาติเยอะเหมือนประเทศไทย

พวกคุณโชคดีที่ได้แผ่นดินดีๆ ได้ผู้นำ (ในหลวง) ที่ดีด้วย และเรื่องที่ ๓ เรื่องศาสนา ผมคิดว่า ศาสนาพุทธมีความสำคัญมากๆ สำหรับคนไทย ไม่ใช่แค่นับถือไหว้พระ แค่นั้นไม่พอ แต่อยู่ที่การปฏิบัติด้วยนะ มักน้อย สันโดษ พอเพียง ธรรมะคือธรรมชาติ เป็นเรื่องง่ายๆ พึ่งตนเองก็ได้ ปรัชญาของศาสนาพุทธทำได้นะ แต่คนไทยจำนวนน้อยที่เข้าใจ จริงๆ แล้วศาสนาพุทธเป็นศาสนาที่ออกแบบให้เหมาะสมสำหรับคนบ้านนอก ให้ใช้ชีวิตร่วมกับธรรมชาติโดยไม่ทำลาย ไม่เอาเปรียบ แต่ให้เราเป็นส่วนหนึ่งของธรรมขาติ

๐ อยากบอกอะไรคนไทย

คุณโชคดีมากๆ ที่เกิดในประเทศไทยที่อุดมสมบูรณ์ ไม่ต้องไปรบกับใคร ไม่ต้องไปเอาน้ำมันจากใคร ไม่ต้องไปเบียดเบียนคนอื่น ประเทศไทยอยู่ได้ กินอิ่ม มีเหลือแจกด้วย อย่าไปคิดเรื่องเงินอะไรมาก อย่าลดคุณค่าความเป็นไทยของตัวเองลง คนไทยส่วนมากนิสัยดีจริงๆ คนไทยมีน้ำใจ หายากนะ

คนไทยมีพระเจ้าอยู่หัว มีแผ่นดินที่อุดมสมบูรณ์ มีศาสนาพุทธที่ดีมาก ทั้ง ๓ อย่างนี้ พยายามรักษาเอาไว้ให้ได้

ชีวิตที่ไม่ทะเยอทะยานเกินไป คือชีวิตที่มีคุณภาพ ชาวบ้านทุกคนทำได้ ผมเองถึงยังทำไม่สำเร็จ แต่มั่นใจว่าจะทำได้แน่ในอนาคต ถ้าผมทำได้ คนอื่นก็คงทำได้ง่ายกว่าผมเยอะ ทุกอย่างอยู่ที่เรา ถ้าเราไม่อยากได้อะไรมากเกินไปในชีวิต ชีวิตมันก็ง่าย พยายามทำให้ชีวิตมันง่ายขึ้น อย่าให้มันสับสน อย่าให้มันลำบาก พยายามรักษาสิ่งแบบนี้ให้ดี และ อย่าเชื่อฝรั่งมากเกินไป.

ครับ..เมื่อไหร่ล่ะ ที่คนไทยจะเปลี่ยนพฤติกรรม "เคารพในหลวง" ด้วยปาก มาเป็น "เคารพในหลวง" ด้วยปฏิบัติตามคำสอนของพระองค์ท่าน?