มองลีลา ′บิ๊กตู่′ โผงผางออกจอ ผ่านแว่นขยายนักวิชาการ

ในห้วงที่คณะรักษาความสงบแห่งชาติ(คสช.)เข้ายึดอำนาจใหม่ๆ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา หรือบิ๊กตู่ หัวหน้า คสช. มักจะให้ทีมโฆษก คสช.แถลงถึงความคืบหน้าการทำงาน หรือความเคลื่อนไหวต่างๆ ของ คสช.

มีน้อยครั้งที่ พล.อ.ประยุทธ์จะออกโรงแถลงเอง

ครั้นจัดตั้งรัฐบาลเสร็จเรียบร้อย "บิ๊กตู่" ก็หันมาออกสื่อหรือแถลงเองอยู่บ่อยครั้ง

ทำให้หลายครั้งหลายหนที่ "บิ๊กตู่" กลายเป็นเจ้าของวาทะเด็ด ให้สื่อได้นำมาลงเสนอกันอยู่บ่อยๆ ไม่ว่าจะวลี "รักพวกผม ก็รักน้อยๆ แต่รักนานๆ" "ไปขายที่ดาวอังคาร" กระทั่ง "เดี๋ยวทุ่มด้วยโพเดียม"

การที่ผู้นำประเทศหันมาตอบโต้และส่งสารด้วยตนเองโดยไม่ผ่านทีมโฆษกนั้นเหล่านักวิชาการสายนิเทศศาสตร์ต่างให้ความเห็นต่อประเด็นดังกล่าวอย่างน่าสนใจ

ผศ.ดร.ทัณฑกานต์ ดวงรัตน์ คณบดีคณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ เเละนายกสมาคมวิชาการนิเทศศาสตร์และการสื่อสารมวลชนแห่งประเทศไทย ให้ความเห็นว่า "ส่วนตัวแล้วคิดว่าที่ พล.อ.ประยุทธ์ออกมาพูดโดยไม่ผ่านโฆษกก็ส่งผลดีมากกว่าผลเสียในแง่ของความน่าเชื่อถือและการเข้าถึงผู้รับสารโดยเฉพาะลักษณะการพูดที่ถูกใจคนไทยส่วนใหญ่ดีนะเป็นเรื่องที่สร้างความน่าเชื่อถือของการที่เป็นแหล่งข่าว ท่านคืออันดับ 1 ของประเทศ ความน่าเชื่อถือมีสูง"

"ท่านนายกฯใช้คำพูดที่เป็นกันเองและมีสไตล์ของความดุดันนิดหน่อย ผมคิดว่าถึงใจ และจะเข้าถึงคนได้หลายกลุ่ม คือในส่วนของนักวิชาการอาจไม่ชอบลักษณะนี้เท่าไหร่ แต่คนส่วนใหญ่ของประเทศน่าจะชอบ คือเข้าไปนั่งในใจผู้คนซึ่งเปิดรับท่านได้มากขึ้น อาจเพราะชินที่ได้สื่อสารบ่อย" ผศ.ดร.ทัณฑกานต์บอก และว่า นี่คือเป็นสไตล์ที่ใหม่สำหรับเราที่ผู้นำจะสื่อสารอย่างตรงไปตรงมาทุกประเด็นบ่อยๆ

พร้อมกับเสริมอีกว่าต่างประเทศอย่างเช่นสหรัฐอเมริกาประธานาธิบดี บารัค โอบามา ก็ใช้วิธีแถลงด้วยตัวเองค่อนข้างบ่อย และใช้ทีมโฆษกแถลงในเรื่องปลีกย่อย "โอบามาพูดเก่งมาก พูดเป็นหลักการ แถลงข่าวเองเป็นส่วนใหญ่ ใช้โฆษกในเรื่องปลีกย่อย

"โอบามาก็มีสไตล์การพูดต่างจากผู้นำอื่น ประเทศที่ต้องแก้ไขปัญหาของประเทศอย่างเร่งด่วน ประชาชนก็จะชอบแบบนายกฯประยุทธ์ แต่ประเทศสงบๆ อย่างญี่ปุ่น ผมว่าสไตล์นี้อาจใช้ไม่ได้" ทัณฑกานต์กล่าว และว่า ในอนาคต เมื่อบ้านเมืองเข้าที่ ท่านคงต้องลดการพูดในลักษณะนี้ลง ให้โฆษกมีบทบาทมากขึ้น ท่านจะได้เอาเวลาไปบริหารบ้านเมืองเชิงลึกได้

"ผศ.ดร.ทัณฑกานต์" ให้ความเห็นถึงลักษณะการพูดของผู้นำที่คนไทยชอบว่า คนไทยกว่าครึ่งน่าจะชอบวิธีการพูดของ พล.อ.ประยุทธ์ คนไทยชอบเกินครึ่งนะ ผู้นำลักษณะนี้เห็นไม่ค่อยบ่อย ย้อนไปสมัย นายสมัคร สุนทรเวช สมัครผู้ว่าฯกรุงเทพมหานคร ก็ใช้กลยุทธ์นี้และชนะถล่มทลาย

"แล้วทหารไม่ใช่จะมีลักษณะนี้ทุกคนนะ นี่เป็นลักษณะเฉพาะตัว น้อยมากที่เป็นแบบท่านประยุทธ์" ผศ.ดร.ทัณฑกานต์กล่าว

ขณะที่ รศ.ดร.สุกัญญา บูรณเดชาชัย ภาควิชานิเทศศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา มองว่า "ที่นายกรัฐมนตรีออกมาให้สัมภาษณ์เอง นับเป็นเรื่องถูกครรลองการให้ข่าวของผู้บริหารแล้ว ซึ่งมีประโยชน์ในการที่สื่อมวลชนสามารถถามคำถามได้โดยตรง

"การที่นายกรัฐมนตรีให้สัมภาษณ์โดยไม่มีโฆษก คิดว่าเป็นครรลองให้ข่าวของผู้บริหาร ผู้นำประเทศ น่าจะมีประโยชน์ในการถามตรงแล้วสื่อมีทั้งโซเชียลมีเดีย สื่ออิเล็กทรอนิกส์ แง่หนึ่ง สื่อเรียลไทม์เก็บอารมณ์ไม่ได้ เตรียมตัวไม่ได้ ท่านพูดอะไร แนวคิด ท่าทีที่ออกมาจึงเป็นของจริง จึงเป็นผลดีของประชาชนที่จะได้เห็นท่าทีของนายกรัฐมนตรีอย่างไม่ถูกขัดเกลา เห็นแนวคิด เห็นท่าทีในภาวะผู้นำและปฏิภาณไหวพริบ เรื่องเหล่านี้มันปกปิดไม่ได้" รศ.ดร.สุกัญญาระบุ และว่า หลังๆ นายกรัฐมนตรีพยายามซอฟต์ เหมือนทอล์กโชว์ เล่นกับสื่อมากขึ้น มีร้องเพลง ซึ่งก็น่าจะมีคนเสนอแนะท่านในเรื่องนี้ด้วย

"แต่ทั้งนี้ท่านก็มีการกระทบกระทั่งกับสื่อมวลชน เลยกลายเป็นมีภาพลักษณ์ที่ดุดัน ซึ่งสื่อก็มีหน้าที่ต้องตรวจสอบอยู่แล้ว จะอยู่ข้างเดียวกับรัฐบาลไปหมดก็ไม่ได้ เราไม่ใช่ประชาธิปไตยเต็มใบ" รศ.ดร.สุกัญญากล่าว

รศ.ดร.สุกัญญายังให้ความเห็นถึงลักษณะการพูดที่คล้ายกับนักการเมืองคนอื่นๆ ว่า กรณีของ พล.อ.ประยุทธ์ คนยอมรับได้ว่าเป็นทหาร เมื่อแสดงออกในท่าทีหยอกล้อ คนก็ยอมรับว่าน่ารัก ที่ท่านโผงผาง เพื่อให้คนไทยยอมรับได้ว่ามาจากทหาร มาจากรัฐบาลทหาร เป็นนิสัยของทหาร

"คนก็ยอมรับได้ว่าเราไม่ได้เลือกมา น่าจะเป็นลักษณะของทหาร ไม่ได้คาดหวังอะไรมากอยู่แล้วว่าจะต้องนุ่มนวล มาแก้ไขประเทศระยะหนึ่ง" รศ.ดร.สุกัญญากล่าวทิ้งท้าย

(มติชนรายวัน ฉบับวันที่ 9 ตุลาคม 2557)