พบกล้วยไม้พันธุ์ใหม่โผล่เขาใหญ่

เมื่อวันที่ 16 มิ.ย. นายสมราน สุดดี  นักวิทยาศาสตร์ชำนาญการพิเศษ สำนักหอพรรณไม้ วิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ์พืช กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เปิดเผยว่า 

ขณะนี้มีเรื่องน่ายินดีเกิดขึ้นคือได้มีการสำรวจพบพืชชนิดใหม่ของโลกในประเทศไทย  วงศ์กล้วยไม้ (Orchidaceae)  ให้ชื่อว่า Nervilia khaoyaica Suddee,Watthana & S.W. Gale  หรือ “ว่านแผ่นดินเย็นเขาใหญ่” เนื่องจากพบที่อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ จ.นครราชสีมา โดยขณะนี้ได้รับการยืนยันจากสวนพฤกษศาสตร์หลวงเมืองคิวประเทศอังกฤษ ซึ่งเป็นศูนย์กลางและแหล่งรวบรวมข้อมูลทางด้านวิชาการของพรรณไม้จากทั่วโลก  และได้รับการตีพิมพ์ในวารสารทางพฤษศาสตร์คิว บูลเลติน ( kew Bulletin) ของทางสวนพฤกษศาสตร์หลวงเมืองคิว  ฉบับล่าสุดคือฉบับที่ 68 ของปี 2556 แล้ว

นายสมราน กล่าวต่อว่า สำหรับว่านแผ่นดินเย็นเขาใหญ่ นั้นจัดเป็นกล้วยไม้ดินชนิดหนึ่ง ชอบขึ้นในพื้นที่ที่มีความชุ่มชื้นสูงและเย็น จึงได้ชื่อว่าว่านแผ่นดินเย็น   แต่ชาวบ้านทั่วไปมักเรียกพืชชนิดว่าว่านพระฉิม สำหรับว่านแผ่นดินเย็นเขาใหญ่นั้น ขึ้นอยู่บนเขาที่มีความสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ  733 เมตร ความสูงของต้นตั้งแต่หัวใต้ดินถึงช่อดอกประมาณ 9 ซม.  ดอกมีกลีบเลี้ยงสีน้ำตาลอ่อนแกมเขียว ไปจนถึงน้ำตาลเข้มหรือน้ำตาลแดง 5 กลีบ กลีบปากมีแถบสีเขียวหรือบางดอกมีสีเหลืองตรงกลางกลีบ และมีเส้นและจุดสีม่วงกระจายอยู่รอบๆ กลีบดอก ออกดอกช่วงเดือน มี.ค. ที่สำคัญใบมีลักษณะพิเศษคือเป็นรูปหัวใจ ทรงเหลีี่ยม ยาว 4.8-6.7 ซม. กว้าง 5.5-6.8 ซม.  บางต้นออกใบเป็นสีม่วง บางต้นใบเป็นสีเขียว ซึ่งถือเป็นความผันแปรของพืชชนิดนี้  ใบและดอกออกคนละช่วงเวลาไม่พร้อมกัน

นายสมราน กล่าวอีกว่า ทั้งนี้ว่านแผ่นดินเย็นเขาใหญ่ ผู้พบคนแรกคือ นายณรงค์ จิระวัฒน์กวี นักวิจัยนกเงือกในพื้นที่อุทยานฯ เขาใหญ่ พบบริเวณเส้นทางไปยังน้ำตกผากล้วยไม้ เมื่อปี 2554 และได้นำภาพถ่ายมาสอบถาม จึงได้ลงพื้นที่เก็บตัวอย่างมาศึกษาและตรวจสอบร่วมกับ นายสันติ วัฒฐานะ นักวิชาการองค์การสวนพฤกษศาสตร์  (อสภ.) และ นาย เอส.ดับบลิว.เกล นักพฤกษศาตร์ ชาวฮ่องกง ใช้เวลาตรวจพิสูจน์ 2 ปี จึงได้รับการยืนยันว่าเป็นพืชชนิดใหม่ของโลก  ทั้งนี้สำหรับปริมาณที่พบนั้นไม่มาก พบขึ้นประปรายอยู่จุดเดียวบริเวณเส้นทางระหว่างน้ำตกผากล้วยไม้ไปยังน้ำตกเหวสุวัต อีกทั้งเรายังไม่ได้สำรวจทั่วบริเวณเขาใหญ่ สถานภาพตอนนี้จึงถือว่ามีความอ่อนไหวพอสมควร หากสภาพพื้นที่ป่ามีการเปลี่ยนแปลง ถูกทำลายก็อาจกระทบกับพืชชนิดนี้ได้

นายสมราน กล่าวด้วยว่า นอกจากนั้นยังมีพืชพันธุ์ใหม่ของโลกที่พบในปรเทศไทย และอยู่ระหว่างการยืนยันข้อมูลและตีพิมพ์ในวารสารพฤกษศาตร์ต่างประเทศอีก 4  คือ ว่านแผ่นดินเย็นอุ้มผาง พบที่ดอยหัวหมด อ.อุ้มผาง   จ.ตาก  เอื้องรังนกอุ้มผาง  เสี้ยวศักดิ์สุวรรณ และสาวสนมดงนาทาม  พบที่ดงนาทาม จ.อุบลราชธานี   ซึ่งเป็นสิ่งที่แสดงให้เห็นความหลากหลายทางของชนิดพันธุ์พืชของประเทศไทย