มั่วอีกที่บูรณะเจดีย์ เก่าแก่700ปีเชียงใหม่ ร้องทาสีทับ-ขาวโพลน

ศิลปินล้านนาร้องการบูรณะเจดีย์เหลี่ยมอายุกว่า 700 ปี อ.สารภี จ.เชียงใหม่ ไม่เหมาะสมเพราะทาสีขาวจนกลายเป็นของใหม่ เอี่ยม หมดความขลังและหมดคุณค่า
 
เผยเป็นวัดและเจดีย์โบราณสร้างสมัยพระเจ้าเม็งรายตั้งแต่พ.ศ.1831 ขณะที่นายช่างกรมศิลปากรเชียงใหม่ แจงบูรณะ ใช้งบประมาณช่วยน้ำท่วม ชี้ไม่ได้ปรับเปลี่ยน อะไรเพียงล้างตะไคร่และนำปูนขาวที่หมักแบบโบราณทาทับ ซึ่งองค์พระธาตุแรกเริ่มก็สีขาวทั้งองค์ แต่เมื่อถูกน้ำฝนและมีฝุ่นมาเกาะจะมีคราบสีดำติด ชี้ผ่านไปแค่ปีเดียวก็จะมีตะไคร่เกาะจนองค์พระเจดีย์มีสภาพเหมือนเดิม

เมื่อวันที่ 22 เม.ย. ผู้สื่อข่าวได้รับการร้องเรียนจากน.ส.คำหล้า ธัญญาภรณ์ ศิลปินล้านนา ผู้แต่งเพลง "พระธาตุลำปางหลวง"

และเพลงเกี่ยวกับวัฒนธรรมประเพณีแบบล้านนามาหลายอัมบั้ม ว่าให้ตรวจสอบการบูรณะพระเจดีย์เหลี่ยม สถานโบราณเก่าแก่อายุกว่า 700 ปี ที่ขึ้นทะเบียนภายในวัดเจดีย์เหลี่ยม หรือวัดกู่คำ ต.ท่าวังตาล อ.สารภี จ.เชียงใหม่ เนื่องจากพบว่านำสีขาวมาทาทั้งองค์จนเหมือนของใหม่ที่เพิ่งสร้าง

น.ส.คำหล้ากล่าวว่า ผ่านมาพบการบูรณะพระเจดีย์เหลี่ยม แล้วรู้สึกเสียดายอย่างมาก
 
ของเก่าของแก่ซึ่งมีความสวยงามอยู่แล้วในตัวเอง ไม่น่ามาบูรณะแบบนี้เลย คนล้านนาเห็นแล้วก็เสียความรู้สึก แต่ก็คงแก้ไขไม่ได้แล้วเพราะได้ลงมือจนเสร็จสิ้นไปเรียบร้อย อยากรู้ว่าการทำของโบราณหรือสถานโบราณที่เก่าแก่ ทำให้เป็นของใหม่นั้นทำแบบนี้แบบไหนที่ดึงดูดให้นักท่องเที่ยวชาวต่างชาติมาเที่ยวชมกันแน่

ด้านนายพรรษพล ขันแก้ว นายช่างศิลป กรรมชำนาญงาน กรมศิลปากรที่ 8 เชียงใหม่ ซึ่งรับผิดชอบการบูรณะกล่าวว่า

พระเจดีย์เหลี่ยมประกาศขึ้นทะเบียนและกำหนดเขตในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 97 ตอนที่ 41 ลง วันที่ 14 มี.ค.2523 ต่อมาช่วงเดือนก.ย.-ต.ค.2554 เกิดอุทกภัยใหญ่น้ำท่วมเวียงกุมกาม ทำให้โบราณสถานวัดเจดีย์เหลี่ยมเสียหาย ทางสำนักศิลปากรที่ 8 เชียงใหม่ จึงจำเป็นต้องบูรณะ 3 ส่วน คือ บูรณะซ่อมแซมเจดีย์ 1 องค์ บูรณะซ่อมแซมและปรับปรุงภูมิทัศน์ลานรอบเจดีย์ และบูรณะกำแพงวัดทั้งหมดงบประมาณ 1,800,000 บาท

"ก่อนบูรณะได้แจ้งให้ทางวัดทราบ และทำหนังสือยืนยันไปให้วัดทราบอีกครั้งแล้วด้วย จากนั้นลงมือบูรณะซึ่งยึดหลักการทำแบบโบราณคือ เริ่มจากแซะเอาตะไคร่ออกจากองค์พระธาตุทั้งหมดเท่านั้น หากพบว่าส่วนที่แตกและเสียหายไปจะซ่อมแซมบ้างเล็กน้อยให้เหมือนเดิม แล้วนำปูนขาวที่หมักแบบโบราณทาทับ ซึ่งองค์พระธาตุแรกเริ่มเดิมทีก็สีขาวทั้งองค์ แต่เมื่อถูกน้ำฝนและมีฝุ่นมาเกาะจะมีคราบสีดำติด เชื่อว่าหลังจากทาปูนขาวเสร็จสิ้นแล้วนั้นในช่วงระยะเวลาไม่เกิน 1 ปี จะมีลักษณะแบบเดิมคือจะพบเห็นสีดำ และสีน้ำตาลปกคลุมองค์พระธาตุเจดีย์เหลี่ยมเช่นเดิม" นายพรรษพลกล่าว

ด้านพระอธิการจำนงค์ เจ้าอาวาสวัดพระธาตุวัดเจดีย์เหลี่ยมกล่าวว่า การบูรณะนั้นกรมศิลป์มาหารือแล้วก็ต้องปล่อยให้ดำเนินการต่อไป

และหากการบูรณะใดๆ ในอนาคตข้างหน้าต้องให้มาประชุมกับคณะกรรมการวัดก่อน ที่ผ่านมาทางวัดต้องการให้บูรณะคือแก้วอังวะที่ติดรอบพระธาตุในปลียอด ซึ่งถือว่าสำคัญควรค่าแก่การรักษาและอนุรักษ์ไว้ เป็นแก้วที่มีหลากสี มีสีมรกต สีทับทิม และสีเงิน สีทอง และสีต่างๆ เป็นแก้วมงคลหายากที่เชื่อว่าได้รับวัฒนธรรมมาจากพุกามและพม่า สิ่งที่มีค่าควรแก่การอนุรักษ์รักษาต้องรีบดำเนินการบูรณะ เพราะหากใครมา กราบไหว้ก็เกิดมงคลกับชีวิต

สำหรับวัดเจดีย์เหลี่ยม หรือวัดกู่คำ สร้างขึ้นในสมัยของพระเจ้าเม็งราย โดยหลังจากที่พระองค์ยกทัพมาตีเมืองลำพูนแล้ว

ในขณะที่พระองค์ยกทัพไปสร้างเมืองใหม่ ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนืออยู่ได้ 5 ปี ต่อมาปีพ.ศ.1820 จึงยกทัพมาสร้างเมืองใหม่ริมแม่น้ำปิง ตั้งชื่อเมือง "เวียงกุมกาม" จนในปีพ.ศ.1830 ทรงให้ช่างไปถ่ายแบบพระเจดีย์ จากวัดจามเทวีลำพูน มาเป็นต้นแบบ เพื่อนำมาสร้างสักการะ โดยสร้างเจดีย์วัดมีขนาดฐานกว้าง 8 วา 1 ศอก สูง 22 วา แล้วเสร็จในปีพ.ศ.1831 แต่หลังจากนั้นวัดถูกทอดทิ้ง รกร้างอยู่นานหลายร้อยปี จนเมื่อปีพ.ศ.2451 มีคหบดีชาวพม่าคนหนึ่งมาเห็นเข้าเกิดศรัทธา จึงบูรณะขึ้นใหม่โดยใช้ช่างจากพม่าลักษณะ สถาปัตยกรรมจึงมีรูปแบบศิลปะแบบพม่า แทนที่ศิลปะขอมที่เป็นแบบดั้งเดิม