ราชินีตรัสในหลวงทรงแข็งแรงสบายดีขึ้น

พระราชินีมีพระราชดำรัสพระสุขภาพในหลวงทรงแข็งแรง สบายดีขึ้น ทรงพยายามออกพระกำลังโดยทรงพระดำเนินที่เฉลียงทุกวัน ชมคนไทยเก่งฝีมือระดับโลกจากผลงานศิลปาชีพ มีรับสั่งถึงไตรภูมิพระร่วงที่เด็กศิลปาชีพแกะสลัก ยุคนี้เป็นกลียุค มีความดีส่วนเดียว ความไม่ดี 3 ส่วน ทรงยกไทม์ นิวสวีค ชี้ข้าวมีประโยชน์

เมื่อเวลา 16.45 น. วันที่ 11 สิงหาคม สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เสด็จฯออก ณ ศาลาดุสิดาลัย พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน พระราชวังดุสิต
 
พร้อมด้วย  สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี พระเจ้าหลานเธอพระองค์เจ้าพัชรกิติยาภา พระเจ้าหลานเธอพระองค์เจ้าทีปังกรรัศมีโชติ พระเจ้าหลานเธอพระองค์เจ้าสิริวัณณวรีนารีรัตน์ ทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ พระเจ้าหลานเธอพระองค์เจ้าอาทิตยาทรกิตติคุณ และพระเจ้าวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าศรีรัศมิ์ พระวรชายาในสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร  พระราชทานพระราชวโรกาสให้คณะบุคคลต่างๆ จำนวน 461 คณะ 15,865 คน เข้าเฝ้าฯ ถวายพระพรชัยมงคลเนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา 12 สิงหาคม 2552

จากนั้นมีพระราชดำรัส ความว่า
 
ข้าพเจ้าขอขอบคุณคณะรัฐบาล และท่านทั้งหลายที่เป็นผู้แทนของข้าราชการทั้งหลาย ซึ่งเป็นผู้แทนของราชการทุกหมู่เหล่า ทั้งฝ่ายบริหาร ฝ่ายนิติบัญญัติ ฝ่ายตุลาการ พลเรือน ตำรวจ ทหาร รัฐวิสาหกิจ และผู้แทนองค์กรทั้งหลาย ซึ่งทำหน้าที่ตลอดมา ช่วยเหลือในสังคมไทยให้ดำเนินกิจกรรมต่างๆ ไปได้ด้วยดี ผู้แทนสถาบันการศึกษา และประชาชนจากทุกจังหวัดทั่วประเทศ ที่มาร่วมชุมนุมกันที่ศาลาดุสิดาลัยแห่งนี้ เพื่อร่วมอวยพรแก่ข้าพเจ้า เนื่องในโอกาสคล้ายวันเกิดปีที่ 77 โดยนายกรัฐมนตรีเป็นผู้แทนของปวงชนชาวไทยกล่าวอวยพรด้วยใจความที่ทำให้ข้าพเจ้าอายุ 77 นี้เกิดกำลังวังชา เกิดกำลังใจในการช่วยเหลือประชาชนต่อไป

 หลายปีมานี้มีประชาชนอวยพรข้าพเจ้ามากขึ้นเป็นลำดับ
 
มีผู้ที่มีน้ำใจหลายท่านนำอาหารมาช่วยข้าพเจ้าสำหรับเลี้ยงแขก ข้าพเจ้าขอบใจทุกท่าน และขอให้กุศลที่นำอาหารเลี้ยงประชาชนในครั้งนี้ ส่งให้ผู้ที่เป็นเจ้าภาพอาหารและน้ำดื่มทุกรายมีกินมีใช้มีเหลือแจกผู้อื่นเช่นนี้ต่อไป ในโอกาสนี้ข้าพเจ้าขอบใจท่านที่บำเพ็ญสาธารณกุศล และสาธารณประโยชน์เพื่อให้เป็นกุศลแก่ข้าพเจ้า เช่น คณะแพทย์ที่ผ่าตัดหัวใจช่วยเหลือประชาชนจำนวน 500 ราย และโครงการผ่าตัดหัวใจเด็กที่อยู่ในตามแนวตะเข็บชายแดนจำนวน 800 ราย ซึ่งทั้งสองโครงการนี้จะเป็นโครงการต่อเนื่องไปจนกว่าข้าพเจ้ามีอายุ 80 ปี ขอขอบใจสภาสังคมสงเคราะห์ ที่ดำเนินโครงการน้ำพระทัยพระราชทานอย่างเข้มแข็งตลอดมา นอกจากนี้ยังมีผู้บวชพระ บวชเณร ปลูกต้นไม้ และจัดกิจกรรมพิเศษต่างๆ เพื่อเป็นเกียรติแก่ข้าพเจ้า และขอบใจผู้ที่ส่งบัตรอวยพรวันเกิดแก่ข้าพเจ้า ซึ่งก็มีเด็กนักเรียนรวมอยู่ด้วย และตลอดผู้ที่อวยพรแก่ข้าพเจ้าผ่านสื่อมวลชนทุกแขนง บ้างก็ประพันธ์บทร้อยแก้ว ร้อยกรอง อย่างไพเราะ บ้างก็รำอวยพร ซึ่งข้าพเจ้าได้ชมแล้วก็ซาบซึ้งในน้ำใจไมตรีอย่างยิ่ง

 ขณะนี้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และข้าพเจ้าอยู่ที่วังไกลกังวล หัวหิน

ที่นั่นอากาศดีเหมาะกับพระสุขภาพของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระองค์ท่านสบายดีขึ้น ทรงพยายามออกพระกำลังโดยทรงพระดำเนินที่เฉลียงทุกวัน ทำให้แข็งแรงขึ้น เพราะปีนี้มีพระชนมายุ 82 แล้ว ได้ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจได้ ดังที่ประชาชนเห็นในข่าวโทรทัศน์ เช่นเสด็จออกรับแขกบ้านแขกเมือง หรือมีคณะบุคคลต่างๆ มาเฝ้าฯ บางครั้งก็เสด็จฯ ออกไปทอดพระเนตรโครงการใกล้หัวหินบ้าง จะให้ตรากตรำหรือตากแดดตากฝนทั้งวัน เหมือนที่ทรงงานมาแล้วหลายสิบปีก่อนคงไม่ไหว

 หลายสิบปีก่อนเสด็จฯ ไปเยี่ยมประชาชนทุกภาคของประเทศ ทรงขับรถเอง หนทางเรียกว่ากันดารไม่ใช่น้อย บางครั้งก็ทรงขับรถข้ามแม่น้ำที่จังหวัดนราธิวาส เพื่อต้องการเห็นความเป็นอยู่ของประชาชนตามเขตชายแดนต่างๆ แต่พระองค์ท่านทรงติดตามงานต่างๆ ตลอดเวลา โดยเฉพาะเรื่องฝน เรื่องปริมาณน้ำในเขื่อน ทรงมีความเป็นห่วงประชาชนเกรงว่าจะมีน้ำท่วมอีก พอจะหาแนวทางอะไรช่วยป้องกันได้ ก็จะมีพระราชดำริให้เตรียมการกันเอาไว้ก่อน

 ประเทศไทยของเราเป็นประเทศเกษตรกรรม คนไทยส่วนใหญ่มีอาชีพทำนา ทำไร่ ทำสวน เลี้ยงสัตว์ การเพาะปลูกของชาวนาชาวไร่ที่ไม่ได้อยู่ในเขตของชลประทานต้องพึ่งพาฝนฟ้าจากธรรมชาติเป็นหลัก ปีใดฝนดีผลผลิตก็ดี ปีใดฝนแล้งพืชก็แห้งตาย ฝนมากไปน้ำก็ท่วม ปัญหาของแต่ละภาคไม่เหมือนกัน

 ภาคเหนือเป็นดอยสูงสลับซับซ้อน มีชาวเขาหลายเผ่าอาศัยอยู่ 

เดิมเขาก็ปลูกฝิ่น เพราะเขาไม่รู้ว่าจะทำมาหากินอะไร หรือบางครั้งทำไร่เลื่อนลอย ทำให้เกิดปัญหายาเสพติด และป่าไม้ถูกทำลาย ในบางครั้งชาวเขาก็กราบบังคมทูลพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเองว่า เมื่อพ่อบอกว่าปลูกฝิ่นไม่ดี เขาก็จะทำตาม เขาจะเลิกปลูกฝิ่น จะเพาะปลูกอย่างที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวส่งผู้เชี่ยวชาญไปสอน แต่เขาก็ขออนุญาตพ่อได้มั้ย ที่จะปลูกฝิ่นไว้สักนิดนึง เขาบอกว่าปวดฟันปวดท้องมันนานกว่าที่จะลงไปหาหมอที่ข้างล่าง ถ้าเขามีฝิ่นเวลาปวดฟันเขาเสพฝิ่นสักหน่อยนึงก็ค่อยยังชั่ว พระเจ้าอยู่หัวก็ทรงอนุญาตให้ปลูกฝิ่นได้เล็กน้อยเพื่อแก้เจ็บปวดเท่านั้น

 ส่วนที่ภาคอีสานเป็นพื้นที่ราบสูง
 
ปัญหาใหญ่คือการขาดแคลนน้ำที่จะใช้เพาะปลูก และดินเป็นดินทราย

 ภาคใต้มีฝนตกชุกแทบทั้งปี แต่เนื่องจากพื้นที่มีทะเล และภูเขา ดินก็เป็นดินพรุ น้ำเปรี้ยวขังอยู่ ฝนมากน้ำเปรี้ยวก็ขึ้นมา มีน้ำจืด เปรี้ยว เค็ม 

 ส่วนภาคกลางของเราโชคดีที่มีภูมิประเทศที่เป็นราบ

มีน้ำท่าอุดมสมบูรณ์ แต่เนื่องจากเป็นทางผ่านของน้ำที่มาจากทางภาคเหนือ และไหลลงสู่ทะเล ซึ่งถ้าปีไหนมีฝนชุกมาก ภาคกลางก็จะมีน้ำท่วมมากและไม่ลงเร็วเพราะมีน้ำทะเลหนุน จึงทำให้เกิดน้ำท่วมขัง บางพื้นที่ต้องจมน้ำอยู่หลายเดือน เช่น บ้านเดิมของพ่อแม่ของข้าพเจ้าอยู่ริมแม่เจ้าพระเจ้าที่เทเวศร์ก็เห็นเป็นประจำที่น้ำท่วมตลอด บางทีก็ท่วมเข้าไปในบ้าน พื้นบ้านก็เสียหมดเลย น้ำท่วมมีปลามีงูอยู่ในบ้านต้องย่ำน้ำกันในบ้านเป็นของธรรมดา แต่ตอนนี้สมัยใหม่ก็ดีขึ้น

 ข้าพเจ้าเป็นพระราชินีมา 59 ปี

ได้ตามเสด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวไปเยี่ยมประชาชนในทั่วภูมิภาคของประเทศไทย ทำให้ได้เห็นทรงงานอะไรอย่างไรบ้าง และได้เห็นที่เสด็จฯ ไปเยี่ยมราษฎรจะทรงขับรถเอง มีแผนที่อยู่ในมือพระองค์เสมอ พระองค์ท่านทำงานเกี่ยวกับเรื่องดิน และเรื่องน้ำมาโดยตลอดมาหลายสิบปี จนกลายเป็นเชี่ยวชาญไปแล้ว

 ปี 2512 ระหว่างที่ประทับที่ชาวเขาก็ทรงงานช่วยเหลือชาวเขาที่ปลูกฝิ่น และทำไร่เลื่อนลอย ให้เปลี่ยนมาปลูกพืชผักผลไม้ และดอกไม้เมืองหนาวแทน

และทรงดูแลเรื่องการตลาดให้ด้วย โดยมีหม่อมเจ้าภีศเดช รัชนี เป็นผู้ช่วย จนเกิดเป็นโครงการหลวงในทุกวันนี้ หม่อมเจ้าภีศเดชเป็นนักเรียนอังกฤษเก่า เพราะฉะนั้นการปีนขึ้นไปเดินบนยอดเขาจึงเป็นเรื่องเล็ก และเป็นผู้ที่ทรหดอดทนไปเยี่ยมชาวเขาเผ่าต่างๆ จนเขาไว้วางใจว่าท่านจะช่วยเขาได้แน่นอน และเขาก็เริ่มลดการปลูกฝิ่น หันมาปลูกผลไม้ ดอกไม้ ตามโครงการหลวงถึงทุกวันนี้ ท่านภีศเดชได้เสด็จไปตามดอยต่างๆ ไม่ทราบว่ากี่ร้อยครั้ง และเมื่อมาเข้าเฝ้าฯ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวก็ตามเสด็จขึ้นไปบนดอยด้วยรถพระที่นั่ง หรือเฮลิคอปเตอร์ และต้องทรงพระราชดำเนินต่อไปอีกหลายกิโลเมตร ตอนนั้นข้าพเจ้าอายุยังน้อยอยู่ ก็ยังเดินตามไปได้ ถึงจะเหนื่อยอย่างไรก็พอทนไหว ถ้าเป็นตอนนี้ล่ะก็ไม่ไหวแล้ว

 ที่ภาคอีสาน ที่ภูพานราชนิเวศน์ สร้างเสร็จเมื่อปีพ.ศ. 2519 ก็ใช้เป็นศูนย์กลางในการใช้เสด็จฯ ทอดพระเนตรว่าพื้นที่ตรงไหนเหมาะกับที่จะทำคลองส่งน้ำบ้าง ซึ่งส่วนใหญ่จะทรงศึกษาจากแผนที่มาก่อน

 ที่เหนื่อยมากคือภาคใต้

ทักษิณราชนิเวศน์ สร้างเสร็จเมื่อปีพ.ศ. 2516 เมื่อแรกได้เสด็จฯ โดยทางรถไฟผ่านสถานีต่างๆ มีประชาชนมาคอยรับเต็มไปหมด แม้จะดึกดื่นตีหนึ่งตีสองตีสามข้าพเจ้าแอบดูในห้องที่อยู่ เห็นประชาชนมาแน่นขนัด แต่ไม่มีเสียงอะไรเลย ซึ่งต่างคนต่างระวังที่จะไม่ให้รบกวนปลุกพระบรรทม ก็ซาบซึ้งในความหวังดีของประชาชนเหลือเกิน มากันแน่นโดยที่ไม่เห็นพระองค์เห็นเพียงแต่รถไฟที่ประทับหลับ ซึ่งที่แท้พระองค์ก็ไม่ทรงหลับจริงอะไรเท่าไร พระองค์ทรงแอบมองเขาอยู่

 ที่ภาคใต้จะต้องใช้คำว่าลุยงานมาโดยตลอด อย่างท่านทั้งหลายที่เคยเห็นพระองค์ท่านเสด็จฯ ประทับเรือไปในเขตพรุ น้ำในพรุใสแจ๋ว มองด้วยตาจะเห็นว่ามีน้ำมากดี แม้วัวก็ยังหลงลงไปกินน้ำ แต่เมื่อกินน้ำนั้นแล้วทำให้ปากเปื่อยเป็นแผลนาน เพราะน้ำมีฤทธิ์กรดกำมะถัน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวก็จะเสด็จฯ ไปกับผู้เชี่ยวชาญของกรมชลประทาน และข้าราชการอีกหลายคน พยายามคร่ำเคร่งหาวิธีแก้ปัญหาน้ำเปรี้ยว และดินเปรี้ยว ทรงหาวิธีระบายน้ำเปรี้ยวออกทะเลไป แรกๆ ก็ระบายลงคลองธรรมชาติ ก็เกิดปัญหาปลาที่ชาวบ้านเลี้ยงในคลองตาย ก็เลยมีคำว่า ปลาร้องไห้ เพราะเลี้ยงไว้ไม่เท่าไรปลาก็ตายหมดเพราะน้ำเปรี้ยวมันลงมา ทำให้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทุกข์พระราชหฤทัย เพราะทรงสงสารห่วงประชาชนผู้มีอาชีพเลี้ยงปลา แต่เดี๋ยวนี้ น้ำหายเปรี้ยวแล้ว

 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงขับรถเองตลอด
 
พร้อมแผนที่ประจำพระหัตถ์ตลอดเวลา ตอนหลังขุดคลองระบายน้ำเปรี้ยว แถมมีประตูระบายน้ำเอาไว้จัดการกับน้ำสามรส ข้าพเจ้าก็อ่านไปอย่างนั้นก็ไม่เข้าใจเท่าไร กักน้ำจืดไว้บ้าง กักน้ำเปรี้ยวน้ำเค็มไว้บ้าง เปิดปิดตามวิธีการของพระองค์ ทำให้ตอนนี้น้ำเปรี้ยวลดลงไปมากแล้ว ดินเปรี้ยวจัดพระองค์ก็ใช้วิธีการของพระองค์ท่านที่เรียกว่าแกล้งดินจนทำให้คลายความเปรี้ยวลง ที่ดินเปรี้ยวก็เพราะในเขตชายทะเลภาคใต้เป็นดินตะกอนน้ำทะเล มีสารประกอบกำมะถันอยู่ในตัวตามธรรมชาติ ถ้าดินแห้งจะมีฤทธิ์กรดกำมะถัน ถ้ามีน้ำแช่ขังอยู่ เช่น ได้ทดลองในโครงการแกล้งดิน ได้นำไปแก้ปัญหาดินเปรี้ยวในภาคใต้ได้ จนสามารถปรับปรุงที่นาที่ถูกทิ้งร้างถึง 20-30 ปี ให้นำมาใช้ประโยชน์ได้มากกว่าแสนไร่ เช่นที่นราธิวาสปรับได้สองหมื่นกว่าไร่ ที่นครศรีธรรมราชสองหมื่นกว่าไร่ และที่ปัตตานีได้หมื่นกว่าไร่ เป็นต้น

 พื้นที่นอกเขตพรุ และในพื้นที่พรุบางส่วนชาวบ้านสามารถใช้ประโยชน์ได้มาก ซึ่งเมื่อก่อนปลูกข้าวได้ไร่ละสี่ห้าถัง เดี๋ยวนี้เพิ่มเป็นห้าสิบถังแล้ว และยังปลูกพืชผักผลไม้ และเลี้ยงสัตว์ได้หลายชนิด พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเห็นประชาชนมีความสุขก็รับสั่งว่าก็ชื่นใจ ซึ่งกว่าชาวบ้านจะมีความสุขอยู่อย่างนี้ ก็ทรงเหนื่อยอยู่หลายปี

 มีผู้สนใจวิธีการของพระองค์ท่านก็ไปศึกษา ที่ศูนย์ศึกษาโครงการพิกุลทอง จ.นราธิวาส

ที่ได้ตั้งขึ้นมาตั้งแต่ พ.ศ.2525 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวโปรดแผนที่มากที่สุด เวลาเสด็จฯ ทรงขับรถเองก็จะมีแผนที่ติดพระองค์เสมอ และทรงใช้ประโยชน์จากแผนที่อย่างเต็มที่ อย่างเสด็จฯ ไปคุยกับราษฎรก็จะรับสั่งถามว่ามาจากที่ไหน บ้านช่องอยู่ที่ไหน ซึ่งเขาก็จะบอกว่าอยู่ที่นั่น ที่นี่ เดี๋ยวมีหมู่บ้านใหม่เพิ่มขึ้นแล้ว และประชาชนก็อยู่เย็นเป็นสุขมากยิ่งขึ้น ก็จะทรงทำแผนที่ที่เทียบกับปัจจุบัน และทำเครื่องหมาย เวลาขับรถไปพื้นที่ไหนๆ จะรับสั่งถามชาวบ้าน และชื่อหมู่บ้าน ถนนแม่น้ำ ลำคลอง ว่าถูกต้องตามแผนที่หรือไม่ มีหมู่บ้านเพิ่มขึ้นมาใหม่ แหล่งน้ำไกลมากมั้ย เวลาเสด็จฯ ลงที่ภาคใต้ ทรงมีขวดน้ำเอาไว้ พอประทับเรือวิ่งท่านก็จะเอาขวดน้ำเอาไว้เพื่อนำไปทดสอบความเปรี้ยวของแต่ละแห่งทุกครั้ง

 โครงการพระราชดำรินั้น พระองค์จะทรงติดตามผลอย่างต่อเนื่องตลอดเวลา

อย่างมูโนะได้รับการร้องเรียนจากประชาชนทั้งคนไทยอิสลาม และไทยพุทธ เป็นจำนวนไม่น้อยว่าพวกเขาไม่มีที่ดินทำกินเลย มีความยากจนมีความยากลำบาก จึงปรึกษากับผู้ที่เชี่ยวชาญ จนมาเป็นโครงการมูโนะ ซึ่งเป็นโครงการชลประทานมูโนะ ที่ตั้งขึ้นมาเพื่อบรรเทาน้ำท่วมในฤดูฝน บรรเทาปัญหาน้ำเปรี้ยวจากพรุโต๊ะแดง และป้องกันน้ำเค็มไหลเข้าพื้นที่เพาะปลูก ซึ่งครอบคลุมพื้นที่ 1.3 แสนไร่ เพื่อให้ประชาชนมีช่องทางทำมาหากิน และโครงการมูโนะ ทรงทดลองตั้งหมู่บ้านปศุสัตว์ และเกษตรมูโนะขึ้น เป็นหมู่บ้านตัวอย่างในการพัฒนาอาชีพ ชาวบ้านทั้งไทยพุทธและมุสลิมที่ไม่มีที่ทำกิน ก็ทรงช่วยเหลือส่งเสริมให้ โค เป็ด ไก่ ทำไร่นาสวนประสม ซึ่งข้าพเจ้าก็ให้ทำงานศิลปาชีพด้วย โดยขณะนี้มีจำนวน 36 ครอบครัว สมัยที่ 36 ปีที่ผ่านมาการจะเข้าไปในพื้นที่ภาคใต้จะต้องลุยฝนลุยโคลน และทากอยู่เป็นประจำ ซึ่งพระองค์ท่านก็ทำอย่างไม่เหน็ดเหนื่อย

 สำหรับภาคกลางที่พระองค์ทรงมีความเป็นห่วงคือ
 
ปัญหาเรื่องน้ำท่วม ซึ่งปัจุบันนี้ประชาชนคงจะมีความคุ้นเคยกับศัพท์ที่ใช้เกี่ยวกับการเก็บกักน้ำ คือ คำว่าแก้มลิง ซึ่งโครงการแก้มลิงมีอยู่ทั่วไปในภาคกลาง โดยเฉพาะพื้นที่ใกล้ทะเลได้ช่วยบรรเทาปัญหาน้ำท่วมในฤดูน้ำหลาก และให้มีน้ำใช้ในฤดูแล้งด้วย ผลงานสำคัญตามพระราชดำริ ในการแก้ไขปัญหาน้ำท่วม และน้ำแล้งในภาคกลาง เช่นเขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ และเขื่อนขุนด่านปราการชล เป็นต้น ข้าพเจ้าเองได้ยินมาว่าตั้งแต่สร้างเขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ที่ผ่านมา กรุงเทพฯ ยังไม่เคยมีน้ำท่วมใหญ่เลย ซึ่งนับว่าประหยัดเงินของชาติในการแก้ปัญหาน้ำท่วมกรุงเทพฯ ได้เป็นจำนวนมาก ซึ่งหากคิดเป็นจำนวนหลายปีก็คุ้มค่าก่อสร้างเขื่อนแล้ว และจากนี้เป็นต้นไปก็เป็นผลกำไรของประเทศชาติแล้ว

 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีโครงการพระราชดำริมากกว่า 3,000 โครงการทั่วประเทศ

ทรงมุ่งให้ราษฎรมีความอยู่ดีกินดีทั่วทุกภูมิภาค งานที่ทรงทำก็ทรงทำโดยไม่มีวันหยุดมาเกือบ 60 ปีแล้ว ทรงทำโดยไม่เบื่อหน่าย โดยทรงทำด้วยความรักที่มีต่อประชาชน ในห้องทรงงานของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะมีแต่แผนที่ประเทศไทยทั่วทุกภูมิภาค เพราะว่าโปรดเรื่องแผนที่มาก แล้วก็ทรงสนพระทัยแผนที่ ก็ทรงให้สามารถติดต่อกับประชาชนที่มาเข้าเฝ้าฯ เป็นหมื่นๆ คนได้ จะทรงถามว่าอยู่ที่ไหน หมู่บ้านชื่ออะไร และในหมู่บ้านมีกี่ครัวเรือน และในเวลานี้มีหมู่บ้านเกิดขึ้นใหม่หรือไม่ ซึ่งก็ได้ข้อมูลใหม่ๆ และทรงดูแลความเจ็บป่วยของประชาชน โดยพวกที่ลูกมากยากจน

 อันนี้ข้าพเจ้าโชคดี โดยเฉพาะพวกที่มีลูกมากและยากจนนั้น ข้าพเจ้าก็ชักชวนเขามาภาคกลาง มาอยู่ในวังหลวง และมาฝึกศิลปาชีพการฝีมือต่างๆ การทำโลหะอะไรต่างๆ ซึ่งได้ผลดีมาก ตอนนี้ก็ได้มีการแสดงอยู่ที่พระที่นั่งอนันตสมาคม ข้าพเจ้ามีความปลื้มใจอย่างมากที่มีเพื่อนต่างชาติได้ชม ซึ่งข้าพเจ้าเชื่อว่าเขาคงจะชมด้วยใจจริง ที่เห็นฝีมือของชาวบ้านที่ทำศิลปาชีพ โดยเขาบอกว่านี่เป็นฝีมือของศิลปินมือหนึ่งของโลก จากเด็กที่ยากจนพ่อแม่มีลูก 8-9 คน ข้าพเจ้าก็จะเอามาครอบครัวละ 2 คนมาอยู่ในวังหลวง พอเช้าก็เอารถมารับมาที่โรงงานที่สวนจิตรลดา และก็ให้เงินทุกวันที่มาฝึกงานกับเรา เขาก็เก็บเงินและส่งไปให้พ่อแม่ เดี๋ยวนี้พวกที่มียากจนที่สุดที่จบ ป.3 บางทีไม่จบประถม 4 หรือไม่จบ ป.3 บางคนไม่เรียนเลย

 กลายเป็นว่าชาวต่างชาติได้มาดูชมว่าเป็นมือหนึ่งของโลก
 
ตรงนี้ทำให้ข้าพเจ้ามีความภาคภูมิใจในมูลนิธิศิลปาชีพที่ข้าพเจ้าได้ตั้งมา ซึ่งหากข้าพเจ้าไม่ได้ตั้งมูลนิธิศิลปาชีพก็จะไม่มีวันได้รู้ว่าคนไทยของเรา หรือผู้ที่อยู่ในประเทศเรามีความเก่งเช่นไร เพราะหากได้โอกาสในชีวิตแล้ว เขาจะพุ่งไปไกล ทำอะไรก็ทำได้ทั้งนั้น คนไทยนี่เก่งจริงๆ ไม่ว่าจะอยู่ที่ภาคเหนือ ภาคใต้ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง เก่งทั้งนั้น คนไทยทุกคนควรมีความภาคภูมิใจว่ามีเพื่อนร่วมชาติที่เก่ง ขอเพียงโอกาสสักนิดเดียว เขาจะไปลิ่วเลย กลายเป็นมือหนึ่งของโลก

  ชาวต่างชาติมาดูโครงการส่งเสริมศิลปาชีพบอกว่า

เป็นผลงานมือหนึ่งของโลก ทำให้ข้าพเจ้าปลื้มใจมาก ข้าพเจ้าได้รับเชิญจากเพื่อนขอให้ไปอเมริกาอีก ข้าพเจ้าก็คิดอยากไปอีก ไปทีไร เขาก็ให้ความเอาใจใส่ ดูแลดีมาก ในรัฐสภาเขาก็จะพูดว่าคนไทยเก่งมาก พระเจ้าแผ่นดินมีความสามารถ และพระราชินีของท่านกำลังจะมา เขาก็พูดกันในสภาว่า let us welcome her น่ารักมากคนอเมริกัน

 ข้าพเจ้ายังปลื้มมาก  อยากให้คนไทยไปดูผลงานคนไทยที่เรียนจบ ป.3 หรือไม่ได้เรียนเลยที่พระที่นั่งอนันตสมาคม เขาสามารถแกะสลักได้สวยงามเหลือเกินผลงานชิ้นเบ้อเร่อ แกะสลักเป็น 3 ยุคด้วยกัน แหมชื่อยาก 4 ยุค พรรคพวกข้าพเจ้าไปอ่านว่าข้อมูลจากหนังสือไตรภูมิ เทพ ฤาษี และคนธรรพ์ เฝ้าพระอิศวร อยากทราบว่าแก้ว 9 ประการเกิดขึ้นได้อย่างไร พระอิศวรบอกให้ไปถามพระฤาษีชื่ออังคต เป็นฤาษีอายุยืนที่สุดตั้งแต่สร้างโลกมา ฤาษีอังคตเกิดในยุคกฤติยุค ข้าพเจ้าเพิ่งทราบและเพิ่งได้ยินว่า กฤติยุคนี่เป็นยุคที่บริบูรณ์ด้วยคุณงามความดี เด็กศิลปาชีพเหล่านี้เป็นผู้ใช้เวลาแกะสลักยุคเหล่านี้ ใช้เวลานานมาก

 ยุคที่สองชื่อว่าไตรดายุค เป็นยุคที่มีความดี 3 ส่วน ความไม่ดี 1 ส่วน ยุคที่ 3 ชื่อว่า ทวาบรยุค เป็นยุคที่ความดีและความไม่ดีเสมอกันครึ่งต่อครึ่ง พอมาถึงยุคนี้ เป็นยุคที่ข้าพเจ้าอยู่นี่ ใจหายใจคว่ำ ชื่อว่ากลียุค แหมไม่ค่อยดีเลยนะ กลียุคเป็นยุคที่มีความดีส่วนเดียว ความไม่ดี 3 ส่วน แล้วเขาก็บรรยายต่อไปว่ากลียุค คือยุคปัจจุบันที่พวกเรา ที่ข้าพเจ้ากับพวกท่านทั้งหลายอยู่ คือกลียุค ต่อจากกลียุค เขาก็บอกว่าจะเกิดไฟบรรลัยกัลป์ ล้างโลกมีลมหอบแผ่นดินไหว แผ่นดินแยก ข้าพเจ้าก็ไม่อยากรู้แล้วต่อไป เขาเขียนว่าใครอยากรู้มากกว่านี้ให้อ่านจากไตรภูมิพระร่วง แต่หวังว่าคงไม่เกิด 

 ผลงานศิลปาชีพ ถึงจะอยู่กลียุคก็ยังมีผลงานของศิลปาชีพ
 
เป็นนักศิลปาชีพฝีมือ ที่ชาวต่างประเทศบอก ระดับ 1 ของโลก ก็ยังภูมิใจถึงจะอยู่ในกลียุคก็ตาม ดั่งที่ข้าพเจ้าได้นำภาพส่วนหนึ่งมาให้ท่านดู ให้ท่านทั้งหลายชม แล้วยังมีจัดแสดงอยู่ ณ พระที่นั่งอนันตสมาคม ท่านที่ประสงค์จะชมของจริงยังไปชมได้ ทุกครั้งที่ข้าพเจ้ามีโอกาสได้ออกนอกประเทศ ข้าพเจ้าจะให้จับสลากกัน ให้คณะศิลปาชีพเด็กหนุ่มสาวของข้าพเจ้าจับสลากกัน แล้วให้ส่วนหนึ่งได้ตามเสด็จฯ ได้ ตอนที่ข้าพเจ้าได้รับเชิญจากประธานาธิบดีของฝรั่งเศสให้ไปแสดงผลงานศิลปาชีพบนหอไอเฟล ข้าพเจ้ารู้สึกซาบซึ้งในประธานาธิบดีและมาดาม ที่ให้โอกาสศิลปาชีพได้ไปแสดงผลงานที่งดงามที่หอไอเฟล มียอดผู้เข้าชมทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติครั้งนั้นประมาณ 1.5 แสนคน แหม จัดข้างบนแล้วสวย และปลื้มใจ และก็ภรรยาประธานาธิบดีก็ไปจับมือกับเด็กศิลปาชีพที่ไปกับข้าพเจ้า จับมือทุกคน หลังจากได้ดูฝีมือการทำงานของเขา และไปจับมือทุกคนบนหอไอเฟลนั้น ทำให้ปลื้มมาก

 โรงฝึกศิลปาชีพสวนจิตรลดาขณะนี้

มีนักเรียนที่ยากจน แต่ไม่ได้ยากจนสติปัญญาเลย ยากจน 700 คน มีครู 50 คน และก็จำหน่ายผลิตภัณฑ์ศิลปาชีพต่างๆ ที่สวนอัมพร ระหว่างวันที่ 18 กรกฎาคม ถึงวันที่ 2 สิงหาคมนี้ และน่าปลื้มใจที่คนไทยทั้งหลายก็ช่วยกันไปสนับสนุน ไปดู ไปซื้อของ เท่าที่จะซื้อได้ และก็ที่ฮิตมากคือ ที่พัทลุง เขาคิดทำเอาผักต่างๆ มาทำเป็นข้าวเกรียบ พอทอดข้าวเกรียบผัก คนมาเข้าคิวยาวเชียว ว่า อร่อยมาก อันนี้ข้าพเจ้าปลื้ม ทอดข้าวเกรียบขายนี่ก็ตั้งแต่เช้าจรดเย็น จนคนทอดเหนื่อย และตะโกนบอกคนที่เข้าคิว วันนี้อย่ามาซื้อเลย ไม่อร่อยหรอก ข้าวเกรียบ ไล่คนไปเสียอีก ข้าพเจ้าบอกทำไมอย่างนั้น ไม่พยายามฝืนใจ เหนื่อยก็เหนื่อย ก็สู้ เขาบอกสู้มาจนเช้าแล้ว จนใกล้ค่ำแล้ว เลยบอกว่าอย่าเข้าคิวเลย ไม่อร่อยหรอกวันนี้ ไม่อร่อย แต่ประชาชนก็มาช่วยเหลือ เพราะเข้าใจว่าผลิตภัณฑ์ศิลปาชีพนี่เป็นฝีมือของชาวบ้าน ชาวไร่ ชาวนา ที่ยากจน

 เหมือนกับว่าคนไทยมาช่วยคนไทยด้วยกัน

เงินทองก็จะได้หมุนเวียนกลับไปสู่คนไทยมากขึ้น อีกทั้งเป็นการหมุนเวียนไปสู่ประชาชนอย่างทั่วถึง ทั่วประเทศ หลายแสนครัวเรือน ข้าพเจ้าปลื้มมากที่ท่านทั้งหลาย ประชาชนทั้งหลาย ได้ไปชมงานศิลปาชีพที่สวนอัมพร แสดงให้เห็นว่าเป็นผู้ที่ชื่นชมศิลปาชีพจริงๆ อย่างเขาไปนี่เขาแต่งกายด้วยผ้าของศิลปาชีพที่เขาซื้อเมื่อปีที่แล้ว หรือถือกระเป๋าของศิลปาชีพ หรือตะกร้าศิลปาชีพ เมื่อพบกันก็ชื่นชมซึ่งกันและกัน ชวนกันอุดหนุนผลิตภัณฑ์ชิ้นใหม่ๆ เจ้าหน้าที่ศิลปาชีพเห็นแล้วก็ชื่นใจ เพราะจำได้ จำได้แต่ละคนว่าคุ้นหน้า มาอุดหนุนเสมอ จนกระทั่งคุ้นหน้ากัน

 ผลิตผลจากเกษตรก็เหมือนกัน ข้าพเจ้าก็ได้สร้างฟาร์มตัวอย่างในหลายจังหวัด

เพราะบางทีบางจังหวัดไม่ปลอดภัยที่จะไปซื้อข้าวของที่ตลาด เช่น ขี่มอเตอร์ไซค์ไป ไปจ่ายของที่ในตลาด ก็มักจะเสียชีวิตเสมอ ก็เลยช่วยกันคิดว่าอย่าเลย เราสร้างเป็นคล้ายๆ ตลาดของศิลปาชีพ ที่ในหมู่บ้านต่างๆ ก็แล้วกัน จะได้ใช้จ่ายกันได้ดี และไม่ต้องเสี่ยงต่อการเสียชีวิตด้วย อย่างพัทลุงนี่ ทำข้าวยำผักใต้อร่อยที่สุด ข้าพเจ้ายังไปชิมที่พัทลุง ที่โครงการศิลปาชีพที่พัทลุง เก่งมาก และเดี๋ยวนี้เป็ดอี้เหลียงซึ่งทางเมืองจีนให้ข้าพเจ้า ตอนที่ข้าพเจ้าไปแทนพระองค์ที่เมืองจีน เป็ดอี้เหลียง เดี๋ยวนี้ก็มาทำลาบเป็ด ทำเท่าไรก็หมดเท่านั้น ดอกไม้ทอดจากพัทลุง หมูจินหัวแดดเดียว ข้าวสารหลายชนิด ข้าพเจ้าก็เที่ยวไปดูตามที่เขาเอาออกมาแสดงจังหวัดต่างๆ ข้าวสังข์หยด และข้าวเกรียบรสต่างๆ ที่ชาวบ้านทำจากผักต่างๆ เราก็เอามาทำรับประทานกัน

 เรื่องโขน เดือนมิถุนายน มีจัดโขนชุดพรหมมาศ ลูกสาวข้าพเจ้า สมเด็จพระเทพฯ ทรงห่วงว่าไม่ค่อยได้แสดง ทั้งที่มีคนฝีมือดี แต่ก็แสดงไม่ได้ เพราะเงินจำกัด เสื้อผ้าก็เก่า ก็พระราชทานสร้างชุดโขนขึ้นใหม่ ครูโขนที่เก่งก็ซ้อมลูกศิษย์ แสดงให้ประชาชนดูเมื่อเร็วๆ นี้เอง สมเด็จพระเทพฯ ทรงห่วงมากเล่าว่าโขนเป็นของวิเศษ อย่างที่อินโดนีเซียยังรักษาของเขาไว้ แต่ของเรานับวันจะไม่ได้แสดง ก็กลัวว่าจะหายไปจากความนิยมของคนไทย ข้าพเจ้าปรึกษากับอาจารย์สมิทธิ ศิริภัทร อาจารย์ก็ไปรวบรวมผู้รู้หลายคนศึกษาค้นคว้าจัดสร้างเครื่องแต่งกายโขน หัวโขน เครื่องประดับต่างๆ งดงามมาก สร้างเสร็จสมบูรณ์ก็สวยงามเหลือเกิน คุ้มค่าแก่การรอคอย การแสดงเมื่อเร็วๆ นี้ ประชาชนมาชมกันแน่นขนัด เพิ่มรอบก็ยังไม่พอ มีผู้ขอร้องให้แสดงอีก น่ารักที่มีลูกจูงมือคนแก่พ่อแม่ปู่ย่าตายายไปดู เจ้าหน้าที่ทุกฝ่ายชื่นใจหายเหนื่อยเพราะได้รับคำชมจากผู้ชมมากเลย
 
 การแสดงโขนครั้งนี้ไม่ใช่ประสบความสำเร็จแค่ได้เผยแพร่ศิลปะการแสดงชั้นสูงของไทยเท่านั้น
 
แต่ได้สร้างช่างฝีมือรุ่นใหม่เอี่ยมขึ้นมา รุ่นใหม่ที่เข้าใจอย่างถ่องแท้ถึงศิลปะการสร้างเครื่องแต่งกายโขน ยังได้เห็นการแสดงความรักเอื้ออาทรในครอบครัว และเสียงที่เรียกร้องให้จัดการแสดงโขนขึ้นอีกครั้งนั้น ข้าพเจ้าก็รับฟังและกำลังตรึกตรองว่าจะเลือกเอาตอนไหนมาแสดงดี เขาสั่งให้ข้าพเจ้าพูดว่า ขอให้แฟนๆ โขนคอยติดตามข่าวต่อไป เขาสั่งมาว่าอย่าลืมรับสั่งตรงนี้ รับรองว่าต่อไปต้องมีให้ชมแน่นอน

 โอกาสนี้ข้าพเจ้าต้องขอบคุณกรุงเทพมหานคร และสำนักนายกรัฐมนตรีที่จัดนิทรรศการโขนชุดพรหมมาศ ที่หอศิลปะวัฒนธรรม กทม. ประชาชนได้ชมความงดงามของเครื่องแต่งกายโขนทุกชนิด หัวโขน เครื่องประดับต่างๆ อุปกรณ์การเแสดงที่สำคัญ มีช้างเอราวัณเป็นต้น ใครเชี่ยวชาญการโขนก็ขอช่วยแนะนำข้าพเจ้าว่าคราวหน้าจะเอาตอนใดมาแสดงดี  

  ต่อไปจะขอเล่าเรื่องแนวปะการังเทียม ที่ อ.ไม้แก่น จ.ปัตตานี

ชาวบ้านมาหาข้าพเจ้าแล้วขอร้องให้ช่วยเหลือเพราะเขามีอาชีพอยู่อย่างเดียวคือเอาเรือออกหาปลา เป็นเรือเล็กๆ เพราะเป็นคนจนมาก ออกเรือไปตกปลา จับปลามาขายได้เงินเลี้ยงชีพ ปลาที่เหลือก็เอามารับประทาน ปลาในเขตน้ำตื้นเริ่มร่อยหรอจนแทบไม่มีเหลือแล้ว ข้าพเจ้าก็จนปัญญา ปรึกษากับผู้เชี่ยวชาญต่างๆ ได้รับคำแนะนำว่าให้ทดลองสร้างแนวปะการังเทียมขึ้นมา เป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์น้ำ ข้าพเจ้าได้เปิดโครงการฟื้นฟูทรัพยากรชายฝั่งทะเลขึ้นใน พ.ศ.2544 ที่ จ.นราธิวาส มีหน่วยงานหลายหน่วยงานเข้ามาช่วยเหลือโครงการนี้ น่าชื่นใจ เป็นโครงการยกระดับชีวิตของคนที่ยากจน ผู้สนับสนุนโครงการนี้ เช่น กรมประมง กองทัพเรือ การรถไฟแห่งประเทศไทย กรมทางหลวง อย่างการรถไฟ บริจาคตู้รถไฟที่ชำรุด ข้าพเจ้าเห็นแล้วก็งงว่า ตู้รถไฟที่ชำรุดแล้วจะมาช่วยให้ปลาชื่นชมได้อย่างไร กรมทางหลวงก็บริจาคท่อคอนกรีต เป็นต้น ต่อมากรุงเทพมหานครก็ช่วยบริจาครถขนขยะที่ชำรุดอีกด้วย ข้าพเจ้าเป็นพระราชินี ได้เรียนจากความต้องการของประชาชน และได้เรียนจากที่ท่านทั้งหลายช่วยกันแก้ไขปัญหาเหล่านี้และทิ้งไปในทะเลเป็นปะการังเทียม แล้วทางกองทัพเรือก็ไปถ่ายหนังมาให้ข้าพเจ้าดู โอ้โหตกใจ ปลามันขนโขยงมากันใหญ่ มันนึกว่ามีบ้านที่ดีแล้ว มากันเป็นแถว ถ้าเขาไม่ไปถ่ายให้ดูก็ไม่รู้ ประชาชนมาบอกว่าตอนนี้สบาย จับปลาได้ดี ปลาต่างๆ ที่หายากก็เข้ามา ถ้าทิ้งลึกลงไป ปลาใหญ่ๆ ก็มา แม้แต่ปลาที่หายากที่สุด กรมประมงบอกว่าแทบไม่ได้เห็น คือปลาหมอทะเลตัวขนาด 2-3 เมตร ก็เข้ามาหาที่อยู่ที่นี่ ได้ยินแล้วมหัศจรรย์ใจ เป็นความรู้ใหม่ ปลาจาระเม็ดสีเทาซึ่งไม่มีแล้ว ปลาช่อนทะเล ปลากุเลา ก็เข้ามาได้

 ชาวประมงพื้นบ้านมาหาข้าพเจ้าบอกว่า

เดี๋ยวนี้พวกเราไม่ต้องออกไปไกลก็จับปลาได้มากขึ้น จากที่ไม่มีรายได้ก็มีรายได้เพิ่มขึ้นถึงเดือนละหมื่นกว่าบาท แปลว่าคนที่มีความรู้ของไทยเรามีมาก และพร้อมเสมอที่จะช่วยชาติบ้านเมือง ปีนี้กลุ่มประมงพื้นบ้านตั้งแต่ปัตตานีถึงนราธิวาส หลายร้อยคนเขียนจดหมายถึงข้าพเจ้า เซ็นชื่อเป็นบัญชีหางว่าวเลยขอให้ข้าพเจ้าช่วยจัดทำปะการังเทียมเพิ่มเติมขึ้นอีก ตอนนี้ใครจะช่วยข้าพเจ้าล่ะ ข้าพเจ้าจึงนำมาเล่าให้ท่านทั้งหลายฟังว่าปะการังเทียมใช้ได้ผลจริงๆ น่าภูมิใจแทนหน่วยงานทั้งหลายที่ช่วยเหลือประชาชนจนสำเร็จ และก็ถือโอกาสนี้ส่งข่าวถึงกลุ่มประมงพื้นบ้านที่ส่งจดหมายถึงข้าพเจ้าขอปะการังเทียมเพิ่มว่า ข้าพเจ้าจะพยายามขอให้ทางกระทรวงเกษตรฯ และทุกแห่งช่วยกันประสานงานเชื่อว่าอีกไม่นานเกินรอ จะจัดสร้างปะการังเทียมได้อีก เพื่อประชาชนจะได้หาปลาได้เพิ่ม นะคะท่านนายกฯ  

 ฤดูเพาะปลูกปีนี้ นายกสมาคมเครือข่ายสถาบันเกษตรกร จ.มหาสารคาม แจ้งความเดือดร้อนมาว่า

นาของเกษตรกร 1,500 รายในภาคอีสาน 19 จังหวัด ประสบอุทกภัยและโรคแมลงทำให้ไม่มีข้าวพันธุ์ดีที่จะปลูกต่อไป ราษฎรจึงมีจดหมายมาขอข้าวพันธุ์ดีจากข้าพเจ้า จึงส่งเรื่องต่อไปยังกรมการข้าว กระทรวงเกษตรฯ ซึ่งมีหน้าที่ดูแลรับ