เตือนภัยใต้ท้องทะเล ระวังแมงกะพรุนกล่อง พิษร้าย-โดนแล้วถึงตาย

เรื่องนี้คนชอบเล่นน้ำทะเลต้องระมัดระวังเอาไว้

เมื่อมีรายงานว่าในเมืองไทยพบแมงกะพรุนมีพิษชนิดอันตราย มีชื่อรู้จักกันทั่วไปว่า "แมง กะพรุนกล่อง" ซึ่งแมงกะพรุนชนิดนี้จัดอยู่ในข่ายแมงกะพรุนที่มีพิษร้ายแรงที่สุดในโลกอีกชนิดหนึ่ง หากใครโดนเข้าจะมีอันตรายถึงขั้นเสียชีวิตเลยทีเดียว

ในต่างประเทศมีรายงานคนตายเพราะแมงกะพรุนชนิดนี้มาแล้ว!!

ล่าสุดมีรายงานจากนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ ยืนยันว่าพบแมงกะพรุนกล่องที่เกาะหมาก จ.ตราด โดยลูกชายของนักท่องเที่ยวคนดังกล่าวไปโดนแมงกะพรุนเข้า ทำให้ได้รับบาดเจ็บสาหัสทันที นอกจากนี้ ยังมีรายงานนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ เสียชีวิตเพราะโดนแมงกะพรุนกล่องในท้องทะเลไทยมาแล้ว ดังนั้น จึงต้องหาทางป้องกันเอาไว้ให้ดี

หากไม่ระมัดระวังมันอาจทำอันตรายได้!??

เรื่องราวของแมงกะพรุนกล่อง ถูกเปิดเผยวันที่ 15 ต.ค. เมื่อนายสมชัย บุศราวิช หัวหน้าสถานแสดงพันธุ์สัตว์น้ำภูเก็ต จ.ภูเก็ต กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง (ทช.) กระทรวงทรัพยากร ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ออกมาเปิดเผยว่า ขณะนี้สถานแสดงพันธุ์สัตว์น้ำภูเก็ต ได้รับอนุมัติงบประมาณจาก ทช. เพื่อให้ดำเนินการศึกษาวิจัยเรื่องการพบแมงกะพรุนกล่องซึ่งมีพิษรุนแรงต่อมนุษย์ จากช่วงระยะหลายปีหลังที่ผ่านมา มีรายงานว่ามีผู้ได้รับพิษจากแมงกะพรุนประเภทนี้จนถึงขั้นได้รับบาดเจ็บสาหัส ระหว่างลงเล่นน้ำทะเลในประเทศไทย จนเป็นเหตุมีนักท่องเที่ยวต่างชาติพยายามจะขอให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกำหนดมาตรการป้องกันอันตรายที่เกิดจากสัตว์ชนิดนี้ขึ้น เพื่อความมั่นใจในการท่องเที่ยว

ส่วนรายละเอียดในเรื่องนี้ นายสมชัย เล่าว่า เมื่อต้นปีที่ผ่านมา ได้รับการติดต่อจาก นายแอน ดรูว์ โจนส์ ซึ่งเป็นนักข่าวชาวออสเตรเลีย ที่พาครอบครัวเดินทางมาท่องเที่ยวในประเทศไทย และระหว่างพาลูกชายลงเล่นน้ำทะเลที่เกาะหมาก จ.ตราด ปรากฏว่าลูกชายสัมผัสกับแมงกะพรุนชนิดหนึ่งจนได้รับบาดเจ็บสาหัส เข้าโรงพยาบาลหลายวัน ทำให้ต้องยุติแผนการท่องเที่ยวไป หลังจากนั้นไม่นาน นายแอนดรูว์เดินทางกลับมายังประเทศไทย และพยายามที่จะติดต่อกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องของไทย เช่น กระทรวงสาธารณสุข การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย รวมถึงได้เดินทางมาพบตน ที่สถานแสดงพันธุ์สัตว์น้ำภูเก็ต พร้อมกับนำข้อมูลที่ค้นหามาได้มาแจ้งให้ทราบว่าแมงกะพรุนที่ลูกชายของตนสัมผัสนั้น เป็นแมงกะพรุนชนิดที่เรียกว่าแมงกะพรุนกล่อง ซึ่งในประเทศออสเตรเลียให้ความสำคัญมาก เพราะมีอันตรายถึงชีวิตเลยทีเดียว

สําหรับลักษณะของแมงกะพรุนชนิดนี้ จะมีเข็มพิษอยู่ในเซลล์จำนวนล้านๆ เซลล์ และมีพิษรุนแรง ผู้ได้รับพิษจะเจ็บปวดทรมานมาก ดังนั้น จึงควรมีการให้ความรู้กับประชาชนเกี่ยวกับการรักษาเบื้องต้น การหลีกเลี่ยง รวมทั้งสร้างเครื่องมือป้องกันอย่างเข้มงวด ขณะที่ในประเทศไทยยังไม่มีการกำหนดมาตรการใดๆ ทั้งนี้ นายแอนดรูว์บอกว่าเข้าใจว่าประเทศไทยอาจจะไม่เคยเจอแมงกะพรุนชนิดนี้มาก่อน แต่จากการสืบค้นข้อมูลด้วยตัวเอง พบว่าก่อนหน้านี้เคยมีนักท่องเที่ยวชาวสวีเดน และอังกฤษเสียชีวิตเพราะถูกแมงกะพรุนชนิดนี้ในประเทศไทยมาแล้ว จึงอยากจะให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องให้ความสำคัญกับเรื่องนี้

"ที่ผ่านมาประเทศไทย ยังไม่เคยมีข้อมูลเรื่องของแมงกะพรุนกล่องมาก่อน ซึ่งอาจจะมาจากยังไม่มีนักวิจัยไทยเคยศึกษาเรื่องนี้ หรืออาจจะเป็นเพราะในท้องทะเลไทยไม่เคยมีแมงกะพรุนชนิดนี้ ซึ่งทีมคณะนักวิจัยของผมจะศึกษาวิจัยอย่างละเอียด สิ่งที่น่ากลัวคือว่ามันเคยอยู่ในประเทศไทยมาก่อน หรือว่าเป็นสัตว์ต่างถิ่นที่ติดมากับเรือเดินทะเล และอาจจะมาขยายพันธุ์ได้ในท้องทะเลของไทย ทั้งนี้ ทีมวิจัยจะออกเก็บตัวอย่างทุกเดือน ตั้งแต่เดือนตุลาคมต่อเนื่องไปเป็นเวลา 1 ปี รวมทั้งติดต่อสถาบันวิจัยที่ประเทศออสเตรเลีย และญี่ปุ่น ที่มีความเชี่ยวชาญเรื่องนี้ เพื่อตรวจสอบตัวอย่างที่เก็บได้จากทะเลอันดามันของไทยอีกด้วย" นายสมชัย กล่าว

ด้าน ดร.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ รองคณบดีคณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ให้ข้อมูลว่า แมงกะพรุนกล่องเป็นแมงกะพรุนที่มีพิษร้ายแรงที่สุดกลุ่มหนึ่งของโลก โดยเฉพาะหนวดของแมงกะพรุนที่ยาวมาก และใสจนแทบมองไม่เห็น แมงกะพรุนเป็นสัตว์ที่กินปลาเป็นอาหาร จึงต้องมีพิษร้ายแรงเพื่อทำให้ปลาหมดสติและกินเป็นอาหาร แมงกะพรุนชนิดนี้มีมากจนขึ้นชื่อในประเทศออสเตรเลีย สำหรับในประเทศไทยสำรวจพบบ้าง โดยเฉพาะบริเวณชายฝั่งอ่าวไทย บริเวณที่น้ำตื้น แต่ยังไม่ยืนยันว่ามีผู้ถูกพิษแมงกะพรุนกล่องจนตาย เนื่องจากคนที่ถูกพิษแมงกะพรุนจะจมน้ำตายเสียก่อน มีจำนวน 2 ราย จึงไม่จัดเก็บเป็นรายงานการเสียชีวิตจากแมงกะพรุน ทั้งนี้ เพราะแมงกะพรุนกล่องมีไม่มาก เพราะช่วงชีวิตสั้น ทำให้พบไม่บ่อยนัก และอาจพบได้ช่วงปลายฝนต้นหนาว

ดร.ธรณ์ กล่าวอีกว่า สำหรับพิษของแมง กะพรุนกล่อง เมื่อโดนแล้วจะเหมือนถูกไฟฟ้าชอร์ต จากนั้นผู้ถูกพิษก็จะช็อกหมดสติและจมน้ำตาย พิษของแมงกะพรุนจะทำให้บริเวณที่สัมผัสเป็นเส้นสีแดง คล้ายถูกแส้หรือถูกฟาดอย่างแรง ผู้ที่ถูกพิษแมงกะพรุนจะช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ ดังนั้น ผู้ที่อยู่ใกล้ที่สุดจะต้องพาคนที่ถูกพิษขึ้นจากน้ำโดยเร็ว จากนั้นสังเกตว่าบริเวณใดมีรอยเส้นแดงๆ ให้นำน้ำจำนวนมาก สาดหรือราดแรงๆ เพื่อให้หนวดที่อาจติดมากับผิวหลุดไป และห้ามจับบริเวณดังกล่าวเนื่องจากพิษจะยังคงอยู่ มิฉะนั้นจะถูกพิษแมงกะพรุนกล่องไปด้วย จากนั้นให้นำน้ำส้มสายชูจำนวนมากราดบริเวณดังกล่าวจะช่วยบรรเทาพิษได้ และนำผู้ป่วยส่งโรงพยาบาลที่มีเครื่องมือที่ทันสมัยโดยเร็วที่สุด

"คนโดนจะมีอาการช็อกหมดสติ เพราะพิษแมงกะพรุนกล่องมีพิษต่อกล้ามเนื้อหัวใจ ทำให้หายใจลำบาก หอบ อาจต้องผายปอด ก่อนนำส่งโรงพยาบาล แต่พิษของแมงกะพรุนจะมีอยู่ในช่วงเวลาสั้นๆ ประมาณ 24-48 ชั่วโมง ร่างกายก็จะกลับคืนสู่สภาพปกติ วิธีป้องกันหากทราบว่าบริเวณใดพบแมงกะพรุนกล่อง ควรใส่เสื้อแขนยาวและกางเกงขายาวเล่นน้ำจะช่วยได้" ดร.ธรณ์ กล่าว

พร้อมอธิบายด้วยว่า พิษของแมงกะพรุนกล่อง ร้ายแรงมากกว่าสัตว์ชนิดอื่น แต่อาจเทียบและใกล้เคียงกับพิษของหอยเต้าปูนและปลาหมึกสายวงศ์ฟ้า ซึ่งเป็นสัตว์กินปลาเป็นอาหาร ส่วนแมงกะพรุนในเมืองไทยที่พบว่ามีพิษลักษณะใกล้เคียงกันมีอีกกลุ่ม แต่ไม่มีชื่อเป็นภาษาไทย หากแปลตรงตัว เรียกว่า แมงกะพรุนเรือรบโปรตุเกส จะลอยอยู่ผิวน้ำ เป็นแมง กะพรุนในมหาสมุทร ตัวเล็ก พบได้ในทะเลลึกตามเกาะ แต่ไม่พบบริเวณชายฝั่ง มักพบหลังพายุใหญ่สงบลง และเท่าที่ทราบยังไม่พบว่ามีคนถูกพิษแมงกะพรุนชนิดนี้แต่อย่างใด

ทางที่ดีเที่ยวทะเลต้องไม่ประมาทเข้าไว้