สหรัฐฯถก4ชาติมหาอำนาจเอเชียหาทางออกวิกฤติพลังงาน

(7มิ.ย.)สถาน การณ์ราคาน้ำมันในตลาดโลกพุ่งสูงเป็นประวัติการณ์สร้างความแตกตื่นทั่วโลกนั้น นายแซมมวล บอดแมน รัฐมนตรีพลังงาน สหรัฐอเมริกา กล่าวว่า จะเร่งหารือกับรัฐมนตรีพลังงาน 4 ชาติยักษ์ใหญ่ของเอเชีย ได้แก่ จีน ญี่ปุ่น เกาหลีใต้และอินเดีย เรื่องวิกฤติพลังงาน ก่อนเข้าร่วมการประชุมรัฐมนตรีพลังงาน กลุ่มประเทศอุตสาหกรรมชั้นนำ 8 ชาติ (จี8) ที่จังหวัดอาโอโมริ ประเทศญี่ปุ่น พร้อมเตือนประเทศผู้ผลิตน้ำมันว่า อาจตกอยู่ในสภาพย่ำแย่ หากเศรษฐกิจสหรัฐได้รับผลกระทบจากน้ำมันแพง เพราะประเทศเหล่านี้ต้องพึ่งพาสหรัฐ ให้เป็นกลไกขับเคลื่อนกิจกรรมทางเศรษฐกิจของโลก

คำแถลงของนายบอดแมนมีขึ้นหลังจากที่ราคาน้ำมันดิบไนเม็กซ์ทำลายสถิติใหม่ทะยานขึ้นมากสุดในวันเดียว 10.75 ดอลลาร์ ปิดทำสถิติสูงสุดเป็นประวัติการณ์ครั้งใหม่ที่ 138.54 ดอลลาร์ต่อบาร์เรล หลังอิสราเอลขู่ที่จะโจมตีอิหร่าน ทั้งนี้ประเด็นการหารือของที่ประชุมจี 8 จะประกอบด้วย ปัญหาตลาดน้ำมันผันผวนอย่างไม่เคยมีมาก่อน และความไม่พอใจของประชาชนประเทศต่างๆ ที่ไม่พอใจรัฐบาล เนื่องจากไม่สามารถแก้ไขปัญหาความเดือดร้อนเรื่องราคาพลังงานแพงได้ นอกเหนือจากเตรียมกดดันกลุ่มผู้ผลิตน้ำมันให้มีการเคลื่อนไหวมากขึ้น เพื่อแสดงให้เห็นว่ามีทรัพยากรเพียงพอสำหรับความต้องการในระยะยาว

ด้านนายอากิระ อามาริ รัฐมนตรีพลังงานญี่ปุ่น กล่าวว่า การประชุมครั้งนี้ถือเป็นการส่งสัญญาณเรื่องราคาน้ำมันที่กลายมาเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญต่อเศรษฐกิจโลก และถือเป็นเรื่องสำคัญที่ 5 ประเทศผู้บริโภคน้ำมันรวมกันถึงครึ่งหนึ่งของการบริโภคทั่วโลก ร่วมมือกันแสดงให้เห็นว่าจะรับมือกับเรื่องนี้ ตลอดจนถกกันเรื่องแนวคิดที่ว่า ราคาน้ำมันในขณะนี้สูงผิดปกติ อย่างไรก็ตาม นายมูร์ลี ดีโอรา รัฐมนตรีน้ำมันของอินเดีย ได้ยกเลิกการเข้าร่วมประชุมที่ญี่ปุ่นกะทันหัน เนื่องจากเกิดการประท้วงราคาน้ำมันอย่างรุนแรงในประเทศจนไม่สามารถเดินทางไปร่วมประชุมได้ จึงตัดสินใจอยู่แก้ไขวิกฤติราคาน้ำมัน โดยส่งนายเฮอร์มันต์ กฤชาน ซิงห์ เอกอัครราชทูตอินเดียประจำญี่ปุ่น เข้าประชุมแทน

นอกจากนี้ ทั้ง 5 ประเทศ ยังออกแถลงการณ์ร่วมกัน ให้ประเทศต่างๆ ลดเงินอุดหนุนน้ำมัน แม้ราคาน้ำมันจะแพงขึ้น โดยรัฐมนตรีพลังงานสหรัฐยอมรับว่า ตกใจที่เห็นราคาน้ำมันล่าสุดแตะเกือบ 139 ดอลลาร์ แต่หากดูปริมาณการผลิตน้ำมันทั่วโลกซึ่งอยู่ที่วันละ 85 ล้านบาร์เรล มา 3 ปีติดต่อกันแล้ว ก็อาจมองได้ว่า นี่เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ราคาน้ำมันปรับเพิ่มขึ้น บวกกับความต้องการที่เพิ่มขึ้นโดยเฉพาะในประเทศเศรษฐกิจเกิดใหม่ เช่น จีน อินเดีย ดังนั้นทางออกที่เป็นไปได้คือ การยกเลิกเงินอุดหนุนราคาน้ำมันซึ่งน่าจะช่วยลดความต้องการลงได้

ในแถลงการณ์ยังระบุถึงสาเหตุที่เรียกร้องให้ยกเลิกการอุดหนุนน้ำมันด้วยว่า เพื่อไม่ให้เกิดการบิดเบือนด้านกลไกตลาดพลังงาน เพื่อปรับปรุงการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพและกระตุ้นให้เกิดการลงทุนด้านพลังงานทางเลือกมากขึ้น

เมื่อวันที่ 7 มิถุนายน ชาวอินเดียยังรวมตัวประท้วงในหลายพื้นที่ทั่วประเทศเป็นวันที่สอง เพื่อแสดงความไม่พอใจภาวะราคาน้ำมันแพงที่สร้างความเดือดร้อนไปทั่ว หลังจากรัฐบาลประกาศขึ้นราคาน้ำมันอีกร้อยละ 10 โดยตำรวจในเมืองมุมไบต้องฉีดน้ำแรงดันสูงสลายกลุ่มผู้ชุมนุมจากพรรคชีพเสนา พรรคฝ่ายค้าน ที่ประท้วงปิดทางรถไฟ ก่อนจับกุมผู้ประท้วง 20 คน ไปคุมขัง

ส่วนที่สเปน ประชาชนชุมนุมประท้วงทั่วประเทศ หลังได้รับผลกระทบจากปัญหาน้ำมันเชื้อเพลิงราคาแพง การจราจรบนเส้นทางสายหลักเข้าสู่เมืองบาร์เซโลนาและบาเลนเซียกลายเป็นอัมพาต เมื่อสิงห์รถบรรทุกจำนวนมากนำรถบรรทุกมาจอดปิดกั้นการจราจร พร้อมบีบแตรรถเพื่อเรียกร้องให้รัฐบาลแก้ไขปัญหาราคาน้ำมันแพง และขู่จะนัดหยุดงานทั่วประเทศในวันที่ 9 มิถุนายนนี้ หากรัฐบาลไม่แก้ไขปัญหาด้วยการลดภาษีน้ำมัน

เจ้าของร้านรายหนึ่งกล่าวว่า ในแต่ละวันมียอดสั่งจองติดตั้งถังเอ็นจีวีในรถยนต์ถึง 30 ราย ขณะที่บางร้านบอกว่า มีผู้ใช้รถยนต์รอคิวขอใช้บริการมากถึงวันละ 100 คัน จากก่อนหน้านี้ที่มียอดสั่งจองถังก๊าซเพียง 200 รายต่อเดือน แม้ว่าค่าติดตั้งถังเอ็นจีวีในรถยนต์จะสูงถึง 3-8 หมื่นบาท แต่ส่วนใหญ่เห็นว่าจะช่วยประหยัดรายจ่ายค่าน้ำมันได้ถึงร้อยละ 75

ขณะเดียวกัน นายอันวาร์ อิบรอฮิม ผู้นำฝ่ายค้านมาเลเซีย กล่าวว่า มาเลเซียเป็นประเทศผู้ส่งออกน้ำมันที่มีปริมาณการผลิต และผลกำไรมากมายในแต่ละปี การตัดสินใจปรับขึ้นราคาน้ำมันโดยไม่พิจารณาสถานการณ์รวมเป็นเรื่องที่ไม่สมเหตุสมผล รัฐบาลไม่น่าทำโดยปราศจากระบบการจัดการที่ดีและความรับผิดชอบ

ส่วนปัญหาวิกฤติน้ำมันแพงในประเทศไทย นายอนุสรณ์ วิทูรากร ขนส่งจังหวัดนครราชสีมา กล่าวว่า ที่ประชุมคณะกรรมการควบคุมการขนส่งทางบกประจำ จ.นครราชสีมา เมื่อวันที่ 6 มิถุนายนที่ผ่านมา โดยมีนายสุธี มากบุญ ผู้ว่าฯ นครราชสีมา เป็นประธาน ได้พิจารณาถึงความเดือดร้อนของผู้ประกอบการรถโดยสารในเขต จ.นครราชสีมา มีมติปรับขึ้นอัตราราคาค่าโดยสารทั้งรถบัส และรถสองแถวที่วิ่งในเส้นทางภายในตัวเมืองและเส้นทางเชื่อมต่อระหว่างอำเภอ โดยให้ปรับค่าโดยสารขึ้น 1 บาท ทุกสายทุกเส้นทาง เริ่มมีผลตั้งแต่วันที่ 16 มิถุนายนนี้

"ผู้ประกอบการรถโดยสารได้ยื่นหนังสือขอปรับค่าโดยสารในราคาที่แตกต่างกัน โดยอ้างเหตุผลเรื่องราคาน้ำมันที่ปรับสูงขึ้น เช่น รถสองแถวที่วิ่งในเขต อ.เมือง ขอปรับขึ้นตลอดสาย 2 บาท แต่เพื่อเป็นการบรรเทาความเดือดร้อน และเป็นการพบกันครึ่งทางระหว่างประชาชนกับผู้ประกอบการ คณะกรรมการจึงอนุมัติให้ขึ้นค่าโดยสาร 1 บาท ไปก่อน" นายอนุสรณ์กล่าว

ด้านนางประเสริฐ สาทรจันทร์ คนขับรถสองแถวสาย 8 กล่าวว่า ต้องแบกรับภาระค่าน้ำมันวันละ 600-700 บาท แต่เก็บค่าโดยสารได้ไม่เกิน 800 บาทต่อวัน ขณะที่น้ำมันดีเซลสูงถึง 40 บาทต่อลิตร และยังมีค่าใช้จ่ายอื่นๆ จนบางครั้งคิดจะหยุดวิ่งรถ แล้วหันไปทำอาชีพอื่น เพราะทนแบกรับภาระไม่ไหว ทั้งนี้ชมรมรถโดยสารสองแถวได้ขอปรับค่าโดยสารอีก 2 บาท คือ จาก 8 บาท เป็น 10 บาท แต่ได้รับอนุมัติให้ขึ้นได้เพียง 1 บาท ถือว่าไม่คุ้มทุนและยังต้องแบกรับภาระขาดทุนอยู่ แต่ก็ต้องทนกับราคานี้ดีกว่าไม่ได้ปรับขึ้นเลย ชมรมยืนยันจะเรียกร้องขอปรับค่าโดยสารต่อไป

ส่วน น.ส.ชนากานต์ ลามสระน้อย ผู้ใช้บริการรถสองแถว กล่าวว่า ไม่เห็นด้วยที่ปรับค่ารถขึ้นอีก 1 บาท โดยเฉพาะผู้โดยสารที่ขึ้นลงในระยะทางใกล้ๆ เพียงไม่กี่ป้าย ควรจะเก็บตามระยะทางมากกว่า เพื่อความยุติธรรมของผู้โดยสาร ไม่ใช่ใกล้หรือไกลก็เก็บเท่ากันหมดเหมือนทุกวันนี้

ขณะที่ น.ส.นฤมล เจริญศรีศิริพงษ์ ผู้ใช้บริการรถสองแถว กล่าวว่า เห็นด้วยกับการปรับราคาค่าโดยสารรถสองแถวครั้งนี้ เพราะราคาน้ำมันสูงขึ้นทุกวัน เป็นช่วยซึ่งกันและกันเพื่อความอยู่รอดของทุกฝ่าย แต่ถ้าขอปรับขึ้นอีกมากกว่านี้ ประชาชนก็คงสู้ไม่ไหว โดยเฉพาะตนต้องขึ้นรถไปทำงานวันละ 2 ต่อ จ่ายค่ารถไปกลับวันละเกือบ 20 บาท ในขณะที่เงินเดือนยังเท่าเดิม

นายไสว เจยาคม ประธานกลุ่มเรือประมงอวนลากเล็กสะพานไม้ ท่าเทียบเรือประมงสงขลา กล่าวว่า ขณะนี้แทบไม่มีชาวประมงออกไปจับสัตว์น้ำ เพราะสู้ต้นทุนจากราคาน้ำมันแพงไม่ไหว บางรายต้องขายเรือทิ้ง ที่ผ่านมาหน่วยงานที่รับผิดชอบพยายามออกมาช่วยเหลือแต่ก็ไม่ดีขึ้น เพราะการช่วยเหลือไม่มีความจริงใจ ล่าสุดออกมาให้ความช่วยเหลือในเรื่องน้ำมันม่วงราคาถูกกว่าบนฝั่งลิตรละ 2 บาท ตกลิตรละ 37.40 บาท หากชาวประมงต้องการ องค์การสะพานปลาจะสั่งมาให้ ในขณะที่น้ำมันเถื่อนจากมาเลเซียลิตรละ 32 บาท จะมีพ่อค้ามาส่งให้ถึงท่าเรือประมง ชาวประมงเองก็ยังไม่กล้าเติม เพราะคำนวณแล้วยังขาดทุน

ทั้งนี้ในระยะยาวรัฐบาลมีแผนส่งเสริมให้คนหันมาใช้รถประหยัดพลังงานในรูปแบบต่างๆ ให้มากขึ้น โดยเฉพาะรถยนต์ที่ใช้น้ำมันอี 85 ซึ่งมีราคาถูกกว่าน้ำมันปกติถึงลิตรละ 10 บาท เป็นการช่วยลดการใช้พลังงานอีกทางหนึ่ง แต่ยอมรับว่าราคาน้ำมันที่ปรับสูงขึ้นอาจทำให้เงินเฟ้อ ในเดือนมิถุนายนนี้ขยับตัวสูงไปอีกจากเดือนที่ผ่านมาที่ปรับตัวสูงถึง 7.6 % ซึ่งแนวทางการแก้ไขปัญหาเงินเฟ้อต้องพิจารณาอย่างรอบคอบ และยังมีความเห็นที่แตกต่างกัน โดยบางส่วนมองว่าไม่ควรกังวลอัตราเงินเฟ้อ และควรให้ลดดอกเบี้ยเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจ ขณะที่บางฝ่ายเสนอให้ใช้อัตราดอกเบี้ยสูงเพื่อแก้ปัญหาเงินเฟ้อ จึงต้องดูแลหลายด้านประกอบกัน

ด้านนายพรเทพ ธัญญพงศ์ชัย ผู้ว่าการการไฟฟ้านครหลวง (กฟน.) กล่าวว่า ยอดการใช้ไฟฟ้าในเขตพระนคร โดยรวมในช่วงเดือนมกราคม-มีนาคม 2551 มีจำนวน 1.4 หมื่นล้านหน่วย สูงกว่าช่วงเดียวกันปีก่อน 3.61 % แต่ในช่วงที่ราคาน้ำมันแพง ภาคอุตสาหกรรมได้ปรับตัวลดการใช้ไฟฟ้า ทำให้ยอดการใช้ไฟฟ้าภาคอุตสาหกรรมลดลง 1.8% แต่มองว่าช่วงครึ่งปีหลัง เมื่อมีนโยบายการกระตุ้นเศรษฐกิจด้านต่างๆ จะทำให้การบริโภคและการลงทุนด้านอุตสาหกรรมขยายตัว ส่งผลให้การใช้ไฟฟ้าปีนี้อาจขยายตัวถึง 4-5% และในช่วงการแข่งขันฟุตบอลยูโร 2008 ตลอดเดือนมิถุนายนนี้ กฟน.เตรียมส่งเจ้าหน้าที่ตรวจสอบดูแลระบบไฟฟ้าไม่ให้เกิดขัดข้อง โดยเฉพาะช่วงกลางคืนที่มีการถ่ายทอดสด เชื่อว่าไม่น่ามีปัญหาในการใช้ฟ้าเพิ่มขึ้น

อย่างไรก็ตาม มีการส่งฟอร์เวิร์ดเมลเชิญชวนประชาชนในดัดหลังบริษัทผู้ค้าน้ำมันว่า ไม่ซื้อมากกว่าที่จำเป็นต้องใช้ ถ้าทุกครั้งเคยเติม 1,000 บาท หรือเต็มถัง คราวนี้จะไม่ยอมเติมมากกว่าจำเป็นที่จะใช้ วันนี้จะวิ่ง 30 กิโลเมตร ก็เติม 4.5 ลิตร หรือ 200 บาท จะวิ่งอีก 70 กิโลเมตร ก็เติม 10 ลิตร หรือ 400 บาท จะวิ่งอีก 100 กิโลเมตร ก็เติม 14 ลิตร หรือ 500 บาท อย่าเติมเยอะ ไม่ต้องไปตุน เพราะกลัวว่าพรุ่งนี้จะขึ้นราคา คราวนี้สต็อกน้ำมันในคลังก็จะล้น เพราะปริมาณที่เคยขายทุกวัน ก็จะถูกเลื่อนให้ไปขายในอนาคต แทนที่จะเป็นวันนี้ ถ้าอยากขายก็ต้องลดราคาลง เคยมีคนศึกษากรณีไข่ไก่แพงและลองทำลักษณะนี้ได้ผลมาแล้ว

ด้าน ดร.ธนวรรธน์ พลวิชัย ผู้อำนวยการศูนย์พยากรณ์เศรษฐกิจและธุรกิจ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย กล่าวถึงการรณรงค์เติมน้ำมันเท่าที่จำเป็นว่า หากเป็นลักษณะของการชักชวนให้ผู้ใช้รถทั่วไปเติมน้ำมันเท่าที่จำเป็นนั้น น่าจะเป็นเรื่องดีที่จะให้มีการใช้น้ำมันให้คุ้มค่า แต่มองว่าไม่น่าจะมีผลให้ผู้ค้าปรับลดราคาคงมาได้ เนื่องจากการกำหนดราคาน้ำมันเป็นไปตามกลไกของตลาดอย่างแท้จริง ซึ่งถูกกำหนดโดยทิศทางตลาดโลก และปัจจุบันการขายปลีกน้ำมันในไทย ก็มีค่าการตลาดไม่มากนัก การขายปลีกน้ำมันบางประเภทขาดทุนด้วยซ้ำ ทำให้ผู้ค้าน้ำมันจำเป็นต้องรักษาผลกำไรของตัวเอง หากทำให้เกิดเป็นนโยบายขึ้นมา เหมือนกับเป็นการจัดโควตาหรือปันส่วนน้ำมันขึ้นมา เชื่อว่ากลับจะเป็นผลเสียด้วยซ้ำไป เพราะอาจทำให้เกิดผลทางจิตวิทยาต่อประชาชนที่อาจคิดว่าน้ำมันจะขาดแคลน ยิ่งเป็นการซ้ำเติมมากขึ้นไปอีก