พบจารึกหินทรายอักษรไทยสุโขทัย-ซากเจดีย์เก่าบนเขาขี้โทน

พบจารึกหินทรายอักษรไทยสุโขทัย-ซากเจดีย์เก่าบนเขาขี้โทน ‘กรมศิลป์’ชี้สมัยพุทธศตวรรษ20-21 

 เมื่อวันที่ 27 ส.ค. นายระเมียน จันทร์ดำ นายกองค์การบริหารส่วนตำบลนาอิน อ.พิชัย จ.อุตรดิตถ์ พร้อมด้วยคณะผู้บริหารและชาวบ้าน ร่วมใจกันนำมีดพร้าและจอบไปถางหญ้า พร้อมปรับภูมิทัศน์ บริเวณแหล่งโบราณสถานบนยอดเขาขี้โทน หรือเขาบันไดม้า ตั้งอยู่ในพื้นที่ หมู่ 4 บ้านฟากบึง สูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 60 เมตร เพื่อพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวแห่งใหม่ของ จ.อุตรดิตถ์ หลังจากที่ชาวบ้านพบโบราณสถานแห่งนี้ ถูกปิดตายมานานหลายปี โดยมีต้นก่อไผ่ปิดบังสถานศักดิ์สิทธิ์แห่งนี้ไว้ 

 โบราณสถานนี้ มีสิ่งที่สำคัญประกอบด้วย พื้นศิลาแลงปูเรียงเป็นขั้นบันได จากตีนเขาไปจนถึงยอดเขา จำนวนทั้งสิ้น 426 ขั้น และบนยอดเขามีซากเจดีย์เก่าแก่ 1 องค์ ซึ่งเหลือเพียงแต่ฐานหน้ากระดาน 1 ชั้น รองรับเขียงแปดเหลี่ยมด้านบน องค์ระฆังและส่วนยอดพังทลายไปหมด เหลือความสูงประมาณ 1 เมตร พร้อมซากวิหารเก่าแก่อีก 1 หลัง เหลือเพียงส่วนฐานของวิหารและอิฐที่ใช้ปูพื้นเท่านั้น พร้อมร่องรอยเสาอาคารบางจุด เพื่อใช้สำหรับในการประกอบพิธีทางศาสนาของพระสงฆ์สมัยก่อน มีเนื้อที่โดยรอบประมาณ 2 ไร่เศษ บนยอดเขามีทิวทัศน์งดงามสามารถมองเห็นภาพหมู่บ้านที่อยู่ได้อย่างชัดเจน 

 น.ส.รัตติยา ไชยวงศ์ นักโบราณคดี สำนักศิลปากรที่ 6 จ.สุโขทัย กล่าวว่า ทางสำนักศิลปากรที่ 6 ได้รับการจัดสรรงบประมาณจาก อบต.นาอิน ให้สำรวจพื้นที่แห่งนี้ เบื้องต้นเดินทางไปพบเศษอิฐ เศษกระเบื้อง เศษเจดีย์ แตกหักกระจัดกระจายเกลื่อนอยู่ทั่วบริเวณบนเขา ในลักษณะลักลอบขุดทำลายเป็นบริเวณกว้าง ทั้งขุดคุ้ย ขุดค้นอย่างต่อเนื่อง ทำให้ร่องรอยหลักฐานทางโบราณคดีสูญหายไป 

 จากการสำรวจพื้นที่ดังกล่าว เป็นแหล่งโบราณสถานประเภทศาสนาสถานเกี่ยวกับพุทธศาสนา เนื่องจากมีตรวจพบซากเจดีย์ และซากวิหาร ซึ่งเป็นเขตพุทธาวาสและใช้เป็นเป็นสถานที่ประกอบพิธีทางศาสนา รวมถึงพื้นศิลาแลง ที่ปูเรียงเป็นขั้นบันไดตั้งแต่ตีนเขาไปจนถึงบนเขา ทั้งหมดอยู่ในยุคเดียวกัน เชื่อว่าแต่เดิมน่าจะมีพระสงฆ์อาศัยอยู่ และบริเวณจุดนี้ มีความสัมพันธ์เชื่อมโยงกับเส้นทางภายในชุมชนเขต อ.พิชัยด้วย

 ทั้งนี้ ได้ขุดพบเศษสิ่งของเครื่องใช้ ภาชนะดินเผาเนื้อแกร่ง ทั้งแบบเคลือบและไม่เคลือบ ประเภทไหและกระปุก แหล่งผลิตมาจากเตาแม่น้ำน้อย จ.สิงห์บุรี และจากแหล่งเตาศรีสัชนาลัย จ.สุโขทัย ซึ่งมีอายุอยู่ในราวพุทธศตวรรษที่ 20-21 ระหว่างปี พ.ศ.1901-2100 และยังพบเศษจารึกหินทราย อักษรไทยสุโขทัย ภาษาไทยที่คาดว่า แตกหักจากแท่งหินทรายส่วนหนึ่ง ที่ช่างสมัยโบราณได้สลักจารึกอักษรเอาไว้ ขุดพบที่บริเวณซากอาคารวิหาร จึงเป็นหลักฐานชิ้นสำคัญที่สามารถบอกได้ชัดเจนว่า แหล่งโบราณคดีที่ขุดค้นพบในครั้งนี้ อยู่ในยุคศตวรรษที่ 20 ระหว่างปี พ.ศ.1901-2100 เบื้องต้นสรุปได้ว่า โบราณสถานเขาขี้โทนหรือเขาบันไดม้า เป็นโบราณสถานอยู่ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 20 หรือในสมัยสุโขทัยมาแล้ว สำหรับจารึกที่ได้มานั้น จะนำไปเก็บรักษาไว้ที่หอสมุดแห่งชาติ กรุงเทพมหานคร