ความแปลกที่หาดูได้ งานประชุมส้วมโลก

ส้วมสร้างสรรค์...ความแปลกที่หาดูได้ที่งานประชุมส้วมโลก

"สุขา แปลว่า ความสุข ดังนั้น สุขา หรือ ส้วม จึงต้องเป็นสถานที่ที่เมื่อเข้าไปแล้วต้องมีความสุข" นายพงษ์ศักดิ์ ฉิ่งสุวรรณโรจน์ เจ้าของสวนนายดำ สวนส้มโชกุนแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรพื้นที่ 300 กว่าไร่ ของจังหวัดชุมพร บอกเล่าถึงแนวความคิดในการปรับปรุงห้องน้ำของสวนส้มจนได้รับรางวัล "ชนะเลิศการประกวดสุดยอดส้วมแห่งปี ระดับประเทศ ประจำปี 2549"

"พงษ์ศักดิ์" นำประสบการณ์จากการตระเวนเที่ยวทั้งในและต่างประเทศกว่า 20 ปี ได้เห็นส้วมมาเกือบทุกมุมโลก

นำมาสู่การสร้างส้วมในฝันที่สอดคล้องกับวิถีไทย และได้นำเอาแนวคิดการ "ไปทุ่ง" ของคนไทยในอดีตมาสร้างส้วมที่โอบล้อมด้วยธรรมชาติ ดอกไม้ ต้นไม้ ประหยัดพลังงาน เพราะไม่ต้องติดพัดลม หรือติดแอร์ ก็เย็นสบาย

แถมส้วมที่สวนนายดำยังมีกลิ่นหอมจากดอกไม้ไทย ตามช่วงเวลา ตอนเช้าหอมด้วยดอกสายหยุด ช่วงสายถึงเที่ยงจะเป็นกลิ่นหอมของดอกจำปูน ช่วงบ่ายเป็นดอกขจร

ส่วนช่วงเย็นหอมจากดอกนมแมว และดอกลำดวน
ส่วนใครที่เหนียมต้องเปิดน้ำเสียงดังกลบเสียงทำธุระส่วนตัวนั้น หากไปปลดทุกข์ที่สวนนายดำไม่ต้องเปิดน้ำเลย เพราะจะมีเสียงน้ำตกและเสียงดนตรีกลบเสียงให้

แนวคิดหลักในการทำส้วมสาธารณะให้น่าใช้นั้น เจ้าของสวนนายดำฝากบอกว่า "ต้องทำให้ห้องส้วมสะอาดมากที่สุด ยิ่งส้วมสะอาดมากเท่าใด คนที่เข้าไปใช้ยิ่งไม่กล้าทำสกปรก แต่ถ้ามีน้ำหกกระเซ็นเพียงนิดเดียว คนที่ไปใช้ก็จะทำสกปรกมากยิ่งขึ้น"

ส้วมสาธารณะ "สวนนายดำ" เป็นเพียงหนึ่งในส้วม 21 แห่ง ที่ได้รับรางวัลสุดยอดส้วมในปีนี้ ใครที่อยากเห็นส้วมแบบสุดยอดทั้งแบบไฮเทคและแอบอิงธรรมชาติ ไปชมได้ในงานประชุมส้วมโลก ครั้งที่ 2 ซึ่งจัดขึ้นระหว่างวันที่ 16-18 พฤศจิกายนนี้ ที่ฮอลล์ 9 เมืองทองธานี

ในงานจะมีนิทรรศการเวิร์ลด์ ทอยเล็ต เอ็กซ์โป (World Toilet Expo) ที่ในงานมีการแสดงนิทรรศการส้วมไทย ส้วมแปลกและสร้างสรรค์ เช่น ส้วมตำนานป่า ส้วมในอ้อมกอดธรรมชาติ ส้วมสายน้ำเกลือ ส้วมในยามฉุกเฉิน และส้วมพูดได้ ใครที่ยังไม่ได้เห็นก็จะได้เห็นกันในงานนี้

นอกจากนี้ บริษัทสุขภัณฑ์ชั้นนำของโลกยังนำสินค้าไฮเทค เช่น ส้วมที่ใช้นาโนเทคโนโลยี ส้วมตามวัย ส้วมเพื่อความปลอดภัย มาจัดแสดงอีกด้วย

นพ.โสภณ เมฆทน รองอธิบดีกรมอนามัย ระบุว่า สาเหตุที่ไทยเข้ามาจัดงานประชุมส้วมโลกครั้งที่ 2 หลังจากที่ครั้งแรกจัดขึ้นในประเทศจีน ซึ่งได้ชื่อว่าเป็นประเทศที่ส้วมไม่น่าประทับใจที่สุดในโลก ไม่ใช่ว่าประเทศไทยส้วมสกปรกไม่น่า

ใช้ แต่เป็นเพราะต้องการยกระดับของส้วมสาธารณะที่มีอยู่ทั่วประเทศให้ได้มาตรฐาน สะอาด พอเพียง และปลอดภัยกับผู้ใช้
เพราะจากการสำรวจส้วมสาธารณะทั่วประเทศเมื่อเดือนมีนาคม 2549 รวม 6,149 แห่ง

1. พบว่ามีส้วมที่ผ่านเกณฑ์มาตรฐานแค่ 156 แห่ง หรือคิดเป็น 2.5% เท่านั้น ซึ่งประเด็นที่ไม่ผ่าน คือ 1.ความสะอาด ไม่ผ่านถึง 90.3% ปัญหาที่พบมากที่สุดคือ ถังขยะไม่มีฝาปิด ไม่มีกระดาษชำระหรือสายฉีดน้ำ และไม่มีสบู่ล้างมือ

2. ความพอเพียง ไม่ผ่าน 75.7% ปัญหาที่พบ คือ การไม่มีส้วมสำหรับผู้พิการ ผู้สูงอายุ และสตรีมีครรภ์ และมีส้วมแต่ไม่เปิดให้ใช้บริการ

และ 3.ความปลอดภัย ไม่ผ่าน 68.9% ปัญหาที่พบ คือ ไม่มีการแยกส้วมชาย-หญิง พื้นไม่แห้ง และส้วมตั้งอยู่ในที่เปลี่ยว

แต่หลังจากที่ได้รณรงค์และพัฒนาส้วมในเวลาไม่กี่เดือน พบว่าผ่านเกณฑ์มาตรฐานเพิ่มขึ้นเป็น 19.5% นั่นแสดงว่าหากมีการรณรงค์อย่างต่อเนื่อง มาตรฐานของส้วมสาธารณะไทยต้องดีขึ้นแน่

การประชุมในครั้งนี้จะมีการปาฐกถาของวิทยากรจากต่างประเทศ ที่สามารถเอามาปรับใช้กับส้วมบ้านเราได้ เช่น การออกแบบส้วมเพื่อให้ทุกคนสามารถใช้งานได้ สถานการณ์ของส้วมสาธารณะในอเมริกา การให้ความรู้และการสื่อสารสาธารณะในโครงการโรงเรียนกับส้วมสร้างสุขและวิทยาลัยส้วมโลก

ใครที่กำลังมองหาไอเดียดีๆ เพื่อ "สร้างสุขจากการใช้ส้วม" อย่าพลาดงานนี้เด็ดขาด แล้วคุณจะได้รู้ว่า "สุขา" ไม่ได้ไกลเกินเอื้อม

ขอขอบคุณ : หนังสือมิติชน