ลืมอดีต ถอดสลัก ขัดแย้ง ตำราพิชัยปรองดอง ฉบับ บิ๊กบัง

รายงานโดย เบญจวรรณ คงกิจเจริญกุล, พนัสชัย คงศิริขันต์

"...คนที่จะก้าวเข้ามาสู่การคิดเรื่องการปรองดอง เราบอกกันตั้งแต่ต้นแล้วว่าใจต้องการปรองดองก่อน..."

ในอดีต "พล.อ.สนธิ บุญยรัตกลิน" หรือ "บิ๊กบัง" มีตำแหน่งประธานคณะมนตรีความมั่นคงแห่งชาติ (คมช.) ภายหลังนำคณะเหล่าทัพเข้ายึดอำนาจรัฐบาลทักษิณ ชินวัตร เมื่อวันที่ 19 กันยายน 2549

ถัดจากนั้น 3 ปี "พล.อ.สนธิ" เลือกสวมหัวโขน "ประธานพรรคมาตุภูมิ" และเปิดใจต่อ "มติชน" ด้วยวลี "ระบอบประชาธิปไตยที่ผมเดินเข้ามาตามระบอบ คิดว่าเป็นสิ่งที่ทุกคนน่าจะเห็นดีเห็นงาม ผมเข้ามาสู่ประตูที่ถูกต้อง หากประชาชนเลือกก็เอา หากไม่เลือกก็เป็นวิถีประชาธิปไตย"

หลังปิดหีบเลือกตั้ง 3 กรกฎาคม 2554 ด้วยมติมหาชน 251,581 เสียงหนุนส่งให้ "อดีตประธาน คมช." ก้าวสู่ "สภาหินอ่อน" ครั้งแรกของชีวิต ในฐานะ ส.ส.แบบบัญชีรายชื่อ หัวหน้าพรรคมาตุภูมิ

"พล.อ.สนธิ" ลุกขึ้นอภิปรายกลางสภาเป็นครั้งแรกเมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน เสนอญัตติด่วน ขอให้สภาผู้แทนราษฎรตั้งคณะกรรมาธิการ (กมธ.) วิสามัญพิจารณาศึกษาแนวทางการสร้างความปรองดองแห่งชาติ โดยเน้นแนวคิดลืมอดีต คิดแต่ปัจจุบัน สร้างอนาคตเพื่อความปรองดอง

ปัจจุบัน "บิ๊กบัง" กลายเป็น "ผู้แทนราษฎร" พร้อมเปิดใจถึงเหตุแห่งปัจจัยในการสลัดภาพลาก "รถถัง" ทิ้ง "กระบอกปืน" หันมาสวมสูทถกเถียงในสภาอาสาขับเคลื่อนวาระปรองดองแห่งชาติ

ทำไมถึงเสนอญัตติด่วนตั้ง กมธ.วิสามัญพิจารณาศึกษาแนวทางการสร้างความปรองดองแห่งชาติ

สถานการณ์ที่ผ่านมามีความขัดแย้งเยอะมาก ทั้งในและนอกสภา จากความแตกแยกเป็นจุดเริ่มต้น ที่ทำให้เราคิดอยากจะปรองดอง ได้มีการพูดคุยกับนักธุรกิจหลายคน เพราะเขาเป็นคนกลาง พอเราเข้ามาในสภา เราก็เห็นว่าในฐานะที่เราเป็นฝ่ายนิติบัญญัติ ผมก็เลยนึกถึงเรื่องการปรองดองขึ้นมาในทันที ก็ได้หารือพูดคุยกับทุกพรรคการเมือง ในหลายๆ คนที่เรามีความคุ้นเคยเราก็ได้คุยกัน ว่าเราอยากจะสร้างความปรองดองขึ้นมาในสภา เพราะว่าความขัดแย้งเกิดในนักการเมือง ฉะนั้นเราต้องมาแก้กันด้วยการเมือง

แต่ภาพ พล.อ.สนธิคือคนผูกปัญหาความขัดแย้งเรื่อยมาหลังทำรัฐประหาร 19 กันยายน 2549 ทำให้วันนี้ต้องเข้ามาแก้ปัญหานี้หรือไม่

จริงๆ แล้วไม่ใช่หรอก เราอย่าไปมองประเด็นนั้น อย่างที่พูดกัน เราจะไม่ฟื้นฝอยหาตะเข็บ เพราะถ้ารื้อไปจะไปรื้อแค่วันที่ 19 กันยายน 2549 ไม่ได้ ในวันที่ประชุม กมธ.ก็พูดถึงปัญหาตั้งแต่ปี 2544 ดังนั้น เราจะไม่พูดถึงกันเรื่องนี้ ต้องพูดกันว่า ณ วันนี้ เราจะแก้ไขปัญหาความขัดแย้งอย่างไร เพื่อทำให้ประเทศเดินไปข้างหน้าได้

ผู้ทำรัฐประหารมักถูกต้องคำสาปทำให้เดินสู่ถนนประชาธิปไตยไม่ราบรื่น

ต้องพยายามมองเขาว่าเขามีความเข้าใจต่อระบอบประชาธิปไตยหรือไม่ พวกเรามีสิทธิเดินเข้ามาในนี้ มีคนบอกเดินเข้ามาไม่ได้ เอ๊ะ... มันสิทธิของฉัน ไปห้ามไม่ได้ ถูกไหม เราต้องเข้าใจประชาธิปไตยก่อน

ถามตรงๆ เสนอญัตติปรองดองเคยคุยกับ พ.ต.ท.ทักษิณก่อนหรือไม่

ไม่มีโอกาสได้คุยกันเลยครับ

แต่ทำไมถึงมีเสียงครหา พล.อ.สนธิที่ผลักดันแนวทางการปรองดองเพราะบินไปพบ พ.ต.ท.ทักษิณถึงดูไบ

(หัวเราะ) โน โน อย่าไปคิดอะไรขนาดนั้น หนังสือพิมพ์บางฉบับบอกไปดูไบ อยู่มาเคยไปเพียงแค่ 1-2 ครั้ง เมื่อหลายปีมาแล้ว เคยให้สัมภาษณ์ไปอย่างไรก็อย่างนั้น มันเป็นความเป็นจริงในการที่จะแก้ปัญหาว่าวันนี้จะแก้อย่างไรถึงจะเดินไปได้ ทำอะไรก็แล้วแต่ให้มันค่อยเป็นค่อยไป ภาษาไทยเรียกว่าให้มันเนียน ถ้าทำอะไรที่ไม่เนียน มันไปไม่ได้ เราจะไปช่วยใครสักคนหนึ่งทำประเจิดประเจ้อไม่ได้หรอก และทำอะไรอย่างที่ไม่มีขั้นมีตอน อย่างศัพท์ ที่เราชอบพูดเล่นเสมอๆ ว่า "ลับ ลวง พราง" ไว้บ้าง ถึงจะเดินได้ ทำอะไรที่จะให้คนทั้งประเทศรู้หมด ทำไม่ได้ มันต้องมีแผน วันนี้จะพูดเรื่องอะไร พรุ่งนี้จะพูดเรื่องอะไร ขั้นตอนพวกนี้สุดท้ายนำไปสู่ความสำเร็จ

สังคมมองว่า พ.ต.ท.ทักษิณถูกกระทำมาเยอะ เมื่อท่านรับบทหาทางปรองดองจะช่วยคืนความเป็นธรรมให้ทุกฝ่ายได้จริงหรือไม่

ถ้าสังคมรู้ว่า ผมเป็นกลางหรือไม่ ประชาชนเนี่ยรู้ ไม่ว่าจะตรงไหนก็แล้วแต่ เพราะผมไม่มีเอียงไปด้านนู้นด้านนี้ เพราะผมอยู่ในแนวทางของความเป็นจริง บนสังคมที่มันเกิดวิกฤต บนความเป็นจริงมันดีอย่างเพราะฉะนั้นวันนี้ มันมีความขัดแย้ง และสังคมก็มองว่า แม้กระทั่งในสภาเอง บทบาทของเราที่อยู่ในสภาเราเป็นกลางตลอด ผมไม่ได้เคยไปอยู่ทางฝ่ายไหนทั้งนั้น ถ้าทางรัฐบาลทำถูกเราก็เห็นด้วย ถ้าฝ่ายค้านทำถูกเราก็เห็นด้วย เราจะอยู่บนความถูกต้องบนผลประโยชน์ของประชาชน ทุกคนในสภาก็รู้เราเป็นธรรม และเป็นกลาง

พล.อ.สนธิบอกว่าต้องมีการนำคู่ขัดแย้งมาคุยกันจะเป็นลักษณะอย่างไร

คนทะเลาะกันนะ บางทีเราไปเอาคนอื่นมาพูดคุยแทนให้เขาเลิกทะเลาะกันมันยาก นิยามตัวนี้หมายถึงว่า ใครขัดแย้ง ใครทะเลาะกันก็มาคุยกัน นี่คือนิยามที่ง่ายๆ ครับ

พ.ต.ท.ทักษิณ คือหนึ่งในคู่ขัดแย้งที่จะต้องมานั่งคุยด้วยหรือไม่

เรายังไม่อยากลึกไปถึงตรงนั้น ในวิธีการหรือรายละเอียด

มองว่า พ.ต.ท.ทักษิณเป็นต้นเหตุของปัญหาความขัดแย้งที่เกิดขึ้นหรือไม่

มันพูดอย่างนั้นไม่ได้ ไม่มีประโยชน์อะไร วันนี้เราจะไม่บอกว่าใครคือต้นเหตุของความขัดแย้ง เราพูดตรงนี้ไม่ได้ พูดตรงนี้มีความขัดแย้งทันที เราต้องพูดถึงว่าจะทำอย่างไรให้เกิดความปรองดอง อะไรที่ควรพูด อะไรที่ไม่ควรพูดก็อย่าพูด อย่าหยิบมา อดีตเป็นบทเรียน อะไรที่จะมาฟื้นฟูเยียวยาได้ก็ทำ อดีตเป็นบทเรียน อะไรที่จะมาฟื้นฟูเยียวยาได้ก็ทำ แต่เราจะมาคิดแค่ปัจจุบัน กับอนาคต จบ ประเทศมันเดินได้

วิธีการปรองดองต้องเป็นอย่างที่ พ.ต.ท.ทักษิณเขียนจดหมายว่า "forgive and forget" ใช่หรือไม่

ถูก

คณะกรรมการอิสระตรวจสอบและค้นหาความจริงเพื่อการปรองดองแห่งชาติ (คอป.) เสนอยุติธรรมระยะเปลี่ยนผ่าน จะช่วยแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นได้จริงหรือไม่

จริงๆ แล้วมันต้องมาค้นหาความจริง จะพิสูจน์ว่าการเปลี่ยนผ่านตรงนี้ มันเป็นนิยามศัพท์ที่พูดง่าย แต่การปฏิบัติจริงจะทำยังไง ก็ต้องว่ากัน เหมือนกับครอบครัวครอบครัวหนึ่ง ลูกคนหนึ่งทำดี อีกคนหนึ่งอาจจะเกเร จะทำอย่างไรที่จะไม่ให้ลูกเขาเกเรต่อไป เช่น ไปขโมยมา ทำนู้นทำนี่ให้อภัยเขา นี่ยกโทษให้ เขาก็จะได้กลับตัวมาเป็นคนดี มันก็ต้องหาวิถีทาง คนเป็นผู้ปกครองก็ต้องหาวิถีทางในการแก้

จะมีการหยิบข้อเสนอของคณะนิติราษฎร์มาพิจารณาหรือไม่

ขึ้นอยู่กับที่ประชุม เพราะเรื่องของความเป็นประชาธิปไตย ต้องเข้าใจไว้อย่างหนึ่ง ว่าทุกประเทศเขามีนิติรัฐเป็นของตัว หรือ rule of law ไม่ใช่ว่าเกิดขึ้นมาโดยใครคนใดคนหนึ่งเป็นผู้เขียน มันเกิดขึ้นมาด้วยคณะกรรมการการตัดสินใจของประชาชนเป็นส่วนใหญ่ถึงออกมาเป็น rule of law

ญัตติปรองดองที่ท่านเสนอหากนำไปสู่การปฏิบัติและสำเร็จได้สิ่งที่รู้สึกภาคภูมิใจมากที่สุดคืออะไร

ประชาชน เราภูมิใจแค่นี้ ความเป็นชาติมันเป็นไม่ได้ ถ้าเรายังขัดแย้งกันอยู่อย่างนี้ ชาติประกอบด้วย ขอบเขตขัณฑสีมา วัฒนธรรมประเพณี สังคม ขอบขัณฑสีมาก็มีปัญหาชายแดนจะโดนไปเท่าไหร่ ยังไม่รู้ เตือนไว้เมื่อ 5 ปีที่แล้ว สังคมเราก็ขัดแย้ง นี่คือเรื่องของความเป็นชาติ มันเปราะบางหมดทุกเรื่อง ฉะนั้นเราต้องแก้ทุกเรื่องถึงเป็นประเทศได้ เรามีอำนาจการปกครองอำนาจก็ขัดแย้งกันไม่เลิก ฉะนั้นความเป็นชาติมันลำบาก