เสียงสะท้อนทำงานที่บ้าน เป็นจริงได้มากน้อยแค่ไหน

ราคาน้ำมันที่ทะยานขึ้นไม่หยุดกำลังก่อปัญหาค่าครองชีพที่สูงขึ้นของประชาชน ทำให้ภาครัฐพยายามงัดมาตรการต่างๆ ออกมารับมืออย่างต่อเนื่อง ซึ่งหนึ่งในแนวคิดที่ นพ.สุรพงษ์ สืบวงศ์ลี รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง หยิบยกขึ้นมานำเสนอก็คือ

การให้ข้าราชการทำงานที่บ้าน เพื่อช่วยประหยัดพลังงานและลดต้นทุนในการเดินทางของข้าราชการ

นำร่องโครงการโดยกระทรวงการคลัง ในส่วนของสำนักงานเศรษฐกิจการคลัง หรือ สศค. ซึ่งเป็นหน่วยงานด้านวิชาการ ขณะนี้อยู่ระหว่างหารือกับสำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน (ก.พ.) ว่าตามระเบียบปฏิบัติสามารถดำเนินการได้ทันทีหรือไม่ รวมทั้งกรอบในการประเมินผลงานของผู้บังคับบัญชาว่าจะออกมาได้อย่างไร

"ผมไม่ได้หมายความว่าไม่ต้องมาทำงานเลย อยู่ที่บ้านทั้งอาทิตย์ แต่ว่าอาจจะมา 4 วัน อยู่บ้าน 1 วัน หรือทำงานที่บ้าน 2 วัน เป็นต้น เพื่อประหยัดทั้งพลังงานของส่วนราชการ และค่าใช้จ่ายในการเดินทางของข้าราชการเอง แต่ย้ำว่าต้องเป็นส่วนที่ไม่ได้บริการประชาชน โดยอาจจะเริ่มที่ สศค.ก่อนในฐานะหน่วยงานวิจัยและเกี่ยวข้องกับข้อมูล น่าจะไม่มีปัญหาในการทำงาน" นพ.สุรพงษ์ระบุ

อย่างไรก็ตาม ในชั้นแรกนั้น ข้าราชการส่วนใหญ่ค่อนข้างสนใจกับแนวคิดดังกล่าว แต่ยังไม่แน่ใจว่าส่วนงานที่ตนรับผิดชอบอยู่นั้นจะเข้าข่ายหรือไม่

และในทางปฏิบัติจะสามารถทำได้จริงแค่ไหน เพราะในการทำงานนั้น ตามปกติข้าราชการระดับที่ต่ำกว่าซี 8 ลงมาจะต้องสแกนนิ้วมือก่อนเข้าทำงานไม่เกินเวลา 09.00 น. และต้องสแกนออกหลังเวลา 16.30 น. หากไม่มาทำงานอาจถือเป็นการขาดงาน และจะมีผลต่อการพิจารณาผลงานการเลื่อนขั้นและการปรับอัตราเงินเดือน จึงต้องรอดูความชัดเจนตรงนี้ก่อนว่าจะผ่อนผันอย่างไร

ข้าราชการ สศค.รายหนึ่งให้ความเห็นว่า

ผู้ที่ทำงานที่บ้านได้น่าจะเป็นส่วนงานเกี่ยวกับข้อมูล การวิจัย ซึ่งไม่ต้องติดตามข้อมูลวันต่อวันเหมือนการซื้อขายเงิน ซื้อขายสินค้าล่วงหน้าหรือตลาดหุ้นต่างๆ เพราะหากเกี่ยวกับงานส่วนนี้ต้องใช้เครื่องไม้เครื่องมือที่กระทรวงอยู่ดี เชื่อว่าส่วนใหญ่คงไม่มีข้อมูลที่บ้าน เพื่อดูแลในส่วนนี้ รวมทั้งรายที่ต้องติดต่อกับส่วนงานอื่นภายใน หรือติดต่อบุคคลภายนอกก็คงไม่สามารถทำงานที่บ้านได้เช่นกัน

"ในส่วนของหัวหน้าหรือผู้ที่มีตำแหน่งงานสูง ยิ่งไม่ควรทำงานอยู่บ้าน เพราะต้องคอยสั่งงานและติดตามงานกับลูกน้อง หากไม่อยู่ดูแลงานอาจจะไม่ได้ตามเป้าหมาย และผู้ที่อาสาทำงานอยู่บ้านก็อาจถูกมองว่าทำงานจริงหรือเปล่า อาจเป็นข้ออ้างเอาเวลาราชการไปทำอย่างอื่นก็ได้" ข้าราชการคนเดิมกล่าว

ด้านข้าราชการฝ่ายงานประชาสัมพันธ์รายหนึ่งมองว่า แนวคิดให้ข้าราชการทำงานที่บ้าน เป็นแนวคิดที่ดี

เพราะช่วยประหยัดค่าเดินทางในแต่ละวันได้มาก แต่อาจมีข้อจำกัดที่ไม่สามารถนำมาใช้ได้กับข้าราชการส่วนใหญ่ เช่น งานประชาสัมพันธ์ส่วนที่ติดต่อกับบุคคลอื่นคงทำไม่ได้ แต่งานด้านเทคนิคตัดต่อที่ไม่ใช่งานรายวันน่าจะทำที่บ้านได้ เพียงเอาคอมพิวเตอร์ (โน้ตบุ๊ก) ไปใช้งาน แต่ไม่เห็นด้วยที่กำหนดไว้ 1 วัน ควรจะเป็น 2 วันหรือ 3 วันมากกว่า เมื่อถึงเวลาก็มาส่งงาน จะได้ไม่ต้องเสียเวลาขนอุปกรณ์ไปมา
 

ส่วนพนักงานสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลรายหนึ่งให้ความเห็นว่า ในส่วนของกองสลากน่าจะนำแนวคิดของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังมาใช้

เพราะปกติกองสลากจะงานหนักเฉพาะในวันที่ 1 และ 16 ของเดือน หลังจากนั้นงานจะไม่มากนัก จึงน่าจะสับเปลี่ยนกันทำงานที่บ้านได้ โดยเฉพาะงานในส่วนของกองประชาสัมพันธ์นั้น หลังจากมีมติคณะรัฐมนตรี (ครม.) ห้ามทำการประชาสัมพันธ์ยิ่งทำให้งานในส่วนนี้ลดลง จนแทบไม่มีอะไรทำ และตนในฐานะที่อยู่กองงานดังกล่าวจึงค่อนข้างจะเห็นด้วยและอยากเข้าโครงการทำงานที่บ้านมาก สอดคล้องกับแนวคิดของอาจารย์ประเสริฐ ช่วยแก้ว อาจารย์ประจำภาควิชานิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา กล่าวว่า เห็นด้วยกับแนวคิดการสนับสนุนให้ข้าราชการสามารถปฏิบัติงานที่บ้านได้ แต่ต้องขึ้นอยู่กับลักษณะของงานด้วย โดยลักษณะงานต้องไม่เกี่ยวข้องกับงานด้านบริการประชาชน ทั้งนี้ จะช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในเรื่องการเดินทาง ประหยัดค่าน้ำมันรถ ซึ่งขณะนี้กำลังประสบกับวิกฤติราคาน้ำมันแพงขึ้นอย่างต่อเนื่อง

ข้าราชการสังกัดกระทรวงคมนาคมกล่าวว่า เห็นด้วยกับแนวคิดการประหยัดพลังงานที่ให้ข้าราชการสามารถปฏิบัติงานที่บ้านได้

เพราะสามารถจะช่วยประหยัดพลังงานได้ดีกว่าที่จะเดินทางไปทำงานที่องค์กร แต่ควรจะให้ความสำคัญด้านระบบสารสนเทศให้มากขึ้น ซึ่งจะต้องสามารถเชื่อมโยงในการประสานงานระหว่างหัวหน้างาน และลูกน้องได้เป็นอย่างดี ขณะที่สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ หรือ สภาพัฒน์ ในฐานะหน่วยงานด้านเศรษฐกิจและเกี่ยวข้องกับข้อมูลงานวิจัยนั้น จากการสอบถามเลขาธิการสภาพัฒน์ได้รับการยืนยันว่า คงไม่สามารถนำมาใช้ในหน่วยงานแห่งนี้ได้ เพราะปกติข้าราชการก็มาทำงานเวลาประมาณ 10.00 น.อยู่แล้ว หากให้ทำงานที่บ้านอาจจะดูแลได้ยากขึ้น