บนดินชุดเก่า ผิดอาญาด้วย

ร่างแก้ไข พ.ร.บ.สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล ที่รัฐบาลคาดหวังไว้ว่าจะสามารถผลักดันให้ผ่านการพิจารณาของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ หรือ สนช. ใน 3 วาระรวดนั้น ส่อเค้าว่าจะไม่ง่ายอย่างที่คิด เนื่องจากยังคงมีผู้เกี่ยวข้องหลายฝ่ายออกมาคัดค้าน พร้อมเสนอแนวทางต่างๆที่มีทั้งผลดีผลเสีย

ที่ทำเนียบรัฐบาล เมื่อเวลา 11.00 น. วันที่ 27 พ.ย. ม.ร.ว.ปรีดิยาธร เทวกุล รองนายกรัฐมนตรี และ รมว.คลัง ให้สัมภาษณ์ถึงกรณีที่ พล.ต.จำลอง ศรีเมือง สมาชิกสนช. ออกมาคัดค้านการเสนอร่าง พ.ร.บ.สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล เพื่อแก้ไข พ.ร.บ.สำนักงานสลากฯ ที่จะเข้าสู่ที่ประชุม สนช.ในวันที่ 29 พ.ย. แบบ 3 วาระรวดว่า ไม่เคยบอกว่าจะให้พิจารณาผ่าน 3 วาระรวด เป็นการพิจารณาตามขั้นตอน ให้มีกรรมาธิการปกติขึ้นมาพิจารณา เชื่อว่ายังสามารถดำเนินการได้ทันระยะเวลาที่รัฐบาลได้สั่งงดเว้นการออกหวยบนดิน 2 งวด

ขณะที่นายมีชัย ฤชุพันธุ์ ประธานสภานิติบัญญัติแห่งชาติ กล่าวถึงการพิจารณาร่าง พ.ร.บ.สำนักงานสลากฯ ว่า จนถึงขณะนี้ยังไม่ได้มีการประสานมาว่าจะพิจารณา 3 วาระรวด คิดว่ารัฐบาลก็คงไม่ขอ เพราะเป็นกฎหมายค่อนข้างยาว การพิจารณา 3 วาระรวดในที่ประชุมใหญ่จะทำให้เกิดความสับสนได้ ส่วนที่มีความเป็นห่วงว่าการออกกฎหมายดังกล่าวจะมีส่วนในการล้างความผิดให้ ผู้เกี่ยวข้องที่ออกกฎหมายไม่ถูกต้อง ไม่ต้องรับผิด มันก็มีส่วนในการล้าง แต่ความผิดมันอยู่ตรงที่กองสลาก ที่ไปทำงานเกินวัตถุประสงค์ ก็ต้องไปเล่นงานตรงนั้น และถ้าเอาเงินไปใช้ผิดกฎหมาย ความผิดก็ยังอยู่ ไม่เกี่ยวกับกฎหมายที่จะออก ปัญหาที่เกิดเป็นแต่เพียงว่ากองสลากไม่มีวัตถุประสงค์ในการออกสลากกินรวบ เมื่อจะออกสลากกินรวบก็ต้องไปเขียนแก้วัตถุประสงค์ให้มันขยายกว้างขึ้น ส่วนเรื่องเงินที่เอาไปใช้ถูกหรือผิดเป็นอีกเรื่องหนึ่ง ไม่เกี่ยวกับกฎหมายฉบับนี้

นายมนัส โกศล สมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ ในฐานะประธานสภาองค์การลูกจ้างพัฒนาแรงงานแห่งประเทศไทย กล่าวที่รัฐสภาถึงร่าง พ.ร.บ.สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล ที่จะเข้าสู่ที่ประชุมสภานิติบัญญัติฯในวันพุธที่ 29 พ.ย.นี้ว่า ขอดูก่อนว่าเมื่อออกกฎหมายฉบับนี้แล้วจะเป็นประโยชน์ต่อส่วนรวมอย่างไร แต่พื้นฐานของผู้ใช้แรงงานก็หวังพึ่งหวยมาตลอดทั้งใต้ดินบนดิน ถ้าควบคุมมาตรการในการจับหวยใต้ดินไม่ได้ แม้จะออกหวยบนดินคิดว่าไม่ได้ทำให้ประเทศดีขึ้น ขอยืนยันว่า สนช.ไม่มีการล็อบบี้ ทุกคนมีความคิดเป็นเอกเทศคงต้องให้โอกาส รมว.คลังได้ชี้แจงก่อน เพราะปัญหาขณะนี้ สนช.หลายคนไม่อยากให้ผ่าน 3 วาระ อยากทราบรายละเอียดและเหตุผลว่าทำไมรัฐบาลต้องเร่งแก้ไขเรื่องหวยก่อน ทั้งที่มีเรื่องอื่นที่จำเป็นต้องทำมากกว่านี้

ต่อมาช่วงบ่าย ม.ร.ว.ปรีดิยาธร เทวกุล รองนายกรัฐมนตรีและ รมว.คลัง แถลงเรื่องการพิจารณาและกล่าวโทษผู้กระทำความผิดในการออกสลากเลขท้าย 2 ตัว 3 ตัว หรือหวยบนดินของสำนักงานสลากฯ ว่า การออกหวยบนดินของรัฐบาลชุดที่แล้ว ถือเป็นความผิดตามประมวลกฎหมายอาญาและความผิดตาม พ.ร.บ.ว่าด้วยการกระทำความผิดของพนักงานในองค์กร หรือหน่วยงานของรัฐ พ.ศ.2502 และเมื่อเช้าวันที่ 27 พ.ย. ได้ส่งเรื่องทั้งหมดให้ ป.ป.ช. และ คตส. เพื่อขยายผลและดำเนินการต่อไป โดยภายหลังจากที่รับหนังสือจากสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาเมื่อวันที่ 16 พ.ย. ก็ใช้เวลาประมาณ 10 วัน รวบรวมข้อมูลและเอกสารต่างๆ จากคณะที่ปรึกษากฎหมาย ที่ตั้งขึ้นมาพิจารณาสอบสวนข้อเท็จจริง ตามอำนาจและหน้าที่ของ รมว.คลัง เนื่องจากไม่มีความจำเป็นที่จะตั้งคณะกรรมการสอบสวนข้อเท็จจริง

รองนายกฯ และ รมว.คลังกล่าวด้วยว่า ส่วนอำนาจการสอบสวนเป็นหน้าที่ของ ป.ป.ช. และ คตส. เพราะบุคคลที่เกี่ยวข้องเรื่องดังกล่าวมีทั้งปลัดกระทรวงการคลัง และ ผอ.สำนักงานสลากฯ รวมถึง ครม.ชุดที่แล้ว เมื่อปี 2546 ส่วนคณะกรรมการชุดต่อมาจะมีความผิดหรือไม่ ก็ได้ถามสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาเพิ่มแล้วเช่นกัน โดยยืนยันว่า สำนักงานสลากฯ ออกหวยบนดิน ถือเป็นการดำเนินการตามมติ ครม. แต่ตัวบุคคลที่ปฏิบัติจะมีความผิดด้วยหรือไม่ ต้องรอผลการชี้ขาดจากสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

ผู้สื่อข่าวถามว่า กระบวนการพิจารณาของรัฐบาลที่นำเรื่องหวยบนดินที่ไม่ถูกต้อง มาทำให้ถูกต้อง ถือเป็นการกระทำที่ถูกต้องหรือไม่ ม.ร.ว.ปรีดิยาธรกล่าวว่า หวยบนดินของรัฐบาลชุดที่แล้ว กับชุดปัจจุบันแตกต่างกันมาก เพราะ 1. รัฐบาลชุดปัจจุบันทำถูกต้องตามหลักนิติรัฐ คือต้องผ่านความเห็นชอบจากรัฐสภาและ 2. เงินที่ได้มาจากการจำหน่ายหวยบนดิน นำเข้าสู่เป็นรายได้ แผ่นดิน ดังนั้น การทำตามนิติรัฐคือ ทำถูกต้องตามกฎหมาย ถ้ารัฐสภาไม่อนุมัติรัฐบาลก็ไม่ทำ ขณะนี้กระบวนการแก้ พ.ร.บ.สำนักงานสลากฯ ที่จะอนุญาตให้สำนักงานสลากฯจำหน่ายหวยบนดินได้นั้น กำลังเข้าสู่การพิจารณาของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ และจะเร่งให้มีการพิจารณาเรื่องดังกล่าวให้เสร็จก่อนวันที่ 30 ธ.ค.2549

ผู้สื่อข่าวรายงานด้วยว่า คณะกรรมการสำนักงานสลาก ที่นำเรื่องการจำหน่ายหวยบนดินเข้าสู่การพิจารณาของ ครม. เมื่อวันที่ 8 ก.ค. 2546 ประกอบด้วย นายสมใจนึก เองตระกูล อดีตปลัดกระทรวงการคลัง ในฐานะประธานกรรมการสำนักงานสลากฯ นายเสริมศักดิ์ พงษ์พานิช อดีตปลัดกระทรวงมหาดไทย นายพรชัย นุชสุวรรณ อดีตผู้อำนวยการสำนักงบประมาณ นางสุธีพร ดวงโต อดีตรองอธิบดีกรมบัญชีกลาง นายณัฐวุฒิ อินทุภูติ ผู้แทนจากสภาสังคมสงเคราะห์ นายกำธร ตติยะกวี กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ และ พล.ต.อ.สมบัติ อมรวิวัฒน์ อดีตรอง ผบ.ตร ขณะที่นายชัยวัฒน์ พสกภักดี อดีต ผอ.สำนักงานสลากเป็นกรรมการ และเลขานุการคณะกรรมการสำนักงานสลากฯ โดยมีนายวราเทพ รัตนากร อดีต รมช.คลังเป็นผู้กำกับดูแลสำนักงานสลากฯ และ ร.อ.สุชาติ เชาว์วิศิษฐ อดีต รมว. คลังเป็นผู้นำเรื่องดังกล่าวเสนอต่อที่ประชุม ครม. รัฐบาล พ.ต.ท.ทักษิณ

อีกด้านหนึ่ง ที่คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาฯ วันเดียวกันนี้มีการเสวนาเรื่อง หวยบนดิน ใต้ดิน ทางเลือกของสังคมไทย โดยนายวันชัย บุญประชา ผู้จัดการมูลนิธิเครือข่ายครอบครัวกล่าวว่า เรื่องหวยบนดินที่กำลังถกกันอยู่ตอนนี้ ข้อดีคือทำให้คนเริ่มคิดได้ว่า หวยเป็นบาปทำให้เกิดอบายมุขในบ้าน รัฐบาลที่เคยบอกว่าจะยึดความผาสุกของประชาชนมากกว่าจีดีพี กลับแก้กฎหมายทำให้หวยบนดินที่เป็นผลผลิตจากรัฐบาลชุดที่แล้วถูกต้อง กลุ่มจึงจะทำทุกวิถีทางเพื่อคัดค้านไม่ให้การพนันมาครอบงำครอบครัวไทย วันที่ 28 พ.ย.นี้ จะรวบรวมประชาชน ครู นักเรียน 300 คน ไปที่หน้าทำเนียบรัฐบาลยื่นหนังสือต่อนายกฯ และในวันที่ 29 พ.ย.จะไปยื่นหนังสือต่อสมาชิก สนช.ทุกคน ให้เปลี่ยนวิธีคิดที่จะทำให้หวยบนดินถูกกฎหมาย พร้อมเสนอให้เพิ่มข้อความในกฎหมายให้สำนักงานสลากฯ มีหน้าที่ให้ประชาชนลดละเลิกการเล่นหวย จากนั้นจะมีการรวมตัวกันเพื่อเคลื่อนไหว ให้ความรู้กับประชาชนอย่างต่อเนื่อง โดยจะเน้นรณรงค์ให้ครูและตำรวจเลิกเล่นหวย

นายสมพงษ์ จิตระดับ ในฐานะผู้แทนโครงการ เฝ้าระวังเด็กและเยาวชนกล่าวว่า เรื่องหวยบนดินกำลังกลายเป็นวาระปัญหาแห่งชาติไปแล้ว ผลการวิจัยพบว่าธุรกิจหวย มีเม็ดเงินปีละ 5.5 ล้านล้านบาท หรือคิดเป็น 1 ใน 4 ของจีดีพี เนื่องจากมีคนไทยเล่นหวยถึงร้อยละ 70 สิ่งที่รัฐบาลกำลังผลักดันให้หวยบนดินถูกกฎหมายนั้น ถือเป็นการมองปัญหาแค่มุมเศรษฐกิจมุมเดียว เพราะการพูดถึงเรื่องที่จะให้คนงดเล่นหวยยังน้อยอยู่ ส่วนเงินหวยบนดินที่มาช่วยเด็กเรื่องการศึกษานั้น ยอมรับว่าได้ผลจริง แม้จะเป็นเงินบาปแต่ทำให้เด็กไทยสามารถเรียนต่อต่างประเทศปีละหลายร้อยคน จึงอยากเสนอว่าหากจะมีการแก้กฎหมาย ไม่ควรที่จะนำเงินหวยทั้งหมดเข้ารัฐ เพราะจะถูกข้าราชการนำไปปู้ยี่ปู้ยำ ควรมาตั้งกองทุนเพื่อช่วยผู้ด้อยโอกาส ตั้งกรรมการดูแลไม่ให้ นักการเมืองเข้ามาเกี่ยวข้องและออกกฎหมายปราบปรามหวยใต้ดินควบคู่กัน

ส่วน นพ.ยงยุทธ วงศ์ภิรมย์ศานติ์ จิตแพทย์ที่ปรึกษา รมว.การพัฒนาสังคมฯ กล่าวว่า จากการวิจัยพบว่า ในประเทศไทยมีคนเล่นหวย 20 ล้านคน โดยเป็นเยาวชนถึง 1.5 ล้านคน งวดละ 200 บาทต่อคน หรือคิดเป็นเงิน 3.6 ร้อยล้านบาทต่อปี ซึ่งเยาวชนเหล่านี้เมื่อโตขึ้นมาจะเป็นลูกค้าหวย เมื่อเริ่มติดแล้วก็จะเล่นการพนันทุกชนิด ในฐานะจิตแพทย์ยอมรับการเล่นหวยนั้น ทำให้เกิดความตื่นเต้น กระตุ้นส่วนหยักของสมอง อย่างไรก็ตาม แม้หวยควรที่จะอยู่บนดิน แต่ต้องมองด้วยว่าทำอย่างไรที่จะทำให้ คนติดหวยน้อยลง การแก้ไขกฎหมายครั้งนี้ถือเป็นโอกาส เพื่อควบคุมการเล่นหวยหรือการโฆษณาทางอ้อมด้วย

นายวัชรินทร์ ปัจเจกวิญญูสกุล หัวหน้าผู้พิพากษาศาลอุทธรณ์ภาค 1 กล่าวว่า ถ้าจะทำให้หวยบนดินถูกกฎหมายควรมองเรื่องการป้องกันไม่ให้มีการโฆษณาประชาสัมพันธ์ด้วย โดยเสนอให้มีการปรับปรุง พ.ร.บ.การพนัน 2478 โดยเพิ่มโทษผู้กระทำผิดตาม พ.ร.บ.การพนันให้หนักขึ้น ผู้ที่ทำผิดติดต่อกันในรอบ 3 ปี ขอให้เพิ่มโทษอีกกึ่งหนึ่ง พร้อมกันนี้ยังขอให้มีการเพิ่มมูลฐานความผิดในการยึดทรัพย์กับเจ้ามือหวยใต้ดินใน พ.ร.บ.ฟอกเงินด้วย เพราะปัจจุบันกฎหมายฉบับนี้ยังครอบคลุมไปไม่ถึง

ด้านนายชัยวัฒน์ พสกภักดี อดีต ผอ.สำนักงานสลากฯ หนึ่งในผู้ถูกกล่าวโทษ กล่าวว่า การดำเนินการออกขายหวยบนดิน ที่ต้องใช้ พ.ร.บ.การพนันมาออกขาย เนื่องจากการขายหวยบนดินในแต่ละงวดมีกำไรมีขาดทุน จึงไม่สามารถระบุที่ชัดเจนได้ว่า ต้องนำเงินส่งเข้ารัฐเป็นสัดส่วนตายตัวเหมือนอย่างสลากกินแบ่งรัฐบาล โดยยืนยันว่าการดำเนินการของสำนักงานสลากฯไม่ได้มีเจตนาที่จะคดโกงประเทศ ไม่ได้ทุจริต แต่พยายามทำอย่างดีที่สุด ก่อนหน้านี้มีการออกสลากการกุศลที่ใช้ กฎหมายการพนันมาดำเนินการอยู่แล้ว เมื่อเห็นว่ากฎ หมายสำนักงานสลากฯ ไม่สามารถครอบคลุมถึงหวยบนดิน ก็ใช้ช่องทางของการออกสลากการกุศลฯ มาดำเนินการเหมือนกัน หากหวยบนดินผิดกฎหมาย สลากการกุศลฯก็ต้องผิดกฎหมายด้วยเช่นกัน เมื่อมีการกล่าวโทษมาเช่นนี้ ตนก็ต้องเตรียมข้อมูลรายละเอียดต่างๆให้พร้อม เพื่อชี้แจงต่อ ป.ป.ช.และ คตส.ต่อไป โดยทั้งหมดต้องขึ้นอยู่กับทั้ง 2 หน่วยงานที่จะชี้ว่ามีความผิดมากน้อยเพียงใด แต่การดำเนินการทั้งหมดเริ่มมาจากคณะกรรมการฯที่สั่งการให้สำนักงานสลากฯออกขายหวยบนดิน ซึ่งในฐานะ ผอ.สำนักงานสลากฯ สมัยนั้นก็ต้องทำตามหน้าที่ให้ดีที่สุดเท่านั้น โดยยืนยันว่าไม่ได้คดโกงใครแน่นอน

ขณะที่นายวราเทพ รัตนากร อดีต รมช.คลัง กล่าวว่า ในวันที่ 7 ธ.ค. จะไปชี้แจงข้อเท็จจริงให้ คตส.ทราบ เกี่ยวกับการออกหวยบนดิน ซึ่งการไปพบครั้งนี้ เป็นไปตามหนังสือเชิญที่ คตส.ส่งมา ส่วนกรณีที่ ม.ร.ว.ปรีดิยาธร จะส่งเรื่องหวยบนดินให้ ป.ป.ช.พิจารณาด้วยนั้น ขอยืนยัน ว่ารัฐบาลชุดที่แล้วได้ดำเนินการตามนโยบายในเรื่องการปราบปรามผู้มีอิทธิพลและการพนัน ดังนั้น สิ่งที่ทำไป ถือเป็นการทำตามนโยบายทุกอย่าง การตีความของสำนักงาน กฤษฎีกามีความชัดเจน ว่า การออกหวยบนดินไม่ถูกต้องตาม พ.ร.บ.สลากกินแบ่งรัฐบาล พ.ศ. 2517 แต่รัฐบาลชุด ที่แล้วได้ดำเนินการภายใต้ พ.ร.บ.การพนันของกระทรวงมหาดไทย ที่สำนักงานกฤษฎีกาตีความว่า สำนักงานสลากฯ ทำได้และถูกต้อง ดังนั้น จึงเป็นเรื่องของนโยบาย ซึ่งต้อง ว่ากันตามข้อเท็จจริงต่อไป

ที่ศาลากลางจังหวัดขอนแก่น ตอนสายวันเดียวกัน มีกลุ่มตัวแทนผู้จำหน่ายสลากและผู้เดินโพยหวยบนดินใน จ.ขอนแก่น กว่า 100 คน นำโดยนางเปรมจิตร์ ตั้งสิชฌนกุล นายกเทศมนตรีตำบลท่าพระ อ.เมืองขอนแก่น ในฐานะประธานกลุ่มตัวแทนผู้จำหน่ายสลากและผู้เดินโพยหวยบนดินใน จ.ขอนแก่น ได้มาชุมนุมให้รัฐบาลคงหวย 2 ตัว 3 ตัวต่อไป ต่อมานายเยี่ยมสุริยา พาลุสุข รอง ผวจ.ขอนแก่น ได้มาพบกับแกนนำผู้ชุมนุมเพื่อรับทราบปัญหา โดยนางเปรมจิตร์ยื่นหนังสือพร้อมรายชื่อสมาชิก 500 ราย ให้กับนายเยี่ยมสุริยา โดยในหนังสือ ระบุว่า ตามที่สภานิติบัญญัติแห่งชาติจะมีการประชุมเพื่อพิจารณาให้ความเห็นชอบร่างกฎหมาย เรื่องการจำหน่ายสลาก 2 ตัว 3 ตัว ในวันที่ 29 พ.ย.นี้

ทางกลุ่มตัวแทนผู้จำหน่ายสลากพร้อมผู้เดินโพยจำนวนไม่ต่ำกว่า 8,000 รายใน จ.ขอนแก่น ประชุมปรึกษาหารือกันแล้วลงความเห็นว่า ขอความเห็นใจจากรัฐบาลให้คงหวย 2 ตัว 3 ตัวต่อไป

เพราะหากยกเลิกจะทำให้ผู้จำหน่ายสลากและคนเดินโพยได้รับความเดือด ร้อน เนื่องจากยึดเป็นอาชีพหลักเลี้ยงครอบครัวแล้ว ซึ่งนายเยี่ยมสุริยารับเรื่องไว้เสนอหน่วยเหนือต่อไป

ขณะที่นางเปรมจิตร์เปิดเผยว่า การที่ พล.ต.จำลอง ศรีเมือง สมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สนช.) คัดค้านหวยบนดินนั้น เพราะ พล.ต.จำลองเป็นผู้ถือศีลจึงมองหวยบนดินเป็นเรื่องอบายมุข จึงอยากขอให้ พล.ต.จำลองมองในด้านประโยชน์ของการพัฒนาประเทศชาติบ้าง หวยบนดินอาจจะกระทบต่อศีลธรรมบ้างเล็กน้อย แต่คนกลุ่มหนึ่งที่เป็นผู้จำหน่ายสลากฯได้รับความเดือดร้อนจากการที่มีการคัดค้านไม่ให้มีหวยบนดิน ควรให้ผู้บริโภคผู้ตัดสินใจเอง เท่าที่ทราบมีหลายจังหวัดในภาคอีสาน เช่น อุดรธานี นครราชสีมา หนองคาย กาฬสินธุ์ และขอนแก่น จะเคลื่อนไหวทันที ถ้ารัฐบาลให้งดจำหน่ายหวยบนดินตลอดไป โดยจะไปชุมนุมที่กรุงเทพฯต่อไป นางเปรมจิตร์กล่าว