ผ่าลุงเหยื่อหวัดนกพบเชื้อลงปอดดับ

สธ.ยืนยันผู้ป่วยหวัดนกรายที่สามของปี เป็นชายชาวหนองบัวลำภู วัย 59 ปี มีประวัติสัมผัสไก่ชัดเจน เสียชีวิตเมื่อวันที่ 10 สิงหาคม ที่ผ่านมา หลังตรวจเชื้อถึง 9 ครั้ง แต่ไม่พบในระยะแรกเพราะเชื้อลงถึงปอด ต้องตัดชิ้นเนื้อปอดตรวจถึงพบ ด้านผู้ว่าฯ เต้นเรียกประชุมด่วนสั่งรีเอกซเรย์รอบ 3 เพื่อความแน่ใจ ในขณะที่ญาติพี่น้องเผยยังสับสนกับเรื่องที่เกิดขึ้น

เมื่อเวลา 09.15 น. วันที่ 26 กันยายน ที่กระทรวงสาธารณสุข น.พ.ปราชญ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ ปลัดกระทรวงสาธารณสุข ศ.น.พ.ประเสริฐ ทองเจริญ ผู้เชี่ยวชาญด้านไวรัสวิทยา ที่ปรึกษาองค์การอนามัยโลก น.พ.ณรงศักดิ์ อังคะสุวพลา รองปลัดกระทรวงสาธารณสุข น.พ.ธวัช สุนทราจารย์ อธิบดีกรมควบคุมโรค และ น.พ.ไพจิตร์ วราชิต อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ร่วมกันแถลงข่าว กระทรวงสาธารณสุขประกาศขึ้นบัญชีผู้ป่วยยืนยันติดเชื้อโรคไข้หวัดนกอีก 1 ราย เป็นรายที่ 3 ในปีนี้ และถือเป็นผู้ป่วยยืนยันโรคไข้หวัดนกรายที่ 25 ของประเทศไทย โดยเป็นรายที่ 17 ของผู้ป่วยที่เสียชีวิต

ทั้งนี้ ผู้ป่วยรายนี้คือ นายประเทือง คำวันดี อายุ 59 ปี อยู่บ้านเลขที่ 121 หมู่ 4 บ้านโคกม่วงชุม ต.โนนเมือง อ.โนนสัง จ.หนองบัวลำภู อาชีพทำนา เริ่มป่วยเมื่อวันที่ 14 กรกฎาคม 2549 และเสียชีวิตเมื่อวันที่ 10 สิงหาคม 2549 ผลการผ่าศพเพื่อชันสูตรโรค ซึ่งดำเนินการร่วมกันระหว่างโรงพยาบาลศิริราชกับกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ พบว่า ติดเชื้อไข้หวัดนก (เอช 5 เอ็น 1) อย่างไรก็ตาม สำหรับญาติและบุคลากรทางการแพทย์ที่ใกล้ชิดผู้ป่วยรายนี้กว่า 50 คน ไม่พบว่ามีอาการป่วยแต่อย่างใด

น.พ.ธวัช สุนทราจารย์ อธิบดีกรมควบคุมโรค กล่าวว่า ผู้ป่วยรายนี้ เริ่มป่วยด้วยอาการไข้ ปวดเมื่อย ได้ยาจากสถานีอนามัยมารับประทาน วันที่ 21 กรกฎาคม มารับการรักษาแบบผู้ป่วยนอกที่ รพ.โนนสัง อาการไม่ดีขึ้น แพทย์รับไว้รักษาตัวและส่งต่อมาที่โรงพยาบาลหนองบัวลำภู เมื่อวันที่ 26 กรกฎาคม ต่อมามีอาการหอบมากขึ้น แพทย์ซักประวัติได้ว่า ผู้ป่วยเลี้ยงไก่ไว้ประมาณ 40 ตัว ก่อนที่ผู้ป่วยจะเริ่มไม่สบาย ไก่ที่เลี้ยงไว้มีอาการผิดปกติ บางตัวตาย ผู้ป่วยพยายามรักษาไก่ด้วยการอุ้มและเอาสมุนไพรหยอดไก่ที่ป่วยทุกตัว แต่ไก่ก็ยังทยอยตายเรื่อยมา จนเกือบหมด แพทย์จึงให้การรักษาด้วยยาต้านไวรัส แต่สุดท้ายเสียชีวิตด้วยภาวะแทรกซ้อนจากการติดเชื้อแบคทีเรียอะซีเนโตแบคเตอร์ (Acinetobacter)

ตอนที่เริ่มป่วย ผู้ป่วยไม่ยอมบอกว่าที่บ้านเลี้ยงไก่ชนไว้ 40-50 ตัว แพทย์ที่ทำการรักษาจึงวินิจฉัยเบื้องต้นว่าเป็นโรคฉี่หนู แต่หลังจากเข้าโรงพยาบาลประมาณ 14 วัน ภรรยาของผู้ป่วยจึงยอมรับว่าที่บ้านเลี้ยงไก่ชน น.พ.ธวัช กล่าว

อย่างไรก็ตาม แม้ว่าผลการตรวจสอบเบื้องต้นจะไม่พบเชื้อไข้หวัดนก แต่เมื่ออาการคล้ายหวัดนก จึงนำเรื่องนี้เข้าสู่การพิจารณาของคณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิทั้งจากกระทรวงสาธารณสุข มหาวิทยาลัยมหิดล และผู้แทนองค์การอนามัยโลก โดยมี ศ.น.พ.ประเสริฐ ทองเจริญ เป็นประธาน ได้มีการประชุมกันเมื่อวันที่ 22 กันยายน ที่ผ่านมา ซึ่งที่ประชุมมีความเห็นเป็นเอกฉันท์ว่าผู้ป่วยรายติดเชื้อไข้หวัดนก

สาเหตุที่ผลการตรวจวิเคราะห์เชื้อออกมาช้านั้น น.พ.ไพจิตร์ วราชิต อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กล่าวว่า เนื่องจากผู้ป่วยไม่ยอมบอกประวัติว่าเลี้ยงไก่ชนไว้ที่บ้าน และครั้งแรกผลตรวจจากห้องปฏิบัติการก็ออกมาไม่พบเชื้อ แพทย์ที่รักษาก็ไม่ปักใจเชื่อว่าเป็นโรคฉี่หนู จนกระทั่งญาติของผู้ป่วยยอมรับว่าที่บ้านเลี้ยงไก่ชน และหลังจากผู้ป่วยตายก็ได้ขอญาติผู้ป่วยผ่าพิสูจน์ศพ ด้วยการตัดเนื้อเยื่อปอดและนำอุจจาระในลำไส้ไปเพาะเชื้อ 2-3 สัปดาห์ เพื่อตรวจวิเคราะห์ ซึ่งผลการวิเคราะห์ก็พบเชื้อไข้หวัดนก

ผลการตรวจยืนยันว่าเป็นเชื้อไข้หวัดนกสายพันธุ์เอช 5 เอ็น 1 ในกลุ่มของเชื้อที่พบในประเทศไทย เวียดนาม เหมือนเดิม ไม่พบการเปลี่ยนแปลงหรือการกลายพันธุ์ และเชื้อก็ยังไม่ดื้อต่อยาต้านไวรัสโอเซลทามิเวียร์ ส่วนเชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของการเสียชีวิตนั้น จากการทดสอบพบว่า เป็นเชื้อที่ดื้อยาปฏิชีวนะที่มีอยู่เกือบทุกตัว จึงทำให้การรักษาด้วยยาไม่ได้ผล ผู้ป่วยรายนี้แม้จะได้รับเชื้อไข้หวัดนกถึง 22 วัน ก็ไม่เสียชีวิต แตกต่างจากผู้ป่วยรายอื่นที่ได้รับเชื้อไม่เกิน 10 วันจะเสียชีวิต ดังนั้น จึงจะมีการศึกษาเพิ่มเติมต่อไป

น.พ.ไพจิตร์ กล่าวอีกว่า สำหรับผู้ป่วยรายนี้ได้ตรวจแบบพีซีอาร์ ซึ่งเป็นการตรวจแบบละเอียดถึง 9 ครั้ง มากที่สุดเท่าที่เคยตรวจมา เนื่องจากเชื้อไข้หวัดนกได้ลงไปถึงปอด ทำให้ตัวอย่างที่เก็บจากเสมหะตรวจไม่พบเชื้อ และแพทย์ที่รักษารายงานว่าหลังได้รับยาโอเซลทามิเวียร์ 2 วัน อาการดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง เชื่อว่าหากไม่มีภาวะแทรกซ้อนจากเชื้อแบคทีเรีย ผู้ป่วยรายนี้จะไม่เสียชีวิตอย่างแน่นอน ทั้งนี้ กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์และศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ทั้ง 12 แห่งทั่วประเทศ ยังคงตรวจเชื้อโรคไข้หวัดนกที่ส่งมาจากทั่วประเทศอย่างต่อเนื่อง ตรวจวันละ 10 ตัวอย่าง ไม่มีตัวอย่างเชื้อตกค้าง โดยสถานการณ์ขณะนี้ไม่น่าเป็นห่วง

น.สพ.นิรันดร เอื้องตระกูลสุข ผู้อำนวยการสำนักควบคุมและบำบัดโรคระบาดสัตว์ กรมปศุสัตว์ กล่าวว่า ได้ตรวจสอบเชื้อไข้หวัดนกในสัตว์ปีกพื้นที่ จ.หนองบัวลำภู และจังหวัดใกล้เคียงทั้งหมดแล้วไม่พบไข้หวัดนก จึงยังไม่มีการประกาศเป็นเขตควบคุมเฝ้าระวัง หรือพื้นที่สีแดงในขณะนี้ รวมทั้งยังไม่มีการประกาศทำลายสัตว์ปีก เนื่องจากไม่พบไข้หวัดนกในสัตว์

หลังจากกระทรวงสาธารณสุข ออกแถลงข่าวประกาศมีผู้เสียชีวิตด้วยไข้หวัดนกอีก 1 ราย เป็นรายที่ 3 ของประเทศไทย ซึ่งเป็นผู้ป่วยจาก จ.หนองบัวลำภูนั้น นายไพรัตน์ สกลพันธุ์ ผู้ว่าฯ หนองบัวลำภู ได้เรียกประชุมด่วนเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องเข้าประชุมที่ห้องทำงาน เมื่อเวลา 11.15 น. วันที่ 26 กันยายน โดยมี นายไวพจน์ หิมารัตน์ ปศุสัตว์จังหวัด นายไพบูลย์ กาญจนบัตร ผู้เชี่ยวชาญพิเศษด้านเวชกรรมป้องกัน 9 สนง.สาธารณสุขจังหวัด พ.ญ.เสาวลักษณ์ นาคะพงษ์ ผอ.รพ.หนองบัวลำภู เข้าให้ข้อมูลโดยใช้เวลากว่า 1 ชั่วโมง ถึงเสร็จสิ้นการประชุม

ผู้ว่าฯ หนองบัวลำภู กล่าวว่า หลังผู้ป่วยไปที่โรงพยาบาลหนองบัวลำภู เมื่อวันที่ 28 กรกฎาคม วันรุ่งขึ้นหน่วยงานปศุสัตว์ได้เข้าไปสอบสวนโรค พบว่าที่บ้านผู้ตายเลี้ยงไก่พื้นเมือง 30 ตัว เป็ดเทศ 4 ตัว โดยสัตว์ไม่มีอาการป่วย จึงได้เก็บตัวอย่างและพ่นน้ำยาฆ่าเชื้อโรครอบบริเวณ จากนั้นก็พ่นซ้ำอีกรอบในวันที่ 5 สิงหาคม 2549 ต่อมาวันที่ 10 สิงหาคม ผู้ป่วยก็เสียชีวิต วันที่ 13 สิงหาคม เจ้าหน้าที่ได้เข้าไปฉีดพ่นยาฆ่าเชื้อโรค และเข้าไปเก็บตัวอย่างสารคัดหลั่ง ตรวจสอบสัตว์ปีกที่อยู่ในบริเวณบ้าน ก็ไม่พบเชื้อหรือการตายผิดปกติแต่อย่างใด

ตั้งแต่ผู้ป่วยเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาล หน่วยงานที่รับผิดชอบได้เข้าไปตรวจสอบตามระบบทุกขั้นตอน โดยเฉพาะการตรวจสอบหาเชื้อที่ส่งสารคัดหลั่งไปตรวจที่ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ ถึง 7 ครั้ง ก็ยังยืนยันว่าไม่พบเชื้อ เอช 5 เอ็น 1 จึงทำให้เชื่อได้ว่าผู้ตายไม่ได้เสียชีวิตจากโรคไข้หวัดนก หรือเชื้อ เอช 5 เอ็น 1 นอกจากนี้ จากการเฝ้าติดตามโรคจนถึงปัจจุบันก็ยังไม่พบญาติผู้ตายป่วย หรือแม้กระทั่งสัตว์ปีกตายผิดธรรมชาติ ซึ่งการที่โรงพยาบาลศิริราช ตรวจหาเชื้อและพบเชื้อเอช 5 เอ็น 1 ในอุจจาระก็ถือว่าเป็นการค้นพบทางวิชาการที่สำคัญ และหลังจากประชุมหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเสร็จ ก็จะจัดเจ้าหน้าที่เข้าไปรีเอกซเรย์รอบที่ 3 ซ้ำอีกครั้ง

ขณะที่บรรยากาศที่บ้านโคกม่วงชุม ต.โนนเมือง อ.โนนสัง จ.หนองบัวลำภู ซึ่งเป็นหมู่บ้านที่มีผู้เสียชีวิตจากหวัดนก ชาวบ้านได้จับกลุ่ม ต่างมีการวิพากษ์วิจารณ์ถึงเรื่องที่เกิดขึ้น ซึ่งหลายคนยังไม่ค่อยแน่ใจถึงสาเหตุการตายว่ามาจากไข้หวัดนกจริงหรือไม่ เพราะระยะเวลาการตรวจสอบหาเชื้อนานเกินไป และไก่ที่เลี้ยงเอาไว้ก็ยังปกติดีอยู่ไม่ได้ล้มตายผิดปกติแต่อย่างใด

นายเมฆ สิงห์สำราญ ญาติของผู้ตาย กล่าวว่า บรรยากาศที่หมู่บ้านก็เป็นไปอย่างปกติ เพราะช่วงที่นายประเทืองตายนั้น ก่อนเกิดเหตุได้ป่วยมานานกว่า 4-5 เดือนก่อนเสียชีวิต สาเหตุการตายในครั้งนั้นยังไม่สามารถบอกได้ว่าเกิดจากอะไร แต่ในขณะนั้นมีอาการคล้ายกับคนที่ติดเชื้อไข้หวัดนก แต่ทางแพทย์ไม่สามารถตรวจสอบหาเชื้อได้ การทำพิธีศพก็เป็นไปอย่างปกติ เพียงแต่โรงพยาบาลได้ห่อศพมา โดยไม่ยอมให้ญาติแกะออก เพื่อป้องกันการระบาดของเชื้อที่ทำให้นายประเทืองตาย ซึ่งในช่วงนั้นชาวบ้านก็ใม่ค่อยวิตกในเรื่องนี้มากนัก เพราะยังไม่ชัดเจนว่านายประเทืองเสียชีวิตด้วยเหตุใด

แม้ว่าวันนี้ทางกระทรวงสาธารณสุข ได้ออกมาประกาศว่านายประเทือง เสียชีวิตเพราะติดเชื้อไข้หวัดนก แต่ชาวบ้านก็ยังเฉยกับเรื่องดังกล่าว มีหลายคนไม่ค่อยเชื่อ เพราะว่าก่อนเสียชีวิต ไก่ที่นายประเทืองเลี้ยงไว้ก็ปกติดี ไม่มีอาการติดเชื้อไข้หวัดนกแต่อย่างใด ซึ่งยอมรับว่าชาวบ้านยังสับสนกับข่าวนี้อยู่บ้าง แต่ก็ระมัดระวังเรื่องโรคไข้หวัดนกอยู่ตลอด นายเมฆ กล่าว

แหล่งข้อมูล : หนังสือพิมพ์คมชัดลึก